ҚР Ауыл шаруашылығы министрлігінде мемлекеттік бағдарламаны жүзеге асырудыӊ 2017 жылғы 10 айдағы қорытындысы қаралды

Астана. 21 қараша. Kazakhstan Today - ҚР Ауыл шаруашылығы министрлігінде селекторлық режимде кеӊейтілген кеӊес отырысы өтті.

Кеӊесте Қазақстан Республикасында агроөнеркәсіп кешенін дамытудыӊ 2017-2021 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасын жүзеге асырудыӊ 2017 жылғы 10 айдағы қорытындысы, сондай-ақ агроөнеркәсіп кешеніндегі мемлекеттік саясатты жетілдіру мәселелері қаралды.

АӨК-ті дамытудыӊ мемлекеттік бағдарламасы 2017 жылдыӊ 14 ақпанында Қазақстан Республикасы Президентініӊ Жарлығымен бекітілді. Бағдарламаныӊ негізгі басымдықтары отандық нарықты қамту және отандық өнімдердіӊ экспорттық әлеуетін дамыту, шағын және орта кәсіпкерлікті ауыл шаруашылығы саласындағы ынтымақтастыққа барынша тарту, су ресурстарын тиімді пайдалану және сауда-логистикалық инфрақұрылымды дамыту.

2017 жылдыӊ қаӊтар-қыркүйек айларына талдау нәтижесінде өткен жылмен салыстырғанда ауыл шаруашылығы өнімдерініӊ жалпы көлемі 2,1%-ға, азық-түлік өнімдері 4,9%-ға өскен.

2017 жылдыӊ басынан 10 қарашаға дейін 770 кооператив құрылса, оныӊ ішінде: сүт бағытында - 273, ет бағытында - 375. Сонымен қатар, 109 563 мүйізді ірі қараға арналған 6 627 отбасылық мал бордақылау алаӊдары құрылған.

Қабылданған шаралардыӊ нәтижесінде 8,2 мыӊ жеке кәсіпкерлерлік пен 13 мыӊнан астам жаӊа жұмыс орындарын ашуға мүмкіндік берді, сондай-ақ ауыл шаруашылығы саласындағы ынтымақтастықта 68 мыӊнан астам жеке шаруа қожалықтар мен шағын шаруашылықтар тартылды.

Кооперативтерде бірігуді ынталандыру үшін мемлекет әр түрлі мемлекеттік қолдауларды қамтамасыз етіп отыр. Соныӊ бірі - сатылған сүттіӊ (литріне 10 теӊгеден), ірі қара мал басына (20 мыӊ теӊгеден) және сатып алынатын аралас жемдердіӊ (тоннасына 20 мыӊ теӊгеден) субсидиялар бөлу, сондай-ақ агроөнеркәсіптік кешен тарапынан жабдық пен техниканы сатып алуға жұмсалған шығындарды 50%-ға дейін өтеу.

Сонымен қатар, модульдік сүт қабылдау және мал сою станцияларын, сондай-ақ кооперативтерге, олардыӊ мүшелеріне бастапқы кепілдіксіз сүт тасығыш пен тоӊазытқыштарды сатып алуға сызба енгізілді. Алғаш рет ауыл халқыныӊ шағын несиелерін кепілдендіру механизмі көзделді.

Егістік алаӊдарыныӊ құрылымын тиімді әртараптандыру жүргізіліп, талап етілетін егіс алқабы 1 млн. 348 мыӊ гектарға артып, 340 мыӊ гектарды құрады.

Биылғы жылы көктемгі-егіс және егін жинау бойынша қарыз алушыларға жылдық 6%-бен (өткен жылдары 9-10% болған) несие берілді. Сондай-ақ, несие беру бір ай бұрын басталды.

15,3 млн. гектар астық және бұршақ дақылдары алынып, бастапқы салмағы 22,1 млн. тонна астық бастырылды және орташа есеппен гектарына 14,4 центнер астық жиналды.

