Қазақстанда көлеңкелі экономика деңгейі 20,23%-ға дейін төмендеді

22.04.2024, 16:42 20231

Энергетикалық сектордың жер қойнауын пайдаланушыларының сатып алуларындағы қазақстандық қамту үлесі 61%-ды құрады

Cатып алулардағы қазақстандық қамту үлесі 4,06 трлн.теңге

2023 жылдың қорытындысы бойынша энергетикалық сектордың (көмірсутектер мен уран) жер қойнауын пайдаланушыларының тауарларын, жұмыстары мен қызметтерін сатып алудың жалпы көлемі 6,68 трлн.теңге, бұл ретте осы сатып алулардағы қазақстандық қамту үлесі 4,06 трлн.теңге суммасында 61%-ды құрады, деп хабарлайды ҚР Энергетика министрлігінің баспасөз қызметінен.

Бұл ретте:

- тауарларды сатып алудың жалпы көлемі 1,02 трлн. теңге, оның ішінде қазақстандық қамту - 334,61 млрд. теңге немесе 32,86%;

- жұмыстарды сатып алудың жалпы көлемі 2,99 трлн. теңге, оның ішінде жергілікті қамту - 2,34 трлн. теңге немесе 78,38%;

- қызметтерді сатып алудың жалпы көлемі 2,67 трлн. теңге, оның ішінде қазтұтыну - 1,39 трлн. теңге немесе 51,87%.

Энергетика министрлігі отандық тауар өндірушілерді және жұмыстарды (қызметтерді) жеткізушілерді қолдау бойынша жұмыстарды тұрақты негізде жүргізеді. Мәселен, соңғы бес жылда энергетикалық сектордың жер қойнауын пайдаланушыларында қазақстандық қамту деңгейі 18%-ға өсті.

Естеріңізге сала кетейік, бұған дейін Энергетика министрлігі Жер қойнауын пайдаланушылардың және олардың мердігерлерінің көмірсутектерді барлау немесе өндіру және уран өндіру жөніндегі операцияларды жүргізу кезінде пайдаланылатын тауарларды, жұмыстарды және көрсетілетін қызметтерді сатып алу қағидаларына өзгерістер енгізген болатын, бұл да отандық кәсіпкерлікті дамытуға қосымша серпін береді.

Ақпаратты пайдаланған жағдайда Kazakhstan Today ақпараттық агенттігіне гиперсілтеме жасау міндетті. Kazakhstan Today Ақпараттық агенттігінің материалдарына авторлық құқық.

18.04.2024, 11:47 51986

ҚР-да көп тұтынылатын алкоголь түрлерінің өндірісі биыл азайды

Биыл қаңтарда алкогольдің ең танымал түрлерінің өндірісі төмендеді, деп хабарлайды energyprom.kz.

Мәселен, коньяк өндірісі былтырғы қаңтармен салыстырғанда 47,1%, 749,9 мың литрге дейін, сыра - 34,8%, 29 млн литрге дейін, арақ - 13,4%, 4,1 млн литрге дейін, шарап - 4,7%, 2 млн литрге дейін азайды.

Бұл ретте ликерлер және өзге де спиртті сусындар өндірісі, керісінше, бірден екі есе өсіп, 189,9 мың литрге жетті.

2023 жылдың он екі айының қорытындысы бойынша, жергілікті компаниялар коньяк және коньяк өнімдеріне сұранысты (ішкі нарықтағы сату және экспорт) бір жыл бұрынғы 63,6%-бен салыстырғанда 76,8% қамтамасыз етті. Осы кезеңде сектордағы отандық өнім айтарлықтай өсті - 75,7%, 30,3 млн литрге дейін. Бұл ретте елге 9,1 млн литр коньяк импортталды, көрсеткіш бір жылда 7,3% азайған. Ішкі нарықтағы сатылым 35,6 млн литрді құрады, бұл бір жыл бұрынғыдан бірден 73,7% артық.

Шарапқа деген сұраныс бір жыл бұрын 65,6% отандық өндіріс қамтамасыз етсе, биыл 63,2% қамтамасыз етті. Өндіріс осы кезеңде өзгеріссіз қалды деуге болады, бірақ импорт 10,7% өсіп, 16,6 млн литр болды. Ішкі нарықтағы сатылым 44,8 млн литр, 3,4% көбейген.

