13.07.2022, 15:57 9136
Қазақстанда соңғы екі онжылдықта су шығынының деңгейі қолайсыз болып қалуда
Сурет: depositphotos.com
Достарға айту
Соңғы екі жылда ресми деректер жоқ, деп хабарлайды energyprom.kz.
Экология, геология және табиғи ресурстар министрлігінің (ҚР ЭГТРМ) деректеріне сәйкес 2000 жылдан бастап 2020 жылға дейін Қазақстанда тасымалдау кезінде шамамен 13% су үнемі шығындалып келді. Елдегі суару жүйесі кеңес дәуірінен қалған, жөндеуді қажет етеді. Оның нашар жағдайына байланысты каналдар арқылы ағып жатқан су буланып кетеді немесе егістіктер мен көкөніс бақтарына жетпей кетеді.
Егіс маусымы басталысымен суармалы су проблемасы халықтың едәуір бөлігі ауылдық жерлерде тұратын және АӨК-те жұмыс істейтін Қазақстанның оңтүстік қуаң аймақтарында аса өзекті болып отыр.
Соңғы екі онжылдықта Қазақстанда тасымалдау кезінде судың шығыны шамамен бірдей болды және небәрі бес пайыздық тармаққа — 11%-дан 16%-ға дейін ауытқып отырды. Көрсеткіштер осы шектен шығуы 2015 жылы болды: онда — кем дегенде ресми статистика бойынша шығындар — 7%-ға дейін күрт төмендеді, бірақ келесі жылы бұрынғы пессимистік деңгейге қайта келді.
Сонымен бірге, БҰҰ Еуропалық экономикалық комиссиясының есебінде ұсынылған су шығындары туралы мәліметтер Экология министрлігі ұсынатыннан өзгеше. Мысалы, комиссия 2014 жылы ҚР-да тасымалдау кезінде 2,86 млрд текше метр, ал ҚР ЭГТРМ Су ресурстары комитеті — 3,06 млрд текше метр су шығынын көрсетті.
Сонымен қатар, БҰҰ ЕЭК тарапынан шығындарды бағалау Экология министрлігіне қарағанда пессимистік болып көрінеді. Осылайша, есепте тасымалдау кезінде су шығыны ауыл шаруашылығы тұтынушылары үшін су тұтыну көлемінің орта есеппен 60%-ын, өнеркәсіптік тұтынушылар үшін шамамен 40%-ын және коммуналдық шаруашылықтар үшін 50%-ын құрайтыны айтылған.
Өңірлер туралы деректерді БҰҰ ЕЭК есебінен ғана алуға болады, ал ең соңғысы — 2014 жылғы деректер. Мәселенің өткір өзектілігіне қарамастан, ҚР ЭГТРМ соңғы деректерді ұсынбады.
БҰҰ құжатына сәйкес, су шығындары бойынша күмәнді "көшбасшылықты" өте құрғақ және ыстық аймақ ретінде сипатталатын Қызылорда облысы сақтап отыр. 2011 жылдан 2014 жылға дейін суару жүйесінің нашарлауына байланысты бүкіл ел бойынша су шығындарының орташа есеппен 40%-ы осы облысқа тиесілі болды (тікелей 2014 жылы — 36,4%).
Деректер соңғы жылдары жаңартылмағанына қарамастан, өңір әлі де суару суының жетіспеушілігінен зардап шегеді деп айтуға негіз бар. Біз жақында еліміздің барлық дерлік басшылығы шоғырланған Қызылорда облысында су тапшылығы күріш егу көлемінің 11 мың га қысқаруына алып келгенін жазған болатынбыз. Сырдариядағы су деңгейінің төмен болуына байланысты өңірді сумен қамтамасыз ету жыл сайын қиындай түсуде.
Антилидерлердің үштігіне тағы екі оңтүстік өңір — Алматы және Жамбыл облыстары (2014 жылы Қазақстан бойынша су шығынының 26,5% және 17,7%) кірді. Үш проблемалық өңір елдегі барлық шығындардың 80%-дан астамы үшін "жауапты" болды. Егер оларға Оңтүстік Қазақстан облысын (бүгінгі күні — Түркістан облысы және Шымкент қаласы) қосатын болсақ, онда осы төрт өңірге тасымалдау кезіндегі барлық су шығынының 90%—ы тиесілі болды.
Қазақстан Азия Даму Банкі (АДБ) мен Халықаралық қайта құру және даму банкінен (ХҚДБ) кем дегенде екі ірі кредит алғанына қарамастан, суару жүйесін әлі күнге дейін қалпына келтіре алмады. Екі кредит те суару жүйесін жаңғыртуға және суды тиімді пайдалануды қолдауға бағытталды.
• 2014 жылы ХҚДБ Қазақстанмен су ресурстарын тиімді пайдалануды және суару инфрақұрылымды жаңғыртуды қолдауға 102,9 млн. АҚШ доллары мөлшеріндегі қарыз туралы келісімге қол қойды.
• 2019 жылы АДБ "Қазсушар" РМК-ға Қазақстанның төрт облысында 171 мың га жерге қызмет көрсететін суару желілерін қалпына келтіруге және жақсартуға көмек көрсету үшін 249,8 млн. АҚШ долл. мөлшерінде қарызды мақұлдады.
Сонымен қатар, Қазақстандағы су шығынының деңгейі өңірдегі ең дағдарысты деңгей емес екенін атап өткен жөн. Орталық Азияның су айдайтын мұнарасы деп жиі аталатын көрші Қырғызстандағы шығындар ҚР көрсеткіштерінен бірден екі есе асады: ел жыл сайын алынатын судың төрттен бір бөлігін жоғалтады. Ресей, өз кезегінде, 2010 жылдан 2020 жылға дейін, ресми мәліметтер бойынша, теріс көрсеткішті қатаң түрде 11% деңгейінде сақтады.
