Тарихты қайта тірілткен еӊбек
Алтай мен Атыраудыӊ арасында ұзыннан-ұзақ созылған ұшқан құстыӊ қанаты мен жүгірген аӊныӊ аяғы талатын ұлан-байтақ ұлы даланыӊ тарихи қатпары сонау көнеден бастау алады. Бүгінде Еуразия құрлығыныӊ ортасынан ойып орын теуіп, көк байрағын көкке желбіреткен бұл дала талай өркениет пен мәдениеттіӊ бастауына мұрындық болды.
Астана. 30 қараша. Kazakhstan Today - Алтай мен Атыраудың арасында ұзыннан-ұзақ созылған ұшқан құстың қанаты мен жүгірген аңның аяғы талатын ұлан-байтақ ұлы даланың тарихи қатпары сонау көнеден бастау алады. Бүгінде Еуразия құрлығының ортасынан ойып орын теуіп, көк байрағын көкке желбіреткен бұл дала талай өркениет пен мәдениеттің бастауына мұрындық болды.
Біз өзіміздің бай тарихымызды ақын-жазушыларымыз бен тарихшыларымыздың құнды еңбектерімен сусындап, өзіміздің ұлттық болмысымызды танып өстік. Десек те, күні кешегі Ұлт Көшбасшысының "Ұлы даланың жеті қыры" бағдарламалық еңбегі Тәуелсіз Қазақстанның тарихын жаңа қырынан таныта білді. Елбасы Н.И.Назарбаев Қазақстан Республикасының кеше ғана пайда болмағанын, оның тарихы әріде жатқанын бұдан бұрын да айтып келсе, бұл еңбегінде қазіргі әлемге кеңінен тараған түрлі мәдениеттің бастауы біздің кең байтақ жерімізден қанат жайғанын нақтылы дәлелдермен келтіре білген. Президент Н.Назарбаев бұл мақалада Еуропаның қазіргі мемлекеттері сол жерді бұрын мекендеген халықтардың жұрнағы екенін айта келіп, қазіргі Тәуелсіз Қазақстанның да кезіндегі бұл мекенді қоныс қылған тайпалар мен ұлыстардың кіндігінен тараған бірден-бір мұрагері екеніне кеңінен тоқталған.
Ұлт Көшбасшысының осыдан бір жарым жыл бұрын жарық көрген "Болашаққа бағдар: рухани жаңғыру" бағдарламалық еңбегінде біздің болашақ Қазақстан бүгінгі және кешегі ұлттық құндылықтарымызды бойына терең сіңіргенде ғана өзінің ұлттық ерекшелігін сақтай алатынын мәлімдеген болатын. Ал бүгінгі "Ұлы даланың жеті қыры" деп аталатын мақаласы бұрынғы еңбектің аясын кеңейтіп, тарихымыздың бастауын айқындап бергендей. Бұл еңбекте, әсіресе, "Атқа міну мәдениеті" ұлы даладан бастау алады деген пікірі бойымызға қуат, санамызға қанат бітіргендей. Елбасы айтқандай, біз қазақ халқы төрт түлік малдың ішінде жылқыны ерекше қадірлеп, қадір тұтқан халықпыз. Сонау көне түркі дәуірінен бастау алатын бұл мәдениет біздің ұлттық ерекшелігіміздің бірі ғана емес, осынау кең байтақ жерімізді сыртқы көздерден қорғауда да ерекше рөл атқарды. Біздің дана бабаларымыздың "Біз жылқы мінезді халықпыз", "Ат - ердің қанаты" деген ордалы нақылдары осы ойымызды толықтырғандай. Сонымен қатар, ат үстіндегі соғыс өнері, атты әскер жасағы, ат үстіндегі спорттық ойындар және ықшам киім кию мәдениеті де осы жерден бастау алатынын Елбасымыз тағы да бір дәлелдеді.