Ал ликер-арақ өнімдеріне деген сұраныстың 85,4%-ын отандық өндіріс қамтамасыз етті. Бір жыл бұрын көрсеткіш 84,8% болған. 2023 жылдың он екі айында сектордағы өндіріс төмендеді, импорт - тиісінше 2% және 7,2%. Ішкі нарықта арақ пен алкогольдік өнімдерді сату 2,2%, яғни 88,1 млн литрге дейін қысқарды.

Сыраға сұраныстың 89,8%-ын отандық компаниялар қамтамасыз етті, бір жыл бұрын 92,4% болған. Бір жыл ішінде өндіріс 611,2 млн литр болды, 14,8% азайған, ал импорт 69,6 млн литр болды - бір жыл бұрынғыдан 17,3% артық. Ішкі нарықтағы сатылым 660,5 млн литр болды, көрсеткіш 12,6% азайған.

Алкоголь өнімдерінің бағасына келетін болсақ, биыл ақпанның соңында бір айда 0,7% және бір жылда 11,8% қымбаттаған.

Ай сайынғы динамика бойынша арақ пен сыра 0,7%, шарап 0,4% қымбаттады. Жылдық динамикада арақ - 5,7%, шарап - 11,5%, сыра - 18% қымбаттады.

Өңірлер бойынша ай сайынғы динамикада ең қатты Атырау облысында (2,2%), ал ең аз Жамбыл облысында (0,1%) қымбаттады. Бұл ретте баға тек Павлодар облысында өткен айдың деңгейінде қалды.

Жылдық динамикада алкогольдік өнімдер ең қатты Ақмола облысында (25,5%) қымбаттады. Сондай-ақ, бағаның айтарлықтай өсуі Абай (18%) және Маңғыстау (17,7%) облыстарында да байқалды. Ең аз жылдық өсім Жетісу облысында - 4,5% байқалды.

ҚР-ның 97 елді мекенінің тұрғындары өз еркімен алкогольден бас тартты, деп хабарлайды Хабар24. Соның нәтижесінде қылмыстың күрт төмендегені байқалады. Тіпті бір ауылда үш жыл бойы бірде-бір құқық бұзушылық тіркелмеген, кемі ресми түрде. Әйтеуір полицейлер осылай дейді.

Ақпаратты пайдаланған жағдайда Kazakhstan Today ақпараттық агенттігіне гиперсілтеме жасау міндетті. Kazakhstan Today Ақпараттық агенттігінің материалдарына авторлық құқық.

17.04.2024, 17:52 57071

ҚХР-ға теміржол арқылы жүк экспорты 21 пайызға өсті

ҚХР-ға теміржол арқылы жүк экспорты өсті, деп хабарлайды "Қазақстан темір жолы" ҰК" АҚ баспасөз қызметінен.

2024 жылдың бірінші тоқсанында Қытай бағытындағы темір жол көлігімен экспорттық тасымалдау көлемі өткен жылдың сәйкес кезеңімен салыстырғанда 21,1% өсіп, 3,2 млн тоннаны құрады. Достық - Алашаңқай шекара өткелімен Қазақстаннан Қытайға темір жол арқылы 2,2 млн тонна жүк жеткізілсе, өсім 12,3%, ал Алтынкөл - Қорғас арқылы 1 млн тонна (+44,4%) жүк тасымалданды.

Металл кендерінің экспорты - 5,8%, астық - 27,8%, қара металдар - 2,3 есе, мұнай өнімдері - 12 есе, химиялық жүктер-88,3%, түсті металдар 59,5% ұлғайды.

Ақпаратты пайдаланған жағдайда Kazakhstan Today ақпараттық агенттігіне гиперсілтеме жасау міндетті. Kazakhstan Today Ақпараттық агенттігінің материалдарына авторлық құқық.

17.04.2024, 15:33 57836

Қазақстан мен Ресей үш көмір ЖЭО салады

Бүгін ҚР Энергетика министрлігінде Қазақстан Республикасы мен Ресей Федерациясының энергетика министрліктері арасында Көкшетау, Семей және Өскемен қалаларында ЖЭО салу жобалары бойынша ынтымақтастық туралы келісімге қол қойылды, деп хабарлайды министрліктің баспасөз қызметінен.