Ақпарат көзі: forbes.kz
Ақпаратты пайдаланған жағдайда Kazakhstan Today ақпараттық агенттігіне гиперсілтеме жасау міндетті. Kazakhstan Today Ақпараттық агенттігінің материалдарына авторлық құқық.
тақырып бойынша жаңалықтар
29.03.2024, 10:35 5311
Қазақстан президенті Қытайдың ірі энергетикалық компанияларының бірінің директорлар кеңесінің төрағасын қабылдады
Сурет: akorda
Достарға айту
Мемлекет басшысы State Power Investment Corporation компаниясы Директорлар кеңесінің төрағасы Лю Миншэнді қабылдады, деп хабарлайды Ақорданың баспасөз қызметінен.
Президент ҚХР-ға жұмыс сапары аясында State Power Investment Corporation (SPIC) компаниясы Директорлар кеңесінің төрағасы Лю Миншэнмен кездесу өткізді.
Әңгімелесу барысында энергетика саласындағы ынтымақтастықты одан әрі дамыту, соның ішінде жаңартылатын энергия көздеріне негізделген серіктестік перспективасы талқыланды.
Қасым-Жомарт Тоқаевқа China Power International Holding еншілес компаниясының Қазақстанда белсенді жұмыс істеп жатқаны жөнінде мәлімет берілді. Соңғы бес жылда Жаңатаста жел энергиясы жобасы жүзеге асырылып, Қарағандыда күн электр станциясы салынды.
Қытайдың ең ірі энергетикалық компанияларының бірі саналатын SPIC корпорациясының басшысы Жамбыл және Павлодар облыстарында жалпы қуаты 1 ГВт болатын жел электр станцияларын салуға қатысты жаңа инвестициялық жобалардың жүзеге асырылу барысы жөнінде баяндады. Бұл жобаларға бір миллиард доллардан астам инвестиция салынған.
Сондай-ақ Лю Миншэннің айтуынша, компания Қазақстанда ауқымды гидроэнергетикалық жобалар мен бу-газ турбиналарын салу перспективасын зерттеуге ниетті.
Президент еліміздің жаңартылатын энергия саласына үздік халықаралық технологиялар мен тәжірибелерді енгізуге мүдделі екенін атап өтті.
Кездесу соңында Қасым-Жомарт Тоқаев Лю Миншэнді биыл маусым айында өтетін Астана халықаралық форумына қатысуға шақырды.
Ақпаратты пайдаланған жағдайда Kazakhstan Today ақпараттық агенттігіне гиперсілтеме жасау міндетті. Kazakhstan Today Ақпараттық агенттігінің материалдарына авторлық құқық.
26.03.2024, 12:56 26671
Бектенов ауыл шаруашылығындағы ең проблемалы мәселелерді атады
Сурет: Depositphotos
Достарға айту
ҚР Премьер-Министрі Олжас Бектеновтің төрағалығымен өткен Үкімет отырысында көктемгі дала жұмыстарына дайындық барысы қаралды. Көктемгі дала жұмыстарын оңтайлы мерзімде жүргізу азық-түлік қауіпсіздігін қамтамасыз етумен тікелей байланысты, деп хабарлайды ҚР Үкіметінің баспасөз қызметінен.
Ауыл шаруашылығы министрі Айдарбек Сапаров болжам бойынша биыл егіс алқабы 23,8 млн га құрайтынын, бидайға 429,2 мың га қысқартумен 13,3 млн га жер бөлінетінін айтты. Бұл ретте әлеуметтік маңызы бар және жоғары рентабельді дақылдар көлемін арттыру көзделуде. Атап айтқанда, биыл 3,2 млн гектар алқапқа майлы дақылдар егілмек. Cондай-ақ күнбағыс сияқты әлеуметтік маңызы бар дақылдар көлемін 60 мың гектарға ұлғайтып, жалпы алқапты 1,2 млн гектарға дейін, қант қызылшасын 12 мың гектардан 25 мың гектарға дейін жеткізу күтілуде.
Дәнді, көкөніс-бақша дақылдары мен картоптың жоспарланған көлемі ішкі нарық қажеттілігін толық қамтамасыз етуге мүмкіндік беретінін атап өтті. Сонымен қатар жем-шөп дақылдарының ауданы 3,2 млн гектарға дейін ұлғаяды. Егіс жұмыстары Түркістан, Жамбыл, Қызылорда облыстарында басталып, мамыр айының екінші онкүндігінде жаппай науқан басталады.
Энергетика министрі Алмасадам Сәтқалиев диқандарды арзандатылған дизель отынымен қамтамасыз ету жағдайы туралы баяндады. Ауыл шаруашылығы тауарын өндірушілерге 340 мың тонна дизель отынын жеткізу кестесі бекітілді. Баға барлық 20 өңірде 2023 жылғы деңгейде қалды - ҚҚС-мен литрі 250 теңге. Бұл бөлшек сауда құнынан 15%-ға төмен.
Сондай-ақ егіс жұмыстарының басталуы және өз болжамдары туралы Жамбыл облысының әкімі Ербол Қарашөкеев, Қызылорда облысының әкімі Нұрлыбек Нәлібаев, Ақмола облысының әкімі Марат Ахметжанов баяндады.
Премьер-Министр Олжас Бектенов егіс науқанын сапалы әрі уақтылы жүргізу мақсатында Үкімет қажетті шаралар қабылдағанын атап өтті. Атап айтқанда, "Кең Дала" бағдарламасы бойынша жеңілдікпен 140 млрд теңге несие беріледі. Сондай-ақ жергілікті бюджеттерден қосымша 100 млрд теңге бөлінеді. Сондай-ақ форвардтық сатып алуға 40 млрд теңге және субсидиялар түрінде 95,4 млрд теңге қарастырылған.