Елбасы Қазақстанның бай тарихы мен мәдениетінен сөз қозғай келіп, біздің киелі мекеніміз бүкіл түркі халқының бұрынғы қоныс тепкен атажұрты екенін тағы да қадап айтты. Бұл біздің тарихымыздың бастауы сонау ықылым заманнан, кезінде әлемді дүр сілкіндірген ғұндар мен сақтардан бастау алатынын атап көрсеткен. Бұл кемеңгер Көшбасшының болашақ ұрпаққа өз тегі мен атажұртын тануға бағыт беретін өміршең еңбегі десек,
артық айтқандық емес. Мақаладағы "Тарихи сананы жаңғырту" бөлімі де біздің ұлтымыздың бай қазынасын ұрпақ бойына сіңіртуге кеңінен жол ашары сөзсіз. Сонымен қатар, Елбасының "Архив - 2025" жеті жылдық бағдарламасын жасауымыз керек" деп ел алдына қойған бұл міндеті осы аралықтарда кешегі жоғалып немесе еленбей келген ұлттық құндылықтарымызды жинастырып, санамызды қайта жаңғыруға да жол ашады. Кең байтақ жеріміздің әрбір тасы мен тауы, тарихи атауына дейін келешек ұрпағымыздың санасына сіңіре алсақ, Елбасы айтқан Мәңгілік елге айналарымыз ақиқат. Бұл жерде Президенттің бұл тапсырмасын орындауда біздің оқу орнымыз қазақ білімінің қарашаңырағы - Абай атындағы Қазақ ұлттық педагогикалық университеті де алдыңғы шепте болуы тиіс. Бұл турасында жуырда ғана университет ректоры Такир Балықбаевты қабылдаған Президентіміз Н.И.Назарбаев білім саласында болатын қандай жаңалықта да тұңғыш білім ордасы алда болуын тапсырған болатын. Біз әрқашан да осы міндетті басшылыққа аламыз.
Хайрулла ЖАНБЕКОВ,
Абай атындағы Қазақ ұлттық педагогикалық университетінің
Академиялық мәселелер жөніндегі департамент директоры, профессор
Абай атындағы Қазақ ұлттық педагогикалық университетінің
Академиялық мәселелер жөніндегі департамент директоры, профессор
Ақпаратты пайдаланѓан жаѓдайда Kazakhstan Today ақпараттық агенттігіне гиперсілтеме жасау міндетті. Kazakhstan Today Ақпараттық агенттігініњ материалдарына авторлық қ±қық.
тақырып бойынша жаңалықтар
Алматыда бірнеше күн бойы толассыз жаңбыр жауады
24-28 сәуір аралығында Алматы қаласында толассыз жаңбыр жауады деп күтілуде, деп хабарлайды Алматы қаласы әкімдігінің баспасөз қызметінен.
Жауын-шашын кезінде мотопомпа, шанц құралдарымен жабдықталған 52 жедел мобильді бригаданың кезекшілікке шығады, 2,5 мың қап құм дайындалады.
Күндіз жауын-шашын кезінде барлығы 465 бірлік арнайы техника, 28 мотопомпа және 810 жұмысшы, ал түнгі уақытта 236 бірлік арнайы техника және 215 жұмысшы жұмылдырылады.
Судың кедергісіз ағып кетуін қамтамасыз етіп, су басудың алдын алу үшін 320 жұмысшы мен 92 бірлік арнайы техника арық желілерін, арық өткелдерін тазалау бойынша жоспарлы жұмыс жүргізеді. Күн сайын арықтан 250 м3 лай және кездейсоқ қоқыс шығарылады.
Ауа-райының бұзылуына байланысты жүргізушілерге ағаштардың құлау қаупі мен электр желілерінің үзілуіне байланысты автомобильдерді жол жиектеріне қоюға кеңес берілмейді. Қала тұрғындары мен қонақтарына тауға бармауын сұраймыз. Су тасқынының алдын алу үшін тұрғындардан арық пен каналды қоқысқа толтырып, бітеп тастамауға шақырамыз.