Тараптар "ИНТЕР РАО - Экспорт" ЖШҚ және "Самұрық-Энерго"АҚ атынан уәкілетті ұйымдарды анықтады.

Үш облыс орталығында - Семей, Көкшетау және Өскеменде үш жаңа ЖЭО іске асыру энергетикалық көмірдің мол қорын ескере отырып, олардың одан әрі дамуына қуатты серпін береді", - деп атап өтті ҚР Энергетика министрі Алмасадам Сәтқалиев.

Қазақстан тарапынан Уәкілетті ұйым "Самұрық-Энерго" АҚ атынан ағымдағы жылдың өзінде-ақ ЖЭО шоты бойынша бірінші іске асыруды бастау үшін тиісті жол картасын қалыптастырды.

Ақпаратты пайдаланған жағдайда Kazakhstan Today ақпараттық агенттігіне гиперсілтеме жасау міндетті. Kazakhstan Today Ақпараттық агенттігінің материалдарына авторлық құқық.

16.04.2024, 16:23 62846

Жер қойнауын пайдаланушылардың сатып алу қағидаларына өзгерістер енгізілді

Жер қойнауын пайдаланушылардың сатып алу қағидаларына өзгерістер енгізілді, деп хабарлайды Энергетика министрлігінің баспасөз қызметінен.

Қазақстан Республикасының Премьер-Министрі О. Бектеновтың 2024 жылғы 21 ақпандағы заңдарда және өзге де нормативтік құқықтық актілерде ірі кәсіпорындардың сатып алуларындағы елшілік құндылықтың үлесін арттыру тапсырмасын орындау мақсатында Энергетика министрлігі жер қойнауын пайдаланушылардың және олардың көмірсутектерді барлау немесе өндіру және уран өндіру жөніндегі операцияларды жүзеге асыру кезінде пайдаланылатын тауарларды, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтерді сатып алу қағидаларына өзгерістер енгізді.

Аталған өзгерістер:

- жер қойнауын пайдаланушылар тауарларды сатып алу кезінде ескеретін Отандық тауар өндірушілердің міндетті тізілімін енгізу;

- тізілімде жалғыз отандық тауар өндіруші болса, одан тауар сатып алу бір көзден алу әдісімен жүзеге асырылады;

- тізілімде екі және одан да көп отандық тауар өндірушілер болса, тауар сатып алу олардың арасында ғана жүзеге асырылады (қазақстандық тендер);

- тауар өндіруші міндетті түрде оқшаулау бағдарламасын ұсынатын және оның Қазақстан аумағында өндірілуін қамтамасыз ететін, 5 (бес) жылдан аспайтын мерзімге жасалған импорттық тауарды сатып алуға арналған келісімшарт.

Осылайша, бұл өзгерістер жер қойнауын пайдаланушылар тарапынан отандық тауар өндірушілерден тауар сатып алуды арттыруға мүмкіндік береді.

Ақпаратты пайдаланған жағдайда Kazakhstan Today ақпараттық агенттігіне гиперсілтеме жасау міндетті. Kazakhstan Today Ақпараттық агенттігінің материалдарына авторлық құқық.

12.04.2024, 16:24 73251

Қазақстанға бидайды әкелуге тыйым салу ұзартылды

Ауыл шаруашылығы министрінің 2024 жылғы 11 сәуірдегі №125 бұйрығымен бидайды Қазақстан Республикасына, оның ішінде ЕАЭО-ға мүше мемлекеттерден тек қана өндіріс пен тұтыну үшін құс шаруашылығы және ұн тарту кәсіпорындарының атына темір жол көлігімен жеткізуді қоспағанда, автомобиль, су және темір жол көлігімен әкелуге тыйым салу белгіленді. Уақытша тыйм 2024 жылдың 12 сәуірінен бастап 6 ай мерзімге енгізіледі, деп хабарлайды министрліктің баспасөз қызметінен.

Тыйым Қазақстан аумағы арқылы бидайды темір жол көлігімен транзиттік тасымалдауға және ұн тарту мен құс шаруашылығы кәсіпорындарына бидайды әкелуге қолданылмайды.

Әкелінген бидай ішкі және сыртқы нарықтарда сатуға жатпайды.