Биылғы жылы астықтыӊ сапасын арттыру үшін тұқым өндірісін қолдау және минералды тыӊайтқыштарды пайдалану бойынша қажетті шаралар қабылданды.

Түпнұсқалы және элиталық тұқымдарды субсидиялау қалпына келтірілді және субсидиялау кезіндегі еӊ төменгі нормалар жойылды. Тұқым өндірісін қаржыландыру басымдықтарды қайта қарау арқылы бюджет есебінен 3,7 млрд. теӊгеден 7,2 млрд. теӊгеге дейін ұлғайтылды.

Элиталық тұқымдарды пайдалану 40%-ға артып, сапасы төмен тұқымдарды пайдалану 1,7 есеге азайды.

Нәтижесінде ағымдағы жылы 3 сыныпты астықтыӊ үлесі 65%-ды құраса, өткен жылы бұл көрсеткіш 44%-ды құраған, ал ұлпалы дақылдар 25-28% болса өткен жылы 9% болған.

3,5 млн тонна картоп жиналды, бұл былтырғы жылмен салыстырғанда 154 мыӊ тоннаға артық және 3,6 млн. тонна көкөніс (100 мыӊ тоннаға артық), 2,2 млн. тонна бақша дақылдары (126 мыӊ тоннаға артық).

АӨК-ті дамытудыӊ маӊызды бағыттарыныӊ бірі - ауыл шаруашылығы өнімдерін қайта өӊдеу. 2017 жылдыӊ 10 айында былтырғы жылмен салыстырған талдау нәтижесінде жарма өндіру 33,3%-ға, макарон - 10,6 %-ға, сары май 9,1%-ға қайта өӊделген сүт және қаймақ 2,8%-ға өскен.

2017 жылдыӊ 4 айында қайта өӊдеу кәсіпорындарына кеӊейтілген талдау жүргізіліп, алғаш рет деректер базасы қалыптастырылды.

База кәсіпорынныӊ ағымдағы жағдайын бағалауды, оныӊ қуатын, жүктелуін, өнім номенклатурасын, сондай-ақ дамуды тежейтін мәселелерді қамтиды.

Өӊдеудіӊ 9 басым түрін әзірлеу үшін есептер жасалды және әрбір облыс, аудан үшін агроөӊдеуді дамыту үшін карталар әзірленді. Карта Үкімет отырысында мақұлданды.

Ветеринарлық қайіпсіздікті қамтамасыз ету мақсатында Министрлік әкімдікпен бірлескен 2017 жылға нақты іс-шаралар жоспарын бекіткен. Нәтижесінде, малға салынатын вацкиналар бір ай бұрын өткізілді.

2017 жылдыӊ 25 мамырында Қазақстан қалған 5 облысқа (ЭКО, Оӊтүстік Қазақстан облысы, Алматы, Жамбыл, Қызылорда облыстары) аусылдан таза аймақ мәртебесін алды. Бұрын Қазақстан 9 облысқа аусылдан таза аймақ мәртебесін алған болатын.

Экспортты алға жылжыту мақсатында "Азық-түлік келісім шарт корпорациясы ҰК" АҚ барлық ауылшаруашылығы өнімдерін сыртқы нарықтарда сату жөніндегі операторға айналды. Қазір ол тек астықпен ғана емес, басқа да ауыл шаруашылығы өнімдерімен айналысады.

2017 жылдыӊ 9 айында ауыл шаруашылығы өнімдері мен оны қайта өӊдеу өнімдерін экспорттау 1,5 млрд. долларды құрады, бұл өткен жылмен салыстырғанда 13%-ға артық.

Қытай нарығы балық өндіру, қой, ара және жылқы және кебек үшін ашық. Н?тижесінде 2017 жылдыӊ 9 айында Қытай Халық Республикасына ауыл шаруашылығы өнімдерін экспорттау 20,2% -ға артты. Алғаш рет Қытайға 4,3 мыӊ тонна соя экспортталды.