Олжас Бектенов суармалы алқаптарды кеңейту, егіс алқаптарын әртараптандыру және қажетті статистикалық деректерді өзектендіру керек екенін атап өтті. Бұл бағыттағы жұмыс ай сайын Үкіметте қаралатын болады. Сондай-ақ Премьер-Министр бүгінде елімізде сапалы тұқым қоры мен тұқымның импортына тәуелділік бойынша да проблемалар жеткілікті екенін, импортқа тәуелділік бар екенін атап өтті. Әсіресе, бұл ұсақ және орта шаруашылықтар үшін өзекті болып отыр.
Фермерлер жақсы тұқымға қол жеткізу мүмкін еместігін айтып, шағымданады. Азық-түлік корпорациясы жинақталған қордан кемінде 200 мың тонна тұқымды мұқтаж фермерлерге тауарлық несие түрінде бөлуі керек. Біздегі климаттық жағдайларға төзімді, өзімізде шығарылатын тұқымдық қордың көлемін ұлғайту қажет. Сонымен қатар агротехнологиялық талаптардың сақталмауы да өнімнің көлемі мен сапасына кері әсерін тигізіп отыр. Ең алдымен, бұл - минералды тыңайтқыштардың, пестицидтер мен өсімдіктерді қорғайтын басқа да құралдардың қажетті мөлшерін қолдануға қатысты мәселе. Бізде тыңайтқыштарды қолдану деңгейі ғылыми қажеттіліктің небәрі 21%-ын ғана құрады", - деп атап өтті Үкімет басшысы.
Биыл Қазақстанда топыраққа 1,5 млн тоннаға жуық тыңайтқыш енгізу жоспарланған. Ауыл шаруашылығы министрлігі субсидиялаудың жаңа тетігін әзірледі, оның аясында шаруаларға арзандатылған тыңайтқыштар алдын ала берілетін болады. Тыңайтқыштарды әкімдіктердің кепілдігімен бөліп-бөліп беру мәселесі зауыттармен пысықталуда. Олжас Бектенов Президент бұл көрсеткішті барынша ұлғайту туралы нақты міндет қойғанын еске салды. Жоспар бойынша биыл тыңайтқыштарды қолдану деңгейін 46%-ға жеткізу қажет. Ол әрі қарай, яғни ғылыми талаптар толық орындалғанша тұрақты түрде өсіп отыруға тиіс.
Үкімет отырысында ауыл шаруашылығы техникасының тозуы туралы мәселе көтерілді: қазіргі таңда жалпы техника паркінің шамамен 75%-дан асады. Премьер-Министр қазақстандық диқандардың жаңа техниканы сатып алуын жеңілдетіп, сыбайлас жемқорлық тәуекелдерін азайту қажеттігін атап өтті. Аталған мәселені шешу үшін фермердің өзі төлеп келген алғашқы 15% жарнаның орнына тікелей лизингтік компанияға инвестициялық субсидия салынуға тиіс. Олжас Бектенов бұл шаруаларға өздерінің айналым қаражатын сақтап қалуға мүмкіндік беретінін айтты.
Фермерлер өздеріне тиесілі субсидиялардың тым кешігіп төленетініне наразылық білдіруде. Өткен жылғы субсидиялар бойынша қарыз 160 млрд теңгеден асып кетті. Бұл қаражатты егіс жұмыстарына жаратуға болатын еді. Жеңілдікті дизель отынын үлестіру барысы да ерекше бақылауда болуға тиіс. Алыпсатарлыққа және қолдан тапшылық жасауға жол бермеу керек", - деп түйіндеді сөзін Премьер-Министр.
Үкімет басшысы қорытындысы бойынша бірқатар нақты тапсырмалар берді:
Энергетика, Ауыл шаруашылығы министрліктері мен облыс әкімдіктері арзандатылған отынның бөлінген көлемін жеткізуді бақылауға алып, операторлардың оны дер кезінде тиеп-жөнелту жұмыстарын қамтамасыз етуге тиіс.
Ауыл шаруашылығы министрлігі облыс әкімдіктерімен бірлесіп, егіс алқаптарын әртараптандыру жұмыстары шеңберінде жемшөп дақылдарының қажетті көлемін егуді қамтамасыз етсін.
Су ресурстары министрлігі мүдделі мемлекеттік органдармен бірлесіп, вегетациялық кезеңде оңтүстік өңірлерді суармалы сумен тұрақты түрде қамтамасыз ету жөнінде шаралар қабылдауы қажет.
Ұлттық экономика, Қаржы министрліктері және "Бәйтерек" холдингі 1-ші мамырға қарай ауыл шаруашылығы техникасының жеңілдікті лизингін қаржыландыруға қаражат бөлсін. Оның түпкілікті қарыз алушы үшін мөлшерлеме 5%-дан аспауға тиіс.
Қаржы, Ұлттық экономика, Ауыл шаруашылығы министрліктері заманауи агротехнологияларды сақтауды ынталандыру мақсатында 1-ші маусымға дейін тиісті субсидиялар бөлу мәселесін шешуге тиіс.
Ақпаратты пайдаланған жағдайда Kazakhstan Today ақпараттық агенттігіне гиперсілтеме жасау міндетті. Kazakhstan Today Ақпараттық агенттігінің материалдарына авторлық құқық.
25.03.2024, 14:18 29956
Шымкент мұнай өңдеу зауытында бүгін жоспарлы алдын алу жұмыстары басталды
Сурет: Kazakhstan Today
Достарға айту
Шымкент мұнай өңдеу зауытында (ПҚОП ЖШС) бүгін жоспарлы алдын алу жұмыстары басталды, деп хабарлайды "ҚазМұнайГаз" компаниясының баспасөз қызметінен.