Анықтама үшін:
Қазгидромет" РМК болжауынша:
24 сәуір: көшпелі бұлт шығады, 3 мм-ге дейін өткінші жауын, оңтүстік-батыстан 3-8 м/с жел соғады, күндіз ауа температурасы +23...+25°C.
25 сәуір: күн ала бұлтты, таңертең және түстен кейін 15 мм-ге дейін жаңбыр жауып, найзағай ойнайды. Оңтүстік-батыс, батыс 3-8 м/с жел, найзағай кезінде екпіні 15-20 м/с. Ауа температурасы түнде + 10...+12°, күндіз + 18...+20°C.
26 сәуір: көшпелі бұлт, түнде және таңертең 8 мм-ге дейін жаңбыр жауады. Батыс, солтүстік-батыс 3-8 м/с жел соғады, найзағай кезінде екпіні 15 м/с. Ауа температурасы түнде + 10...+12°, күндіз + 16...+18°C.
27 сәуір: күн ала бұлтты, күндізгі сағат 15-тен 23-ке дейін 3 мм-ге дейін жаңбыр жауады. Батыс, солтүстік-батыстан 3-8 м/с жел соғады. Термометр бағанасы түнде +8...+10°, күндіз +13...+15°C көрсетеді.
28 сәуір: көшпелі бұлт шығады. Батыс, солтүстік-батыстан 3-8 м/с жел соғады. Ауа температурасы түнде +7...+ 9°, күндіз + 13...+15°C.
Ақпаратты пайдаланған жағдайда Kazakhstan Today ақпараттық агенттігіне гиперсілтеме жасау міндетті. Kazakhstan Today Ақпараттық агенттігінің материалдарына авторлық құқық.
Бірінші тоқсанның қорытындысы бойынша МӘСҚ-тен 840 мыңға жуық адам әлеуметтік төлем алды
2024 жылдың бірінші тоқсанының қорытындысы бойынша Мемлекеттік әлеуметтік сақтандыру қорынан (бұдан әрі - МӘСҚ) 840 мыңға жуық қазақстандық 215,2 млрд теңге сомасына әлеуметтік төлемдер алды, деп хабарлайды ҚР Еңбек және халықты әлеуметтік корғау министрлігінің баспасөз қызметінен.
Еңбекке қабілеттіліктен айырылған жағдайда төленетін әлеуметтік төлем бюджет қаражаты есебінен мүгедектігі бойынша мемлекеттік әлеуметтік жәрдемақыға қосымша тағайындалады. МӘСҚ-тен төлем медициналық-әлеуметтік сараптамада белгіленген 30%-дан 100%-ға дейінгі дәрежеде және еңбек қызметін жалғастыруына қарамастан жалпы еңбекке қабілеттілігін жоғалту кезеңінде жүзеге асырылады.
2024 жылғы 1 сәуірдегі жағдай бойынша бұл төлемді 11,5 млрд теңге сомасына 90 мыңнан астам адам алды, бұл 2023 жылдың сәйкес кезеңімен салыстырғанда 31% - ға артық. Белгіленген төлемнің ай сайынғы орташа мөлшері 57 346 теңгені құрады.
Асыраушысынан айырылған жағдайда төленетін әлеуметтік төлем міндетті әлеуметтік сақтандыру жүйесіне қатысушының асырауында болған адамдарға бюджет қаражаты есебінен төленетін асыраушысынан айырылуы бойынша мемлекеттік әлеуметтік жәрдемақысына қосымша тағайындалады. МӘСҚ-тен төлем асырауындағы адамдар 18 жасқа толғанға дейін, ал күндізгі оқу нысанында оқыған жағдайда 23 жасқа дейін төленеді.
Есепті кезеңде көрсетілген төлемді асыраушысынан айырылған 61,2 мың отбасы 8,6 млрд теңге сомасына алды, бұл 2023 жылдың сәйкес кезеңімен салыстырғанда 39%-ға көп. Белгіленген төлемнің ай сайынғы орташа мөлшері 58 543 теңгені құрады.
