Президент экология мәселелеріне жүйелі түрде қарауға шақырды

Алматы. 13 шілде. Kazakhstan Today - Нұртас Адамбай: "Экология мәселелері жоғары мінберлерде талқылана бастағаны қуантады"

Үкіметтің кеңейтілген отырысындағы Президент Қасым-Жомарт Тоқаевтың тапсырмасына қатысты танымал актер, әрі әзілкеш Нұртас Адамбай біздің басылымға берген сұхбатында: "Өкініштісі сол, біздің елімізде экология мәселелері өте өзекті болып тұр. Өйткені, өзіміз өмір сүретін табиғи ортаға деген адамдардың қарым-қатынасы көңіл көншітпейді",-деді.

"Адамдар қоршаған ортаға деген көзқарасы мен қарым-қатынасын өзгертсе екен деп ойлаймын. Экология саласына жануарлар әлемін қорғау мәселесі де кіреді. Елімізде үй жануарларын қорлау деректері көп тіркелуде. Ақтауда итбалықтарды ұрып жатқан оқиғалар да болды. Тіпті, бұл туралы "NewYorkPost" басылымында мақала жарияланып, халықаралық бұқаралық ақпарат құралдары жарыса жазды. Бұл біздің мемлекеттің беделіне айтарлықтай нұқсан келтіруде. Қаншама халықаралық маңызға ие жиындар мен шараларды өткізіп жатырмыз. Алайда, осындай бірлі-жарым жайсыз оқиғалар бар еңбегімізді жоққа шығарады. Сөйтіп, біз өзімізді мәдениетсіз адамдар ретінде көрсетіп аламыз. Негізінде, біздегі халықтың бәрі ондай емес қой?! Сондықтан, жануарлар мен қоршаған ортаны қорғау заңнамаларын қатаңдату өте орынды деп ойлаймын. Депутаттар да, Президент те осы бастаманы қолдаса екен. Мұны кейінге шегере беруге болмайды. Экология туралы айтар болсақ, қазір вирустың қалай өршіп жатқанын көріп отырмыз ғой?! Адамдар өздерін жер шарының қожайыны екенбіз деп сезінді.Табиғатты құрыта бастады. Жер астындағы қазба байлықтың бәрін аяусыз қазып алып, орнын ештеңемен толтырмады. Соның есесіне қазір табиғат "кімнің кім" екенін аңғартып жатқан сияқты. Бұл бүкіл әлемді жаулаған жағдай. Сондықтан, жербетіндегі адамдардың барлығы ойланып, өзісіне есеп берулері керек. Кейінгі ұрпаққа не қалдыратынымызды ойлануымыз керек."

"Қасым-Жомарт Тоқаев осындай мәселелерге көңіл бөліп отырғандығы қатты қуантады. Әйтеуір,бұл проблемаларға көңіл бөліне бастады. Шыны керек, біз қоршаған ортаға бір тіршілік әлемі ретінде емес, жансыз дүние сияқты қарап келеміз ғой?! Мысалы,біздің елде итті таспен ұру дөрекілік болып саналмайды. Мен соңғы кездері "бүгін кішкентай жануарға зиянын тигізген адам, ертең адамзат баласын да аямайды" деген оймен келісе бастадым. Тіпті, анау бір деректі фильмде де көрсетеді ғой. Бір жауыз адам басында жануарларды азаптап өлтіреді де, ең соңында адам өлтіріп, оны бейнетаспаға жазып алады. Демек, бұлай жалғаса берсе, адамдар өздері ғана азғындалып кетпейді. Қоршаған ортаны да құрытады деп ойлаймын",- деді актер.

Аружан Сахариянова: "Мектептегі экологиялық тәрбие өте маңызды".

"Бала жастан экологиялық тәрбиені бойға сіңіру қажет. Меніңше, көптеген балаларда экология туралы ұғым қалыптаспаған, экологиялық жағдайды қалай түзетуге болатыны, пластиктің қоршаған ортаға тигізер зияны туралы білмейді", - дейді жас эко-белсенді Аружан Сахариянова, Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаевтың еліміздегі экологиялық мәселені жолға қоюдың маңызы туралы бастамасына пікір білдіре келіп.

Аружан елордадағы жоғары сынып оқушысы. Бірнеше жылдан бері өз қатарластары мен ересектердің арасында минимализм идеясын және батыс елдерінде танымал Zeri waste ("зироу уэйст) ағымын насихаттап жүр. Ол "нөл қалдық" деген мағына береді, яғни бұл әрбіріміз шығаратын қоқыс көлемін азайту деген сөз. Оның өзі бұл жолда өзгелерге үлгі көрсетуде. Қазақстандық мектеп оқушысын тіпті батыс елдерінде үкіметтің алдында экология проблемасын белсенді түрде көтеріп жүрген 16 жастағы шведтік Грета Тунбергпен салыстырады.