Бұл жұмыс кәсіпорынның технологиялық қондырғыларын одан әрі қауіпсіз пайдалануды қамтамасыз ету үшін өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы азаматтық қорғау туралы заңды орындау мақсатында және ҚР Энергетика министрлігінің жоспарына сәйкес жүзеге асырылады.
Зауытта жұмыс басталған уақытта ішкі нарыққа мұнай өнімдерін біркелкі тиеп жөнелту үшін барлық өнім желісінің жеткілікті қоры жинақталды. Бұл ретте Павлодар мұнай-химия және Атырау мұнай өңдеу зауыттары штаттық режимде отын өндіруді жалғастырады.
ПҚОП-та жұмылдырылған мердігер ұйымдармен жоспарлы алдын алу жұмыстары бойынша алғашқы жиын өтті. Зауыт басшылығы жұмыс барысында қауіпсіздік техникасын қатаң сақтау және жұмыс процесін тиімді жоспарлау міндеттерін қойды.
Ақпаратты пайдаланған жағдайда Kazakhstan Today ақпараттық агенттігіне гиперсілтеме жасау міндетті. Kazakhstan Today Ақпараттық агенттігінің материалдарына авторлық құқық.
19.03.2024, 18:47 35126
Мобильді аударымдарды бақылау: Қаржы министрлігі кәсіпкерлер үшін жаңа критерий енгізуде
Достарға айту
Қаржы министрі Мәди Тәкиев 19 наурызда үкіметте өткен баспасөз мәслихатында мобильді аударымдарды тексеру шегін 1,5 миллион теңгеге дейін арттыруға болатынын айтты, деп хабарлайды Zakon.kz.
Мәди Тәкиев мобильді аударымдарды бақылау үшін салық қызметкерлері екі критерийді қолданатынын айтты: 100-ден астам аударымдар және үш ай ішінде.
Қазір біз үшінші критерийді талқылап жатырмыз, сома 255 мың теңгеден жоғары. Біз банктермен жұмыс жасадық, адамдар мобильді аударымдарға қайта көшуде. Қаңтарда 75 мыңға жуық жеке кәсіпкер (ЖК) тіркелді, ақпанда 70 мыңға жуық. Яғни, заңдастыру және сол жерде болған адамдарды көлеңкеден шығару жұмыстары жүріп жатыр, біз бұл жұмысты жалғастырамыз", - деді министр.
Бұл ретте ол бұл мәселе төңірегіндегі жағдайдың жалпы тұрақтанғанын айтты.
Біз банктермен сөйлестік, қолма-қол ақша айналымы қайтадан төмендеп жатыр, адамдар мобильді аударымдарға қайта оралуда. Бұл тіркеу мәселесі. Үш ай және бір жылда 255 мың теңге ең төменгі жалақының 12 еселенген мөлшерінен жоғары болса, ол тіркелуі керек. жеке кәсіпкер. Бұл заң", - деді Қаржы министрлігінің басшысы.
20 ақпанда Ұлттық экономика министрі Нұрлан Байбазаров қазір мониторинг критерийлеріне өзгертулер енгізу ұсынылып жатқанын хабарлады. Атап айтқанда, бір жеке тұлғаның банк шотына келесі үш айда 100 және одан да көп түрлі тұлғалардан ай сайын жалпы сомасы 3 ең төменгі жалақыдан асатын немесе 255 мың теңгеден астам қаражат түсуі.
6 наурызда "Ақ жол" фракциясының депутаттары қазақстандықтардың 1,5 миллион теңгеден басталатын мобильді аударымдарын тексеруді ұсынды.
Ақпаратты пайдаланған жағдайда Kazakhstan Today ақпараттық агенттігіне гиперсілтеме жасау міндетті. Kazakhstan Today Ақпараттық агенттігінің материалдарына авторлық құқық.
12.03.2024, 15:25 52216
Машина жасау саласындағы өндіріс көлемі 23%-ға өсті
Достарға айту
ҚР Премьер-Министрі Олжас Бектеновтің төрағалығымен өткен Үкіметтің кезекті отырысында 2024 жылғы қаңтар-ақпан айларындағы елдің әлеуметтік-экономикалық даму қорытындылары және республикалық бюджеттің атқарылуы қаралды. Тақырып бойынша ұлттық экономика министрі Нұрлан Байбазаров пен қаржы министрі Мәди Такиев баяндама жасады, деп хабарлайды Үкіметтің баспасөз қызметінен.
Ұлттық экономика министрінің айтуынша, биылғы қаңтар-ақпан айларының қорытындысы бойынша Қазақстан экономикасының өсуі 4,2%-ды құрап, қаңтардағы 3,9%-ға қарағанда жеделдеді. Нақты секторда оң динамика байқалуда. Нақты сектор 5,1%-ға, ал қызмет көрсету саласы 3,5%-ға өсті. Салалар арасында ең жоғары өсуді құрылыс, ақпарат және байланыс, көлік және қоймалау, сондай-ақ өңдеу өнеркәсібі көрсетті.
Негізгі капиталға салынған инвестициялардың өсуі 7,9%-ды құрап, қаңтардағы 0,6%-ға қарағанда айтарлықтай жеделдеді. Инвестициялар көлемі құрылыста 2,7 есеге, білім беруде 56%-ға, көлік және қоймалауда 47%-ға, ақпарат және байланыста 45%-ға, өңдеу өнеркәсібінде 37%-ға, ауыл шаруашылығында 12%-ға өсті. Өңірлер арасында ең жоғары өсу Қызылорда, Түркістан, Жетісу облыстарында, сондай-ақ Астана қаласында байқалды. Бұл ретте Ақмола, Атырау және Маңғыстау облыстарында инвестиция көлемінің төмендеуі байқалады.
