Ұлттық банк базалық мөлшерлемені тағы да жылдық 16,75%-ға дейін көтерді
Базалық мөлшерлемені ұзақ уақыт бойы бүгінгідей мәндерде сақтау инфляцияны тұрақтандыруға және оны орта мерзімді перспективада біртіндеп төмендетуге мүмкіндік береді
Астана. 5 желтоқсан. KAZAKHSTAN TODAY - Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің Ақша-кредит саясаты комитеті базалық мөлшерлемені +/- 1 п.т. дәлізімен жылдық 16,75%-ға дейін көтеру туралы шешім қабылдады, деп хабарлайды ҚР ҰБ баспасөз қызметі.
Ұлттық Банкте бұл шешімге геосаяси жағдайдың белгісіздігі мен салдары, сондай-ақ әлемде азық-түліктің жоғары бағалары сақталып отырған сыртқы ортаның факторлары негіз болғаны түсіндірілді.
Бұл ретте ақпаратта Ұлттық Банктің базалық мөлшерлемені көтеру циклін аяқтауға жақындағаны атап өтіледі.
Оның қазіргі деңгейі жеткілікті жоғары деп бағаланады. Базалық мөлшерлемені ұзақ уақыт бойы бүгінгідей мәндерде сақтау инфляцияны тұрақтандыруға және оны орта мерзімді перспективада біртіндеп төмендетуге мүмкіндік береді. Жаңа проинфляциялық күтпеген өзгерістер болмаған жағдайда ақша-кредит саясатын одан әрі күшейту ықтималдығы төмен деп бағаланады", - деп атап өтілген ақпаратта.
Сыртқы жағдайлар тарапынан монетарлық талаптарды жаппай күшету салдарынан бәсеңдеген әлемдік сұраныс нәтижесінде орта мерзімді кезеңде сыртқы ортаның проинфляциялық факторлары жеңілдейді деп болжанады. Астықтың бітік шығуы инфляцияға қысымның біртіндеп төмендеуіне қосымша фактор болады. Жалпы алғанда азық-түлік бағасының деңгейі жоғары болып сақталады. Украинадағы әскери қақтығыс - тәуекел факторы болады.
Көрсетілген факторлар ескеріле отырып, инфляцияның болжамы қайта қаралды. Базалық сценарийде биыл болжам бойынша жылдық инфляция 20-21% деңгейінде қалыптасады. Бағалау бойынша инфляцияның шарықтау шегі 2023 жылдың 1-тоқсанында болады деп болжанады.
2024 жылы ішкі сұраныстың өсуі және күтудің мейілінше баяу төмендеуінен инфляция 7-9% шегінде болжанады.
Инфляцияның осы траекториясы инфляциялық жағдайдың жеңілдеуіне қарай және дәнді дақылдардың бағасы тұрақталған cоң инфляциялық күтулер төмендеп, тарихи орташа деңгейде болатын жағдайда күтіледі. Бұл инфляцияның бұдан кейін нысаналы бағдарға жетуіне мүмкіндік береді", - деді Ұлттық Банкте.
Биылғы жылы ЖІӨ-нің өсуі 2-3% шегінде қалыптасып, кейіннен 2023 жылы 3-4%-ға дейін жылдамдайды.
Бұл бұрын болжанған сыртқы сұраныстың әлсіреуіне, мұнай өндірудің біршама қалыпты болуына және кейде Қазақстан экспортын әлемдік нарықтарға жеткізуде туындайтын проблемаларға байланысты. Бұдан кейін ЖІӨ-нің өсуінің әлеуетті мәнге жуық тұрақталатыны болжанады. Мұнай өндірудің ұлғаюына байланысты экспорттың өсуі, сондай-ақ үй шаруашылықтары тарапынан сұраныс қалыпты болған кезде инвестициялардың ұлғаюы негізгі қозғаушы күш болады", - делінген ақпаратта.
ҚР Ұлттық Банкінің Ақша-кредит саясаты комитетінің базалық мөлшерлеме бойынша кезекті жоспарлы шешімі 2023 жылғы 13 қаңтарда Астана қаласының уақыты бойынша сағат 14:00-де жарияланады.