МӘСҚ-тен жұмысынан айырылу жағдайы бойынша әлеуметтік төлем әлеуметтік сақтандыру жүйесіне қатысушыға оның жұмыстан шығарылу себебіне қарамастан тағайындалады. Негізгі шарт - жұмыссыз ретінде тіркелу. Төлем мөлшері жұмыссыз ретінде тіркелгенге дейінгі соңғы 2 жыл ішінде МӘСҚ-ке әлеуметтік аударымдар жүргізілген орташа айлық табысқа, жүйеге қатысу өтіліне және табысты ауыстыру коэффициентіне (45%) байланысты.
2024 жылдың 3 айында бұл төлем 18,3 млрд теңге сомасына төленіп, оны 122,6 мың адам алды, бұл 2023 жылдың бірінші тоқсанындағы алушылар санынан 2 есе дерлік асып түсті. Өсім азаматтардың Электрондық үкімет және Электрондық еңбек биржасы порталдары, сондай-ақ екінші деңгейдегі банктердің мобильді қосымшалары арқылы төлемге өтініштер берудің электрондық нысанына сұранысқа байланысты. Белгіленген төлемнің ай сайынғы орташа мөлшері - 65 402 теңге.
Жүктілікке және босануға, жаңа туған баланы (балаларды) асырап алуға байланысты табысынан айырылу жағдайына байланысты әлеуметтік төлем жүктілік және босану бойынша демалыстың барлық күндеріне тағайындалады. Төлем мөлшері жүктілікке және босануға байланысты демалыс күніне дейінгі соңғы 12 айда МӘСҚ-ке әлеуметтік аударымдар жүргізілген орташа айлық табысқа және еңбекке жарамсыздық күндерінің санына байланысты болады.
2024 жылғы 1 сәуірдегі жағдай бойынша бұл біржолғы төлемді 65,8 мың болашақ ана жалпы сомасы 81,9 млрд теңгеге алды, бұл өткен жылдың сәйкес кезеңімен салыстырғанда 19%-ға артық. Тағайындалған төлемнің орташа мөлшері 1 460 282 теңгені құрады.
Бір жарым жасқа дейінгі бала күтіміне байланысты табысынан айырылу жағдайы бойынша ай сайынғы әлеуметтік төлем баланың туған күнінен бастап әлеуметтік сақтандыру жүйесіне қатысушыға тағайындалады. Төлем мөлшері соңғы 2 жылда МӘСҚ-ке әлеуметтік аударымдар жүргізілген орташа айлық табыстың 40%-ын құрайды. Екі және одан да көп бала туған кезде төлем әрбір балаға жеке тағайындалады.
2024 жылдың 3 айында бұл төлем 67 мың адамға тағайындалды, оның ай сайынғы орташа мөлшері 79 106 теңгені құрады. Төлем 94,9 млрд теңге сомасына жүргізілді, бұл 2023 жылдың осы кезеңімен салыстырғанда 1,8 есе көп.
Осылайша, міндетті әлеуметтік сақтандыру жүйесіне қатысатын жұмыс істейтін азаматтарды әлеуметтік қорғау жұмыс істемейтіндерге қарағанда әлдеқайда жоғары.
Ақпаратты пайдаланған жағдайда Kazakhstan Today ақпараттық агенттігіне гиперсілтеме жасау міндетті. Kazakhstan Today Ақпараттық агенттігінің материалдарына авторлық құқық.
Алматыда жыл сайынғы жылу желілерін сынау өткізіледі
Сурет: gov.kz
2024 жылғы 24 сәуірден 15 мамырға дейін Алматының барлық аудандарының аумағында жылу желілерін гидравликалық сынау жүргізілетін болады, деп хабарлайды Алматы қаласы әкімдігінің баспасөз қызметінен.
Бұл күндері күн сайын сағат 04:00-ден 07:00-ге дейін магистральдық және тарату құбырларын тексеру тікелей жүргізілетін кезде қала тұрғындары мен мегаполис қонақтарына өте мұқият болуға, қарапайым сақтық ережелерін сақтауға кеңес береміз!