Алдын ала қорытынды бойынша биылғы қаңтарда сыртқы саудадағы тауар айналымы $10 млрд-тан асты. Экспорт $6 млрд-қа жуықтады, оның ішінде өңделген тауарлар экспорты - $1,6 млрд. Тауарлар импорты $4 млрд-тан асты. Жалпы оң сауда балансы $1,7 млрд-ты құрады.
Өңдеу өнеркәсібі өсу қарқынының жеделдеуін көрсетуде. Өндіріс көлемі 7,4%-ға өсті. Көрсеткіштің өсуі 16 өңірде тіркелді. Соның ішінде ең жоғары өсуді Қызылорда, Ақтөбе, Шығыс Қазақстан және Батыс Қазақстан облыстары көрсетті. Өңдеу өнеркәсібі салалары бойынша машина жасау өндірісінің 23%-ға, оның ішінде автомобиль жасаудың 21%-ға және электр жабдықтарын жасаудың 45%-ға өсуі қамтамасыз етілді.
Сондай-ақ өсу келесі салаларда байқалып отыр: металлургия өндірісі өткен жылы 0,2%-ға төмендесе, биыл 11%-ға өсіп отыр, химия өнеркәсібі өндірісі 25%-ға, металл бұйымдары өндірісі 24%-ға, құрылыс материалдары өндірісі 1,4%-ға, жеңіл өнеркәсіптегі өндіріс 2,3%-ға және жиһаз өндірісі 23%-ға өсті.
Тау-кен өнеркәсібіндегі өндіріс көлемі 1,9%-ға жоғарылады. Бұл ретте металл кендерін өндіру 7,2%-ға, газ өндіру 1,2%-ға, мұнай өндіру 0,4%-ға, өзге де пайдалы қазбаларды өндіру 2,9%-ға өсті. Көмір өндіру 4,1%-ға төмендеді.
Ұлттық экономика министрі Нұрлан Базарбаевтың мәлімдеуінше, құрылыста өсудің жоғары қарқыны сақталуда. Құрылыс жұмыстарының көлемі 12,7%-ға ұлғайды. 18 өңірде оң өсу тіркелді, әсіресе құрылыс-монтаждау жұмыстарының ең көп өсуі Жетісу, Қызылорда, Жамбыл және Павлодар облыстарында байқалды. Биылғы қаңтар-ақпанда 2 млн шаршы метрден аса тұрғын үй пайдалануға берілді, бұл өткен жылдың сәйкес кезеңінен 3,4%-ға төмен. Тұрғын үйді пайдалануға берудің айтарлықтай төмендеуі Ұлытау, Маңғыстау, Атырау облыстарында, сондай-ақ Алматы қаласында байқалды. Ең жоғары көрсеткіш Жетісу облысында және Астана қаласында тіркелді.
Ауыл шаруашылығының жалпы шығарылымы 1,3%-ға өсті. Ең жоғары өсуді Алматы, Павлодар, Батыс Қазақстан және Солтүстік Қазақстан облыстары көрсетті. Барлық 7 экономикалық көрсеткіш бойынша оң өсу 7 өңірде - Қызылорда, Абай, Батыс Қазақстан, Солтүстік Қазақстан, Түркістан, Шығыс Қазақстан облыстарында, сондай-ақ Астана қаласында байқалды.
Нұрлан Базарбаевтың айтуынша, экономиканың өсуін одан әрі қамтамасыз ету үшін орталық және жергілікті атқарушы органдар келесі шараларға ден қоюы қажет:
экономика салаларында өсудің оң қарқынын жоспарланған деңгейде қамтамасыз ету, оның ішінде қолданыстағы өндірістерді кеңейту және жаңа өндірістерді іске қосу есебінен;
экономика секторларына жеке инвестицияларды ұлғайту;
экспорттаушылардың сұраныстарына жедел ден қою, шикізат емес экспортты жан-жақты қолдау;
тұтыну бағаларының өсуін тежеу, көктемгі дала жұмыстарына дайындық жұмыстарына кешенді қолдау көрсету;
бюджеттік инвестициялық жобаларды уақытылы іске асыру.
Әрі қарай қаржы министрі Мәди Такиев өз саласы бойынша баяндама жасады. Оның айтуынша, осы жылдың 2 айының қорытындысы бойынша мемлекеттік бюджетке 3 трлн 224 млрд теңге түсті немесе жоспар 102,5%-ға орындалды. Республикалық бюджетке 1 трлн 902 млрд теңге кірістер түсті немесе жоспар 83%-ға орындалды.
Кірістер бойынша жоспар 396 млрд теңгеге орындалмады. Бұл импортқа қосылған құн салығы, корпоративтік табыс салығы және шикі мұнайға экспорттық кеден бажы. Басты себептердің бірі - негізгі экспорттық тауарларға әлемдік бағаның төмендеу үрдісі. Мәселен, биылғы қаңтар-ақпанда металдардың бағасы орта есеппен 9,1%-ға төмендеген. Оның ішінде аллюминий 10,8%-ға, мырыш 24,1%-ға түскен", - деді М. Такиев.
Сондай-ақ "Теңізшевройл" ЖШС мұнай экспорты көлемін 2022 жылғы желтоқсаннан 2023 жылғы қаңтарға ауыстыруына байланысты экспорттық кедендік баж салығы салынатын шикі мұнай экспорты көлемінің 1 млн тоннаға азайғаны байқалады. Бұдан басқа жоспардың орындалмауына 2023 жылғы берешек бойынша 594 млрд теңгенің 252 млрд теңге сомасына ҚҚС қайтарылуы әсер етті.