Иран тарапынан тірі қойларды, мұздатылған және салқындатылған қой етін Қазақстаннан Иранға жеткізу бойынша ветеринарлық талаптар келісілді. Нәтижесінде, биылғы жылы тірі қойлармен мен қой етін экспорттау басталды.

Сондай-ақ, Біріккен Араб Имірліктеріне ірі және ұсақ малды жеткізу үшін кедергілер жойылды.

2017 жылдыӊ қаӊтар-қазан айларында ауыл шаруашылығыныӊ негізгі капиталына салынған инвестициялар көлемі өткен жылмен осы кезеӊімен салыстырғанда 4,9% -ға өсіп, 237,0 млрд. теӊгені құрады.

Азық-түлік өнімдері өндірісіне инвестиция салу 51,6% өсіп, 62,7 млрд. теӊгені құрады.

АӨК-ті мемлекеттік қолдаудыӊ тиімділігін арттыру, сондай-ақ АӨК субъектілерін мемлекеттік қолдау шараларыныӊ қамтуын арттыру мақсатында субсидиялардыӊ 65 түрі қайта қаралып, 11 тиімсіз деген субсидия алынып тасталды, 40-ныӊ критерийлері өзгерді, қалған 14-і өзгеріссіз қалды. Өзгертілген критерий ауылшаруашылығы өнімдерін өндіруді орташа есеппен бюджетті 29% -ға арттырады.

Мал шаруашылығында өзгерген критерийлер сол қаражат шеӊберінде субсидия алушылардыӊ қамтылуын ұлғайтуға мүмкіндік берді. Бұрын сиыр етіне субсидияға өнеркәсіптік бордақылаумен айналысатын 175 коммерциялық шаруашылыққа ие болса, бүгінде 522 шаруа қамтылды (100%), Сүт бойынша қамту 269-дан 532-ге дейін ұлғайды. Ет бойынша мемлекеттік қолдауды алушылар 1,3 есеге - 180-ден 234-ге дейін үй шаруашылықтарына, қой етінен көбірек танымал қой етуге көшкенде, алушылар саны 3,6 есеге, 50-ден 180-ге дейін үй шаруашылықтарына көбейді. Жұқа, сонымен қатар жартылай жұқа жүнді субсидиялауда артты.

"ҚазАгро" ҰБХ "АҚ (бұдан әрі -"Холдинг") ағымдағы жылдыӊ маусым айынан бастап кредиттік және лизингке электронды өтініш енгізді. Холдингтіӊ кредиттік саясаты қайта қаралды. Холдингтіӊ кредиттік өнімдері бойынша қажетті құжаттар саны 24% -ға азайды (мысалы, заӊды тұлғалар үшін "Аграрлық несие корпорациясы" - 27, 19-ы, жеке тұлғалар үшін - 16, 12 құжат).

"Ауыл шаруашылығын қаржылай қолдау қоры" АҚ арқылы микрокредиттер 6% мөлшерінде беріледі (бұрын 14% -ға жетті). Агроөнеркәсіптік кешенді дамытудыӊ жаӊа мемлекеттік бағдарламасыныӊ міндеттерініӊ бірі ауылшаруашылық тауар өндірушілерді заманауи техника мен жабдықпен қамтамасыз ету, сондай-ақ республикадағы ауыл шаруашылығы техникасын дамыту болып табылады.

Бүгінгі таӊда "ҚазАгроҚаржы" АҚ, "Гомсельмаш" АҚ, "АгромашХолдинг" АҚ, сондай-ақ "ҚазАгроҚаржы" АҚ, "Ростсельмаш комбинаты" ЖШС және "Агроөнеркәсіптік кешенніӊ векторы" арасында отандық ауыл шаруашылығы техникасын дамыту бойынша үш жақты ынтымақтастық туралы келісімдер жасалды.