Естеріңізге сала кетейік, қазан айының соңында Ұлттық Банк базалық мөлшерлемені жылдық 16%-ға дейін көтерді.
Ақпаратты пайдаланған жағдайда Kazakhstan Today ақпараттық агенттігіне гиперсілтеме жасау міндетті. Kazakhstan Today Ақпараттық агенттігінің материалдарына авторлық құқық.
тақырып бойынша жаңалықтар
IT саласындағы орташа айлық жалақы 673 мың теңгені құрайды
2024 жылы IT-мамандардың орташа айлық жалақысы 54%-ға өсіп, 673 мың теңгеге жетті, бұл білікті кадрларға және бәсекеге қабілетті еңбек жағдайларына жоғары сұранысты көрсетеді. IT-саладағы жұмыспен қамту 12%-ға артып, 187 мың адамға жетті, деп хабарлайды Үкіметтің баспасөз қызметінен.
Мемлекет басшысының тапсырмасын іске асыру мақсатында жеке IT-мектептерді ынталандыру арқылы 2025 жылға қарай 20 мың IT-маман даярлауға бағытталған Tech Orda бағдарламасы іске қосылды. Жеке IT-мектептер ақпараттық технологиялар саласында 16 мыңнан астам сарапшы дайындады. Бұл бағыттағы жұмыс еңбек нарығын білікті кадрлармен қамтамасыз ету шеңберінде жүргізілуде. Айтпақшы, басқа салалардан IT саласына ауыса алған Tech Orda бағдарламасының түлектерінің сәтті мысалы да аз емес.
Бүгінде БҰҰ бағалауы бойынша Қазақстан цифрландыру саласында ілгері жетістіктерді көрсетіп отыр. Біздің еліміз 193 мемлекет арасында 24-ші орында, сондай-ақ онлайн-қызметтер индексі бойынша 10 көшбасшының қатарына кіреді. Мысалы, интернет арқылы мемлекеттік қызметтерге қол жеткізу 92%-ға жетті.
Ақпаратты пайдаланған жағдайда Kazakhstan Today ақпараттық агенттігіне гиперсілтеме жасау міндетті. Kazakhstan Today Ақпараттық агенттігінің материалдарына авторлық құқық.
Қазақстан банктеріндегі салымдар 40 трлн теңгеге жетіп жығылды
Қазақстан банктеріндегі салымдар қараша айына қарай рекордтық 39,3 трлн теңгеге жетіп, бір жылда 18,7%-ға ұлғайды. Оның ішінде халықтың салымдары 21%-ға, 22,7 трлн теңгеге дейін, ал бизнес салымдары 15,7%-ға, 16,6 трлн теңгеге дейін өсті, деп хабарлайды ranking.kz.
Жылдық динамика бойынша депозит ұстаушы банктердің үздік ондығына енетін 8 қаржы институты үздік көрсеткіш көрсетті, жалпы бұл секторда 16 ЕДБ бар.
Еліміздегі үздік банктер арасында жылдық өсім бойынша Bereke Bank көш бастап тұр: бірден 55%-ға, 1,4 трлн теңгеге дейін өсім көрсетіп отыр. Оның ішінде қаржы институтындағы жеке тұлғалардың салымдары бір жылда 61,7%-ға, ал заңды тұлғалардың салымдары 50,4%-ға артты. Айта кетерлігі, ірі ЕДБ арасында банк екі санатта да жылдық өсім бойынша алға шықты.
Тағы бір айта кетерлігі, банк қашан да әр клиентке қолайлы жағдай жасап, ерекше көзқарас танытуға тырысады: мысалға, 29 қарашада реттеуші тарапынан базалық мөлшерлеме ұлғайтылғаннан кейін, Bereke Bank жедел түрде желтоқсан айынан бастап өзінің "Копилка" депозиті бойынша СЖТМ-ны 16,2%-ға дейін көтерді. Бұл - күн сайын капиталдандырылатын, қаражатты кез келген уақытта толтыруға және шешіп алуға болатын икемді депозит. Шешіп алу және толықтыру тұрғысынан белгілі бір шектеулері бар жинақ салымдары бойынша банктегі мөлшерлемелер одан да жоғары - 18,2%-ға тең. Бұл нарықтағы ең жоғары мөлшерлемелер болып табылады.