"Мен көптеген жасөспірімдердің өз құрбыларын экология мәселесіне оқыту жөніндегі жобаларды қолға ала бастағанын байқадым, - дейді ол. - Мектептегі бұл пән басқаларға да ой салып, іс-әрекетті өзінен бастауға, өз өмірін "eco-friendly", яғни эко-ниетті етуге ынталандырады".

"Қалдықтар мәселесіне келсек, Қазақстандағы полигондарда олар тау боп үйіліп жатыр. Өйткені халық бұл мәселеге селқос қарайды. Егер біз қалдықтарды қалай дұрыс өңдеу керектігін, мәселен, қала сыртына шыққанда, табиғатпен қарым-қатынас мәдениетін біртіндеп үйрететін болсақ, онда қалдықтар азайған болар еді. Жұртшылық бұл іске белсене қатысып, қоршаған ортаға аялы көзқараспен қарауды өзінен бастауы керек".

"Су туралы көтерілген мәселелерге келсек, түрлі салада оны үнемді пайдаланып жатқан ешкім жоқ. Өңірлердің барлығы бірдей таза ауызсумен қамтылмаған, - дейді Аружан. - Біз индустриялық процестердің адам денсаулығына әсері бар екенін ойлауға тиіспіз. Экология бағдарламасын, сонымен қатар, табиғи ресурстарды, оның ішінде суды тиімді әрі үнемді пайдаланудың маңыздылығы туралы ақпаратпен толықтырып, балаларға өзіміз үлгі көрсеткеніміз жөн деген ойдамын".

Айгүл Соловьева: "Президент экология мәселелеріне жүйелі түрде қарауға шақырды"

"Менің ойымша, бұл дұрыс және уақытылы көтерілген мәселе", -деп атап өтті белгілі қоғам қайраткері, "Қазақстанның экологиялық ұйымдары қауымдастығы" ЗТБ басқарма төрайымы Айгүл Соловьева.

"Президент экологиялық мәселелерді шешудің маңыздылығына баса назар аударды. Біріншіден, бұл біздің дәстүрлерімізбен байланысты: көшпенді халық әр қашан табиғатпен үйлесімді өмір сүрген. Екіншіден, пандемия мен пневмонияның таралу жағдайында ұлт иммунитетінің, адамдардың тыныс алу жолдарының әлсіреуіде бой көрсетуде. Өйткені біз әрқашан экологияны соңғы жоспарға қойдық. Сонымен қатар, атмосферадағы зиянды қалдықтар өкпеге түсіп, оларды әлсіретіп, иммунитетті төмендетіп отыр".

"Президент айтқан қоқысқа және жыл сайын 5 миллион тонна қалдықтарға, рұқсат етілмеген қоқыстар келетін болсақ-бұл біздің жеріміздің көп екені және бір жерге жүкті төгуге болатыны туралы емес, экологиялық мәдениеттің жоқтығы, адамдар ұшып жүрген қоқыс пакеттеріне үйреніп, бұл балшыққа бейімделгені туралы айтып отыр. Ал қылмыс ұсақ бұзақылықтан өсе бастағанда, сынған терезелердің әсері бәріне белгілі. Бұл да сол сияқты. Азаматтар өздерін қоқыстың айналасынан көріп, тазалық пен тәртіп мәдениеті мен өз дәстүрлерін жоғалтуда. Бұдан әрі, бұл шығарындылар, оның ішінде сынап шамдары да, тамақ қалдықтары да бар, шіріп, қауіпті заттарды, соның ішінде метанды бөле бастайды. Мұның бәрі экологияны одан әрі ушықтырады. Иә, ағаштарды жинау, отырғызу бойынша бір жолғы акциялар өткізіледі, бірақ елде ағаштарды кесу жалғасуда. Мен үшін ағашты кесу-тірі адамды өлтіру. Сондықтан экологиялық мәдениетке бала кезінен машықтау керек, біздің балалар өсіп, ағаштардың кесілуі мен қоқыстың жағдайын басқаша қабылдауы керек. Президент экология мәселелеріне жүйелі түрде қарауға шақырды және мен бүгін оның бастамаларын қуана тыңдадым. Мен олардың бәрін қабылдаймын".

Ақпаратты пайдаланѓан жаѓдайда Kazakhstan Today ақпараттық агенттігіне гиперсілтеме жасау міндетті. Kazakhstan Today Ақпараттық агенттігініњ материалдарына авторлық қ±қық.