Ақпаратты пайдаланған жағдайда Kazakhstan Today ақпараттық агенттігіне гиперсілтеме жасау міндетті. Kazakhstan Today Ақпараттық агенттігінің материалдарына авторлық құқық.

12.04.2024, 12:52 73921

Ұлттық Банк базалық мөлшерлемені 14,75 пайыз деңгейінде сақтап қалды

Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің Ақша-кредит саясаты комитеті базалық мөлшерлемені +/- 1 п.т. дәлізімен жылдық 14,75% деңгейінде сақтау туралы шешім қабылдады, деп хабарлайды банктің баспасөз қызметінен.

Ақпанда және наурызда жылдық инфляция төмендеу үрдісін жалғастырды. Алайда, ол баяу қарқынмен төмендеді. Инфляциялық күтулер біршама әлсіреді. Бірақ, мейлінше, жоғары деңгейде қалды. Сыртқы инфляциялық жағдай бейтарап түрде қалыптасып отыр. Әлемдік нарықтарда астық бағасы төмендеп келеді. Ішкі экономикада орнықты ішкі сұранысқа және тұрақтанбаған инфляциялық күтулерге байланысты инфляциялық қысым сақталып отыр.

Инфляция бойынша 5%-дық мақсатқа жету үшін ұстамды қатаң ақша-кредит шарттарын сақтау қажет. Қазіргі жағдайда ақша-кредит саясатын жеңілдетуге арналған кеңістік әлі де шектеулі. Оның қалыптасуы инфляцияның орнықты бөлігінің тұрақты түрде баяулауына байлынысты.

Жылдық инфляция 2024 жылдың наурыз айында 9,1%-ға дейін баяулап, болжамды траекториядан біршама жоғары қалыптасты. Ауытқу құбылысы тұрғын үй-коммуналдық қызметтер (ТКҚ) бағасының мейлінше тез өсу әсерінен орын алып отыр. Ұстамды қатаң ақша-кредит саясаты мен астықтың әлемдік бағасының төмендеуі - инфляцияның төмендеуіне септігін тигізуде.

Айлық инфляция алдыңғы айдағы күрт өсуден (1,1%) кейін наурызда 0,7%-ға дейін баяулады. Бірақ орташа тарихи мәндерінен жоғары (0,6%) қалыптасты. Базалық және маусымдық факторлар ескерілмеген инфляция көрсеткіштері ұқсас динамиканы көрсетіп отыр. Яғни ақпан айында күрт үдеуден кейін наурыз айында айтарлықтай төмендеді.

Халықтың инфляциялық күтулері біршама төмендеді. Алайда, күтулер әлі де жоғары деңгейде. Бұл негізінен тамақ өнімдері, ТКҚ мен жанар-жағармай (ЖЖМ) бағасының өсуіне байланысты.

Сыртқы инфляциялық жағдай бейтарап түрде қалыптасуда. Наурызда негізінен өсімдік майы бағасының көтерілуі есебінен әлемдік нарықтарда азық-түлік құны аздап өсті. Экспорттаушы елдерде жиналған өнімнің есебінен және теңіз арқылы сауда жолдарының үздіксіз жұмыс істеуіне байланысты астық бағасы төмендеп келеді.

Мұнай бағасы базалық сценарийден сәл жоғары қалыптасып отыр. Бұл Қазақстанның сауда балансына оң әсер етеді. Алайда, мұнайдың жоғары бағасы сыртқы инфляциялық әсердің артуына себеп болуы мүмкін.

Сыртқы ақша-кредит жағдайлары қатаң қалпында қалып отыр. 2024-2025 жылдары АҚШ ФРЖ мөлшерлемелерді мейлінше ұстамды түрде төмендетеді деп күтілуде. Сонымен бірге, ЕОБ 2024 жылы экономикалық өсім мейлінше әлсіз болады деген күтуге қарамастан, инфляция ортамерзімді нысанаға қайтарылғанша тежеуіш ақша-кредит шарттарын сақтауды жоспарлап отыр.

2024 жылғы қаңтар-ақпан айларында экономиканың өсуі Ұлттық Банктің болжам шегінде қалыптасып, жылдық негізде 4,2% деңгейде бағалануда. Бөлшек сауда көрсеткіштерінің, тұтынушылық кредиттер беру көлемінің динамикасы, сондай-ақ іскерлік белсенділік индексінің динамикасы экономикадағы орнықты ішкі сұраныстың сақталуын көрсетеді. Ұлттық Банктің ай сайынғы индикаторлары наурызда экономикалық өсу үрдісінің сақталғанын көрсетеді.