Ірі ЕДБ арасында салымдардың жылдық өсімі бойынша екінші орынға ForteBank орналасты: 31,3%-ға, 2,9 трлн теңгеге дейін өсім көрсетті. Бір жыл ішінде банктегі жеке тұлғалардың салымдары 19,9%-ға, ал заңды тұлғалардың салымдары 38,1%-ға көбейді.
Көшбасшылар үштігін Банк ЦентрКредит түйіндеді: салым 29,6%-ға, 4,7 трлн теңгеге дейін өсті. Бір жылда банктегі халықтың депозиті 28,1%-ға, бизнес салымдары 31,3%-ға артты.
Қазақстандағы Kaspi Bank (бір жылда 25%-ға артты), Bank RBK (20,7%-ға артты), Halyk Bank (17,8%-ға артты), Jusan Bank (7,6%-ға артты), Отбасы банкі (2,5%-ға артты) сияқты жетекші қаржы институттары да оң көрсеткіш көрсетті.
Атап айтарлығы, ҚР ЕДБ салымдарының жиынтық портфелі бойынша халық депозиті 57,7%-ды, ал бизнес салымдары 42,3%-ды құрап отыр.
Салыстырып қарасақ, бір жыл бұрын бұл пайыздық арақатынас 56,6%-ға және 43,4%-ға тең болса, ал 2018-2022 жылдары тепе-тең деңгейде болды.
2018 жылға дейін халықтың салымдары ҚР ЕДБ-дағы депозиттердің жартысынан азын құрады.
Ақпаратты пайдаланған жағдайда Kazakhstan Today ақпараттық агенттігіне гиперсілтеме жасау міндетті. Kazakhstan Today Ақпараттық агенттігінің материалдарына авторлық құқық.
ЖЗҚ 2025 жылға арналған зейнетақы жинақтарының ең төменгі жеткіліктілік шегі сол деңгейде қалады
Зейнетақы жинақтарының 2025 жылға арналған ең төменгі жеткіліктілік шегі сол деңгейде қалады, деп хабарлайды "БЖЗҚ" АҚ баспасөз қызметінен.
Қазақстан Республикасының Әлеуметтік кодексіне сәйкес "БЖЗҚ" АҚ (БЖЗҚ, Қор) жыл сайын, келесі қаржы жылына арналған ҚР "Республикалық бюджет туралы" Заңы ресми жарияланғаннан кейін, бес жұмыс күнінен кешіктірмей бұқаралық ақпарат құралдарында, сондай-ақ, өзінің интернет-ресурсында алдағы жылға есептелген зейнетақы жинақтарының ең төменгі жеткіліктілігі шегін (ТЖШ) орналастыруға міндетті.
Осы талапты орындай отырып, БЖЗҚ 2025 жылға арналған ТЖШ жариялап, ТЖШ өлшемдері 2024 жылғы деңгейде өзгеріссіз қалғанын хабарлайды. Естеріңізге сала кетейік, 2024 жылы да ТЖШ мөлшері көтерілмеген болатын.
ТЖШ - бұл ай сайынғы зейнетақыны ең төменгі зейнетақы мөлшерінен төмен емес көлемде қамтамасыз ету үшін қажетті зейнетақы жинақтарының (міндетті зейнетақы жарналары есебінен қалыптастырылған) ең төменгі мөлшері. Бұл әлеуметтік-экономикалық көрсеткіштерге, сондай-ақ, болашақ зейнетақы жарналарының (ең төменгі жалақы мөлшерінен) болжамды есептеулеріне және инвестициялық кірістілікке сүйене отырып анықталатын зейнетақы жинақтарының бағалау сомасы. Басқаша айтқанда, ең төменгі жеткіліктілік шегі - бұл салымшының зейнет жасына жеткенде ең төменгі зейнетақы мөлшерінен кем емес зейнетақы төлемдерін (ең төменгі базалық зейнетақы төлемі есебімен) алуы үшін шотта қалуы тиіс ең төменгі көрсеткіш.
ТЖШ есептеу Зейнетақы жинақтарының ең төменгі жеткіліктілік шегін айқындау әдістемесіне (бұдан әрі - Әдістеме) сәйкес жүргізіледі (ҚР Үкіметінің 30.06.2023ж. №521 қаулысымен (бұдан әрі - №521 қаулы) бекітілген).