Жергілікті бюджеттердің кірістері 156%-ға атқарылды және 1 трлн 322 млрд теңгені құрады. Жоспар 475 млрд теңгеге, оның ішінде салықтар бойынша 433 млрд теңгеге асыра орындалды. Кірістер бойынша жоспарлар барлық өңірлерде асыра орындалды.
Қаржы министрі Мәди Такиевтің мәлімдеуінше, республикалық бюджет бойынша 3,7 трлн теңге сомасына шығыстар жүргізілді. Атқарылмау 70 млрд теңгені құрады, оның ішінде үнемдеу - 25 млрд теңге. Игерілмегені - 45 млрд теңге. Ең көп игерілмеу сомасы Туризм және спорт, Қаржы, Мәдениет және ақпарат министрліктерінде және мемлекеттік күзет қызметінде қалыптасты. Негізгі игерілмеу себептері мемлекеттік сатып алу бойынша өткізілмеген конкурстар, конкурстық рәсімдер мен шарттар жасасу рәсімдерінің ұзаққа созып өткізілуі болып отыр.
Жергілікті бюджеттердің шығыстары 1 трлн 409 млрд теңгені құрады. Атқарылмағаны - 74 млрд теңге. Биыл өңірлерге 1,8 трлн теңге сомасында нысаналы трансферттер көзделген. Оларға 1 наурызға 74 млрд теңге бөлінген. Олардың 90,7%-ы игерілген. Атқарылмағаны - 7 млрд теңге, оның ішінде үнемдеу - 1 млрд теңге, игерілмегені - 6 млрд теңге. Неғұрлым көп игерілмеу Астана қаласы, Қарағанды, Маңғыстау және Қызылорда облыстарында қалыптасты.
Мемлекеттік аудит бойынша осы жылдың 2 айында 3,8 трлн теңгеден астам сомаға 142 мыңнан астам мемлекеттік сатып алу рәсімі камералдық бақылаумен қамтылды. Тексеру қорытындылары бойынша 18 240 рәсімде бұзушылықтар анықталды, оның ішінде мемлекеттік аудит объектілері бұзушылықтарды жою туралы хабарламалардың 91%-ын орындады", - деді Мәди Такиев.
Бұдан басқа 467 млрд теңге бюджет қаражатына 239 аудиторлық іс-шара өткізілді. Сомасы 12 млрд теңгеге жуық қаржылық бұзушылықтар анықталды. 568 млн теңгеге қаржылық бұзушылықтар жойылды.
Мемлекеттік активтерді басқару бойынша Жекешелендірудің 2021-2025 жылдарға арналған кешенді жоспарында 657 объектіні сату көзделген. Кешенді жоспарды іске асыру басталғаннан бері 396 млрд теңге сомаға 384 объект бәсекелес ортаға берілді, 70 объект қайта ұйымдастыруға және таратуға жіберілді. Биылғы 1 наурыздағы жағдай бойынша 25 объект - сатылымда, 178 объект - сату алдындағы дайындықта және 4 объект сатылды.
Ақпаратты пайдаланған жағдайда Kazakhstan Today ақпараттық агенттігіне гиперсілтеме жасау міндетті. Kazakhstan Today Ақпараттық агенттігінің материалдарына авторлық құқық.
12.03.2024, 15:11 52491
Қазақстан экономикасының өсуі 4,2%-ды құрады
Сурет: Depositphotos
Достарға айту
Үкімет отырысында 2024 жылғы қаңтар-ақпан айларындағы елдің әлеуметтік-экономикалық даму қорытындылары және республикалық бюджеттің атқарылуы қаралды, деп хабарлайды ҚР Премьер-министрінің баспасөз қызметінен.
Премьер-Министрдің орынбасары - ұлттық экономика министрі Нұрлан Байбазаров есепті кезеңде Қазақстан экономикасының өсу қарқыны 4,2%-ды құрағанын мәлімдеді. Қаңтар айында көрсеткіш 3,9% болған.
Нақты сектордағы оң динамика 5,1%-ға, қызмет көрсету саласындағы динамика 3,5%-ға жетті. Салалар арасында құрылыс, ақпарат және байланыс, көлік және қоймалау, сондай-ақ өңдеу өнеркәсібі ең жақсы өсімді көрсетіп отыр.
Негізгі капиталға салынған инвестициялардың өсу қарқыны 7,9%-ды құрады. Олардың көлемі құрылыста 2,7 есеге, білім беруде 56%-ға, көлік пен қоймалауда 47%-ға, ақпарат пен байланыста 45%-ға, өңдеу өнеркәсібінде 37%-ға, ауыл шаруашылығында 12%-ға өсті.
Алдын ала қорытындылар бойынша 2024 жылғы қаңтарда республиканың сыртқы сауда айналымы $10 млрд-тан асты. Экспорт шамамен $6 млрд-ты құрады, ондағы өңделген тауарлар экспорты $1,6 млрд, ал тауарлар импорты $4 млрд болды. Жалпы ҚР-ның оң сауда балансы $1,7 млрд-қа тең.
Қаржы министрі Мәди Такиевтің айтуынша, мемлекеттік бюджетке 3,2 трлн теңге кіріс түсті - жоспар 102,5%-ға орындалды. Республикалық бюджет 1,9 трлн теңгеге, жергілікті бюджеттер 1,3 трлн теңгеге толықтырылды. Есепті кезеңдегі мемлекеттік бюджет шығыстары 96,6%-ға орындалды.
Премьер-Министрдің айтуынша, барлық негізгі макрокөрсеткіш Қызылорда, Батыс Қазақстан, Шығыс Қазақстан, Солтүстік Қазақстан, Түркістан, Абай облыстары мен Астана қаласында өсті. Ең төмен көрсеткіштер Маңғыстау, Атырау, Ақмола облыстары мен Алматы қаласында байқалып отыр.