Қауіпсіздікті қамтамасыз ету шараларына қарамастан, кенеттен оқыс жағдайлар болып қалуы мүмкін: судың сыртқа ағуы,жол жабындысының ішінара бұзылуы және т.б.
Мұндай оқыс жағдайларда ешқандай дербес әрекет жасамаңыз, оқиға орнынан дереу кетіп, ол туралы "Алматы жылу желілері" ЖШС-не 378-06-48, 378-06-62 (тікелей нөмір), call-орталық: 341-07-00 немесе 341-07-77 (қосымша 1011 немесе 1014), сондай-ақ 109 телефондары арқылы хабарлаңыз.
Ақпаратты пайдаланған жағдайда Kazakhstan Today ақпараттық агенттігіне гиперсілтеме жасау міндетті. Kazakhstan Today Ақпараттық агенттігінің материалдарына авторлық құқық.
Қазақстандағы зейнетақының орташа мөлшері аталды
Жыл басынан бастап республикалық бюджеттен 926,5 млрд теңге сомасына зейнетақы төленді, оның ішінде базалық зейнетақы төлеуге - 291,4 млрд теңге, ынтымақты зейнетақы төлеуге - 635,1 млрд теңге қарастырылды, деп хабарлайды Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігінің баспасөз қызметінен.
2024 жылғы 1 сәуірдегі жағдай бойынша зейнеткерлер саны - 2 млн 364 мың адам.
2024 жылғы 1 сәуірдегі жағдай бойынша жиынтық зейнетақының орташа мөлшері 132 595 теңгені құрады, оның ішінде ынтымақты зейнетақы мөлшері - 89 901 теңге, базалық зейнетақы - 42 694 теңге.
2018 жылғы 1 шілдеден бастап мемлекеттік базалық зейнетақы төлемі зейнетақы жүйесіндегі өтілін ескере отырып, әр алушыға жеке тағайындалатынын еске саламыз.
Бұл ретте 1998 жылғы 1 қаңтардағы жағдай бойынша ынтымақты жүйеде жұмыс істеген уақыты, сондай-ақ міндетті зейнетақы жарналары (бұдан әрі - МЗЖ) төленген кезеңдер зейнетақы жүйесіндегі еңбек өтіліне қосылады.
Егер азаматтың зейнетақы жүйесіндегі өтілі 10 жыл немесе одан аз болса, сондай-ақ мүлде жоқ болса, базалық зейнетақы ең төменгі күнкөріс деңгейінің 65%-на тең болса, содан кейін 10 жылдан асқан әр жыл үшін оның мөлшері 2 %-ға артады. Ал егер сіздің өтіліңіз 20 жыл болса, базалық зейнетақы төменгі күнкөріс деңгейінің 85 %-ын құрайды. Еңбек өтілі 30 жыл немесе одан көп болса, күнкөріс деңгейінің ең жоғарғы мөлшерінде яғни 105% белгіленеді.
Егер бір ай ішінде міндетті зейнетақы жарналары Бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қорына бірнеше рет аударылса, жинақтаушы жүйеге қатысу мерзімі бір айды құрайды.
Осылайша міндетті зейнетақы жарналары неғұрлым тұрақты және толық көлемде аударылатын болса, зейнет жасына жеткенде базалық зейнетақы төлемдерінің мөлшері соғұрлым көп болады.
Өз кезегінде азаматтың жасына байланысты зейнетақы төлемдерінің мөлшері 1998 жылғы 1 қаңтардағы жұмыс өтіліне (кем дегенде 6 ай қажет) және зейнеткерлікке дейінгі кезеңдегі орташа айлық табысына байланысты болады.
Ақпаратты пайдаланған жағдайда Kazakhstan Today ақпараттық агенттігіне гиперсілтеме жасау міндетті. Kazakhstan Today Ақпараттық агенттігінің материалдарына авторлық құқық.