Проинфляциялық тәуекелдер реттелетін бағалардағы реформалардың жалғасуымен, Қазақстанның аумағындағы су тасқынының салдарымен, сондай-ақ оларды жою үшін қажет бюджет шығысы көлемінің белгісіз болуымен негізделеді.

Ұлттық Банк ортамерзімді перспективада инфляция бойынша 5%-дық мақсатқа жету міндетін берік ұстанады. Бұл ұзақ уақыт бойы ұстамды қатаң ақша-кредит саясатын жүргізуді қажет етеді. Осыған байланысты қазіргі жағдайларда ақша-кредит саясатын одан әрі жеңілдетуге арналған кеңістік әлі де шектеулі. Ұлттық Банк реттелетін бағалар реформасы секілді біржолғы факторларды ескермейтін инфляцияның орнықты бөлігін бақылай түседі. Инфляцияның орнықты бөлігінің тұрақты түрде баяулауы базалық мөлшерлеменің төмендеуіне кеңістік қалыптастырады.

Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің Ақша-кредит саясаты комитетінің базалық мөлшерлеме бойынша кезекті жоспарлы шешімі 2024 жылғы 31 мамырда Астана қаласының уақытымен сағат 12:00-де жарияланады.

Ақпаратты пайдаланған жағдайда Kazakhstan Today ақпараттық агенттігіне гиперсілтеме жасау міндетті. Kazakhstan Today Ақпараттық агенттігінің материалдарына авторлық құқық.

11.04.2024, 11:59 75571

ҚР Энергетика министрлігі шетелдік азаматтар үшін бензин мен дизель отынының бағасын өзгертеді

ҚР Энергетика министрлігі шетелдік азаматтар үшін бензин мен дизель отынының бағасы өзгерген бұйрықтың жобасын жариялады, деп хабарлайды министрліктің баспасөз қызметінен.

Ішкі нарықта отын балансын сақтау, сондай-ақ мұнай өнімдерінің ағындары мен "сұр" экспортының тәуекелдерін азайту мақсатында ҚР Энергетика министрлігі автокөліктің тұтыну көлемі мен шығу тегіне байланысты Аи-92, Аи-93 бензині мен дизель отынына нақтыланған бағалары бар бұйрық жобасын дайындады.

Қазіргі уақытта бағаны мемлекеттік реттеуге байланысты Қазақстан Еуразиялық экономикалық одақ елдері арасында жанар-жағармай құны ең төмен ел болып табылады, бұл мұнай өнімдерінің басқа елдерге ағындары мен "сұр" экспортының жоғары тәуекелдеріне әкеледі.

Бұйрық жобасымен АИ-92 және Аи-93 маркалы бензиннің бағасы литріне 245 теңге деңгейінде белгіленеді деп болжанады.

Құжатта дизель отынының бағасы литріне 315 теңгені құрайды деп болжанады.

❗️Жүргізуші куәлігі мен көлік құралын Қазақстан Республикасында тіркеу туралы куәлігі бар азаматтар үшін ЖЖМ бағасы өзгеріссіз қалады.

Бұйрықтың жобасы барлық мүдделі тараптардың талқылауы мен ұсыныстары үшін "Ашық НҚА" сайтында жарияланды.

ҚР Энергетика министрлігі қазіргі уақытта ЖЖМ қорларын өндіру, тиеу және толықтыру үздіксіз жүргізіліп жатқанын, ішкі нарықта мұнай өнімдерінің едәуір қоры бар екенін, ЖЖМ-мен қамтамасыз ету жағдайы тұрақты екенін хабарлайды.

Ақпаратты пайдаланған жағдайда Kazakhstan Today ақпараттық агенттігіне гиперсілтеме жасау міндетті. Kazakhstan Today Ақпараттық агенттігінің материалдарына авторлық құқық.

Қазақстанда көлеңкелі экономика деңгейі 20,23%-ға дейін төмендеді

тақырып бойынша жаңалықтар

Ең көп оқылғаны

Өзекті

Алматы облысында табиғи өрт фактісі бойынша қылмыстық іс қозғалды