Маңғыстау облысының әкімі Нұрлан Ноғаев, Атырау облысының әкімі Серік Шәпкенов, Ақмола облысының әкімі Марат Ахметжанов және Алматы қаласының әкімі Ерболат Досаев өңірлерге инвестициялар тарту, құрылыс қарқынын арттыру, ауыл шаруашылығын және басқа да салаларды дамыту жөніндегі шаралар туралы баяндама жасады.
Үкімет басшысы қазіргі таңда өсу қарқыны сақталып отырғанын, дегенмен динамиканы арттыра түсу қажет екенін айтты.
Министрліктер мен өңірлердің бірінші басшылары Жоспарды сапалы әрі уақытылы іске асыру үшін қажетті шараларды қабылдауға тиіс. Үкімет жұмыла жұмыс істеп, экономиканың барлық саласы тиімді үйлестіруі керек", - деді Олжас Бектенов.
Премьер-Министр әрі қарай инфляциялық қысымды төмендету керектігіне назар аударды. Екі айдың қорытындысы бойынша инфляция жылдық мәнде баяулап, 9,3%-ды құрады. Бұл ретте Үкімет пен Ұлттық Банктің алдында оны 8%-дан төмен ұстап тұру міндеті тұр.
Күріш, жұмыртқа, жемістер, сусындар, сары май және макарон өнімдерінің бағасы қымбаттаған. Көріп отырғанымыздай, бағасы өсіп кеткен позициялардың саны едәуір көп. Демек бұл орталық және жергілікті атқарушы органдар тарапынан қабылданып жатқан шаралардың жеткіліксіз екенін көрсетеді", - деді Үкімет басшысы.
Жалпы өңірлер арасында инфляцияның ең көп өсуі Қарағанды, Шығыс Қазақстан және Маңғыстау облыстарында тіркеліп отыр.
Егер өңірлер жергілікті жерде инфляцияны төмендету бойынша қажетті шаралар қабылдамаса, тиісті шешім қабылдау үшін маған дереу баяндауыңызды сұраймын", - деді Олжас Бектенов.
Үкімет басшысының айтуынша, осы бағыттағы жұмыста тұрақтандыру қорлары, форвардтық және оффтейк-келісімшарттар, өнім құнын арзандатуды субсидиялау, баға тұрақтылығын қамтамасыз ету бойынша сауда субъектілерімен келісімдер жасау сияқты пәрменді тетіктерді белсенді пайдалану керек.
Сонымен қатар импортқа тәуелді өнім өндірісін кеңейту және әлеуметтік маңызы бар азық-түлік тауарларын өндіруге арналған басым дақылдардың егіс алқаптарын ұлғайту қажет.
Әкімдер делдалдық схемаларды анықтау жөніндегі өңірлік комиссиялар жұмысының тиімділігін арттыруға тиіс. Орталық және жергілікті атқарушы органдарға Инфляцияны бақылау және төмендету жөніндегі шаралар кешенін сапалы орындауды тапсырамын", - деді Премьер-Министр.
Сондай-ақ Олжас Бектенов инвестициялар тарту үшін дайын инфрақұрылымның қолжетімді болуын қамтамасыз ету маңызды екенін айтты. Қазіргі кезде тозу деңгейін азайту үшін электрмен, жылумен және сумен жабдықтау желілерінде белсенді түрде жұмыс жүргізілуде.
Тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық инфрақұрылымын жөндеу және реконструкциялау жөніндегі барлық іс-шара сапалы жүзеге асырылып, уақтылы аяқталуға тиіс. Бұл ретте сатып алу барысында отандық өндірушілерді қолдауға барынша басымдық берілуі қажет. Сондай-ақ әзірленіп жатқан Ұлттық инфрақұрылымдық жоспарда тіршілікті қамтамасыз ету жүйелерін нығайтуға бағытталған жобаларды көздеген жөн", - деді Үкімет басшысы.
Оның айтуынша, экономикалық саясат басымдықтарының бірі - мемлекеттің экономикадағы үлесін кезең-кезеңмен қысқарту және баршаға тең мүмкіндіктерді қамтамасыз ету. Осы саясатты іске асыру кешенді жекешелендіру және мемлекетке тән емес функцияларды бәсекелестік ортаға беру арқылы сүйемелденуге тиіс.
Біз мемлекеттің экономикадағы үлесін 2025 жылдың соңына қарай Жалпы ішкі өнімнің 14%-ына дейін қысқартуға тиіспіз. Биыл Кешенді жекешелендіру жоспарын 90%-ға іске асыру қажет", - деді Олжас Бектенов.
Ақпаратты пайдаланған жағдайда Kazakhstan Today ақпараттық агенттігіне гиперсілтеме жасау міндетті. Kazakhstan Today Ақпараттық агенттігінің материалдарына авторлық құқық.
05.03.2024, 20:33 69366
ҚТЖ Қытайдан тасымалдау географиясын кеңейтуде
Достарға айту
ҚТЖ Қытайдан тасымалдау географиясын кеңейтуде, деп хабарлайды "Қазақстан темір жолы" ҰК" АҚ баспасөз қызметінен.
провинциясының (ҚХР) Нанкин қаласында "ҚТЖ" ҰК" АҚ Басқарма төрағасының логистика жөніндегі орынбасары Ерлан Қойшыбаев Цзянсу провинциясының халық үкіметі Көлік департаментінің және осы провинцияның ең ірі мемлекеттік сауда тобы Jiangsu SOHO Holdings Group басшыларымен кездесті.