Әдістемеге сәйкес, 2025 жылға арналған ТЖШ есептеу кезінде 2025 жылға арналған мына әлеуметтік-экономикалық көрсеткіштер[1] пайдаланылды:
1) ең төменгі жалақы мөлшері - 85 000 теңге;
2) мемлекеттік базалық зейнетақы төлемінің ең төменгі мөлшері - 32 360 теңге;
3) зейнетақының ең төменгі мөлшері - 62 771 теңге;
4) базалық әлеуметтік төлемдердің мөлшерін есептеу үшін ең төменгі күнкөріс деңгейінің шамасы - 46 228 теңге.
Жекелеген әлеуметтік-экономикалық көрсеткіштердің ұлғаюына қарамастан, ТЖШ мөлшерінің бұрынғы деңгейде сақталуы (2024 жылмен салыстырғанда, өзгеріссіз) ең төменгі жалақы мөлшері және зейнетақы жинақтары кірістілігінің болжамды жылдық пайыздық мөлшерлемесі сияқты маңызды өлшемдердің өзгеріссіз қалуымен ішінара байланысты болса керек.
Ақпаратты пайдаланған жағдайда Kazakhstan Today ақпараттық агенттігіне гиперсілтеме жасау міндетті. Kazakhstan Today Ақпараттық агенттігінің материалдарына авторлық құқық.
ОПЕК+ елдері мұнай өндірудің жалпы деңгейін ұзартты
2024 жылдың 5 желтоқсанында Бірлескен Министрлік мониторинг комитетінің 57-ші отырысы және ОПЕК+ елдері министрлерінің 38-ші кездесуі өтті, деп хабарлайды Қазақстан Республикасы Энергетика министрлігінің баспасөз қызметінен.
Қазақстаннан Энергетика вице-министрі Әлібек Жамауов қатысты.
Отырысқа қатысушылар келісім негіздеріне бейілділігін растады және ОПЕК-ке қатысушы елдер мен ОПЕК-ке кірмейтін елдер үшін мұнай өндірудің жалпы деңгейін ОПЕК+ 35-ші министрлік кездесуінде қабылданған шешімдерге сәйкес 2026 жылғы 31 желтоқсанға дейін ұзартуға келісті.
Қатысушы елдер міндеттемелерді толық сақтаудың және артық орындалған көлемдерді өтеудің айрықша маңыздылығын растады.
Бұрын 2023 жылдың сәуірінде және 2023 жылдың қарашасында қосымша ерікті қысқартулар туралы жариялаған 8 ел (Сауд Арабиясы, Ресей, Ирак, Біріккен Араб Әмірліктері, Кувейт, Қазақстан, Алжир және Оман) ОПЕК+елдерінің 38-ші министрлік кездесуі аясында бөлек басқосу өткізді.
Кездесу мұнай нарықтарындағы тұрақтылық пен тепе-теңдікті сақтауға бағытталған ОПЕК+ елдерінің сақтық шараларын күшейту мақсатында өткізілді.
Жоғарыда аталған елдер 2023 жылдың сәуірінде жарияланған қосымша ерікті қысқартуларды тәулігіне 1,65 миллион баррельге 2026 жылдың желтоқсан айының соңына дейін ұзартуға шешім қабылдады. Сонымен қатар, осы елдер 2023 жылдың қарашасында жарияланған күніне 2,2 миллион баррельге қосымша ерікті қысқартуларын 2025 жылдың наурыз айының соңына дейін ұзартады, содан кейін нарықтық тұрақтылықты сақтау үшін 2026 жылдың қыркүйек айының соңына дейін ай сайын 2,2 миллион баррельге ерікті қысқартулар жойылады. Бұл ай сайынғы өсім нарық жағдайына байланысты тоқтатылуы немесе жойылуы мүмкін.
Өтемақы кезеңі 2026 жылдың маусым айының соңына дейін ұзартылады.
Ақпаратты пайдаланған жағдайда Kazakhstan Today ақпараттық агенттігіне гиперсілтеме жасау міндетті. Kazakhstan Today Ақпараттық агенттігінің материалдарына авторлық құқық.