Инвестициялық субсидияларды пайыздық нормадан бастап бекітілгенге дейін ауыстыру жүргізілді. Бұған дейін шетелдік өндірістіӊ астық комбинаты үшін 30 млн. теӊгеден астам сомаға бағаланған, қазіргі уақытта осы қорларға 3 комбайн субсидияланатын болады.

Ақмола және Қостанай облыстары кәсіпорындарыныӊ базасында кішігірім трюмді және монтаждалған жабдықты өндіру ұйымдастырылды. 2021 жылы Қазақстандағы максималды өндірісті ұйымдастыру және осы технология түрлеріне импорт үлесін 25% қысқарту міндеті қойылды.

Экономиканы үшінші модернизациялау аясында министрлік агроөнеркәсіптік кешенді дамытудыӊ мақсаттарына қол жеткізу үшін жобаларды басқару құралдарын және әдістерін пайдаланады.

Жобаны басқару шеӊберінде "Ауыл шаруашылығы" және "Ауыл шаруашылық өнімдерін қайта өӊдеу" жобалары жүзеге асырылуда, 10 бастамамен жүзеге асырылады.

Агроөнеркәсіптік кешенді цифрландыру шеӊберінде цифрландыру бойынша жобалық офис құрылды және 34 мемлекеттік қызметті автоматтандыруды көздейтін Агроөнеркәсіптік кешенді цифрландыру бойынша тиісті іс-шаралар жоспары бекітілді.

Агроөнеркәсіптік кешенді мемлекеттік қолдауды жетілдіру, сондай-ақ 2017-2021 жылдарға арналған агроөнеркәсіптік кешенді дамытудыӊ Мемлекеттік бағдарламасын іске асыру мақсатында Министрлік Ауыл шаруашылығыныӊ басым бағыттарын дамыту және агроөнеркәсіптік кешенді мемлекеттік қолдауды жетілдіру үшін карталарды әзірледі.

Карталар бар мәселелерді егжей-тегжейлі талдау негізінде әзірленеді және дамудыӊ келесі бағыттарында нақты шаралардан тұрады:

- ауыл шаруашылығы саласындағы ынтымақтастық;

- агроөӊдеу;

агроөнеркәсіптік кешенді қарқынды техникалық қайта жарақтандыру;

- Тұқымдық өнімдер;

- өсімдіктерді қорғау;

- агрохимия (минералды тыӊайтқыштар);

- жемшөп өндірісі (жемшөптіӊ балансы);

көтерме сауда орталықтары;

- егістік жерлерді көбейту;

- тоқаш өсіру;

- аграрлық ғылымды жаӊғырту;

- сиыр етін өндіру;

- Субсидиялаудан жеӊілдікті несиелендіруге көшу жоспары

Жалпы, Агроөнеркәсіптік кешенді дамыту карталарын іске асыру агроөнеркәсіптік кешенді дамытудыӊ сапалы жаӊа деӊгейіне көтереді, оныӊ бәсекеге қабілеттілігін арттырады, отандық азық-түлік нарығыныӊ тұрақтылығын нығайтады және саланыӊ экспорттық бағыттылығын күшейтеді.

Алқа отырысыныӊ қорытындысы бойынша Премьер-Министрдіӊ орынбасары-Ауыл шаруашылығы министрі А.Мырзахметов барлық қатысушыларды Ауылшаруашылық қызметкерлері күнімен құттықтап, оныӊ жұмысында табысқа жетуіне тілек білдірді және ауыл шаруашылығыныӊ ел экономикасында маӊызды рөл атқаратындығын атап өтті, деп хабарлайды ҚР АШМ Баспасөз қызметі.

Ақпаратты пайдаланИан жаИдайда Kazakhstan Today ақпараттық агенттігіне гиперсілтеме жасау міндетті. Kazakhstan Today Ақпараттық агенттігінің материалдарына авторлық қИқық.