Кездесу барысында "KTZ Express" АҚ және Jiangsu International Rail Freight Express стратегиялық ынтымақтастық туралы келісімге қол қойып, контейнерлік пойыздарды Қазақстан арқылы, оның ішінде Транскаспий халықаралық көлік бағдары (ТХКБ) бойынша бірлесіп ұйымдастыру және жөнелту жөніндегі уағдаластыққа қол жеткізді.
Цзянсу провинциясы (халқы 85 млн.адам) 2023 жылдың қорытындысы бойынша экономикалық дамуда 1,8 трлн $ ЖІӨ көрсеткішімен ҚХР-да екінші орында, ҚХР-дың барлық өнеркәсібінің 15%-ін және әлемдік индустрияның 3%-ін қамтамасыз ететін жүк құраушы өңір болып табылады.
Jiangsu SOHO Holdings Group құрамына 380 кәсіпорын кіреді, оның ішінде Jiangsu International Rail Freight Express логистикалық платформасы жыл сайын батыс және шығыс бағыттарда 2000 астам пойыз жөнелтеді.
Ағымдағы жылдың басынан бастап Yuxinou және ҚТЖ Нанкиннен (ҚХР) Апшеронға (Әзірбайжан) жеткізу мерзімі орта есеппен 18 күнге дейін ТХКБ бойынша бірлескен сервис ұйымдастырды.
Естеріңізге сала кетейік, 2024 жылдың басынан бастап "ҚТЖ" ҰК" АҚ Сиань, Цзянсу, Пекин, Чжэнжоу, Чунцин логистикалық платформаларымен Қазақстан аумағы бойынша 3500 транзиттік контейнерлік пойыздарды ұйымдастыру және жөнелту бойынша уағдаластықтарға қол жеткізді, бұл шамамен 350 мың ЖФЭ құрайды.
Ақпаратты пайдаланған жағдайда Kazakhstan Today ақпараттық агенттігіне гиперсілтеме жасау міндетті. Kazakhstan Today Ақпараттық агенттігінің материалдарына авторлық құқық.
04.03.2024, 10:05 75061
Қазақстан мұнай өндірісін ерікті қысқартуды ұзартады
Сурет: Depositphotos
Достарға айту
Қазақстан 2024 жылдың екінші тоқсанына өндірісті күніне 82 мың баррельге қосымша ерікті қысқартуды ұзартады, деп хабарлайды ҚР Энергетика министрлігінің баспасөз қызметінен.
Қазақстан ОПЕК + -ке қатысушы кейбір елдермен үйлесе отырып, 2024 жылдың екінші тоқсанына өндірісті күніне 82 мың баррельге қосымша ерікті қысқартуды ұзартады. Осылайша, 2024 жылдың маусым айының соңына дейін Қазақстанда өндіру тәулігіне 1,468 млн. баррельді құрайды. Болашақта нарықтың тұрақтылығын сақтау мақсатында өндірістің бұл қосымша көлемі нарықтық жағдайға байланысты біртіндеп қайтарылатын болады.
Бұл ерікті қысқартуды Қазақстан бұрын 2023 жылдың сәуірінде жариялаған, 2024 жылдың желтоқсан айының соңына дейін созылатын өндірісті күніне 78 мың баррельге өз еркімен қысқартуға қосымша болып табылады.
Бұл қосымша ерікті қысқарту мұнай нарықтарының тұрақтылығы мен тепе-теңдігін сақтау мақсатында ОПЕК+ елдерінің сақтық шараларын күшейтуге арналған.
Ақпаратты пайдаланған жағдайда Kazakhstan Today ақпараттық агенттігіне гиперсілтеме жасау міндетті. Kazakhstan Today Ақпараттық агенттігінің материалдарына авторлық құқық.
Ең көп оқылғаны
29.03.2024, 10:14БҚО-да су тасқыны қаупі төнген аудандардан 500 адам эвакуацияланды 29.03.2024, 10:20 5736ҚР Украинадағы Елшілігі қазақстандықтарға Одесса мен Харьковтан кетуге кеңес береді29.03.2024, 10:35 4851Қазақстан президенті Қытайдың ірі энергетикалық компанияларының бірінің директорлар кеңесінің төрағасын қабылдады29.03.2024, 10:28 3201Қазақстандағы су тасқыны: су тасқыны қаупі бар аймақтардан 4,6 мыңнан астам адам эвакуацияланды29.03.2024, 10:52 2761Абай облысы Аягөз ауданында суда жоғалып кеткен үш адамды іздеу жұмыстары жалғасуда
25.03.2024, 14:07 50646ҚР Көлік министрлігінің басшысы Қытай тарапымен екі елдің көлік-логистикалық өзара іс-қимылын кеңейту мәселелерін талқылады24.03.2024, 21:55 48466Қазақстанда А гепатитімен ауырғандардың саны өсуде27.03.2024, 19:21 48396Бектенов су тасқынына қарсы жүргізіліп жатқан жұмыстар барысын талқылады27.03.2024, 21:24 46011Қазақстан ЕҚДБ-мен ынтымақтастықты кеңейтуге ниетті27.03.2024, 21:47 45641Алматыда қала әкімінің тапсырмасымен қала құрылысына жаңа талаптар енгізіліп жатыр
20.03.2024, 21:43 129771Президент Алматыға жұмыс сапарымен келді06.03.2024, 20:30 120511Су тасқыны кезеңіне дайындық аясында ШҚО-да мұзды ұсату жұмыстары жүргізілуде20.03.2024, 12:12 117216ҚМА қаржы пирамидаларын анықтау жөніндегі арнайы жобаны іске қосты20.03.2024, 12:29 116966Қазақстанда бизнес үшін жаңа бірыңғай цифрлық жүйе құрылады20.03.2024, 12:19 116926Қазақстан халқы Ассамблеясының кезекті сессиясы 24-25 сәуірде Астанада өтеді