Қазақстанда су тапшылығына байланысты күріш егу алаңы 8,7 мың гектарға қысқарды
Сурет: Depositphotos
Астана. 22 қараша. KAZAKHSTAN TODAY - Қазақстанда су тапшылығына байланысты күріш егу алаңы 8,7 мың гектарға қысқарды, деп хабарлады Үкімет отырысы барысында ҚР Ауыл шаруашылығы министрі Ербол Қарашөкеев.
Суды көп қажет ететін дақылдарды қысқарту жалғасып жатыр. Биыл басқа рентабельді дақылдарға көшу есебінен күріш алаңы 2021 жылмен салыстырғанда 8,7 мың га-ға азайды, оның ішінде Қызылорда облысында 5,3 мың га алаң, Түркістан облысында 2,9 мың га және Алматы облысында 0,6 мың га-ға қысқарды", - деді министр.
Оның айтуынша, соңғы бірнеше жылда Қызылорда облысында су тапшылығы қатты сезілгені мәлім, Сырдария өзенінің ағыны бірнеше есе төмендеген.
Қолданыстағы коллекторлық-кәріз жүйелері тозған, соның нәтижесінде топырақтың тұздану және жерлердің ауыл шаруашылығы айналымынан шығу процестері күшеюде. Тұздардың артық мөлшерде болуы күріш тұқымдарының өсу қарқынын тежейді, топырақтың құнарлылығын төмендетеді және суармалы су мен топырақты ластайды", - деп түсіндірді Ербол Қарашөкеев.
Осыған байланысты Ауыл шаруашылығы министрлігі Қызылорда обласы әкімдігімен бірлесіп, күріш өндіру, айналмалы егістікті оңтайландыру, тұқымдық материалды жақсарту кезінде күріш өндірісінде механикаландырылған суаруды енгізу мүмкіндігін зерделеп жатыр.
Өңірдің топырақ және климаттық ерекшеліктері жағдайында мұндай технологияларды пайдалану мүмкін болса, өнімнің түсімділігі мен сапасына, сондай-ақ топырақтың сапасын жақсартуға зиян келтірмей судың тұтынуын азайтуға мүмкін болады", - деп қосты министр.
Ауыл шаруашылығы министрі мақта бойынша да сөз қозғады. Оның айтуныша, биыл өсірілген мақтаны сату бағасы проблемалық мәселе болды. Осы жылы шитті мақтаның алаңдары 16 мың га-ға ұлғайтылып, 126 мың га болды.
Бұған шитті мақтаның 2021 жылғы сатып алу бағасының 2020 жылға қарағанда 220 мың теңгеге қымбаттап, тоннасы 350 мың теңге болғаны ықпал етті. Алайда шитті мақта бағасының болжамы ақталмады. Әлемдік нарықтарда сұраныс төмендегендіктен, мақтаның әлемдік бағасы төмендеді", - деді министр.
Аталған мәселені реттеу мақсатында өткізу проблемаларын шешуге бағытталған шараларды, атап айтқанда: мақта-талшығын одан әрі өткізу, өңірді сумен қамтамасыз ету, сондай-ақ шетелдік компанияларды тарта отырып, мақта-талшығын отандық қайта өңдеу мүмкіндіктеріне қарай болжамды егіс алаңдарын айқындауды қабылдау ұсынылады.
Бұл мәселелерді Ауыл шаруашылығы министрлігі жергілікті атқарушы органдармен бірлесіп пысықтап жатыр", - деді ол.
Агроөнеркәсіп кешенін дамыту жөніндегі ұлттық жобаның көрсеткіштерін орындау мақсатында биыл су үнемдеу технологияларын ендіру жоспарда 265 мың га-ны құраса, іс жүзінде 279 мың га деңгейінде болады деп күтілуде.
Заманауи суару жүйелерін сатып алуға, сондай-ақ барлық қажетті инфрақұрылымды жүргізуге жұмсалған шығындардың 50%-ы субсидиялау бойынша іске асырып жатқан мемлекеттік бағдарлама бұндай технологияларды ендіру үшін маңызды ынталандыру болып отыр", - деп атап өтті министр.
Аталған бағдарлама бойынша 2022 жылы 400-ден астам агроөнеркәсіп субъектісі 11,6 млрд теңге сомасында субсидияланды.
Суармалы егіншілікте олардың мелиоративтік жай-күйінің көрсеткіштері ауыл шаруашылығы дақылдары түсімділігінің негізгі тікелей диагностикалық көрсеткіштері және гидромелиоративтік жүйе қызметі тиімділігінің жанама көрсеткіштері екені белгілі", - деді Ербол Қарашөкеев.
Республиканың барлық суармалы жерлерін мелиоративтік мониторингпен қамту мақсатында биыл гидрогеологиялық-мелиоративтік қызметтің құрылымы оңтайландырылды. 2023-2025 жылдарға арналған республикалық бюджет аясында оны материалдық-техникалық жарақтандыруға қаражат көзделген.
Жұмыстар кешенін орындау нәтижелері бойынша жай-күйі жақсы санаттарға шамамен 1,4 млн га, қанағатты жерлер сантына 556,9 мың га, қанағатсыз санатқа 354,8 мың га жатқызылды немесе суармалы жерлердің жалпы көлемінің 16%-ын құрайды", - деді ол.
Топырақтық-мелиоративтік іздестірулерге сәйкес әртүрлі дәрежеде сортаңданған жерлердің алаңдары шамамен 855 мың га-ны құрады, оның ішінде күшті дәрежеде сортаңданғаны 130 мың га, олардың негізгі алаңдары Қызылорда, Түркістан, Алматы, Жамбыл облыстары мен Жетісу облыстарында орналасқан.
Мелиоративтік жай-күйді жақсарту мақсатында облыстардың әкімдіктері мен су шаруашылығы ұйымдарына суару және коллекторлық-кәріз жүйелерін дұрыс пайдалануды, шаю және суарудың нормалары мен мерзімдерін сақтауды, сондай-ақ суару техникасының аудандастырылған және оңтайлы элементтерін қолдануды қамтамасыз ету ұсынылады", - деді министр.
Ербол Қарашөкеевтің айтуынша, суармалы жерлердің әлеуетін барынша пайдалану мақсатында:
Ауыл шаруашылығы министрлігі облыстар әкімдіктерімен бірлесіп:
- жоспарланған индикаторларға сәйкес су үнемдеу технологияларды белсенді ендіру бойынша жұмысты жалғастыруы;
- жыл сайын суармалы жерлерде тәлімі дақылдарды егуді біртіңдеп азайтып, егіс алаңдарын әртараптандыруы, суды көп қажет ететін және монодақылдар алаңдарын азайту бойынша жұмысты жүргізуі;
- сумен қамтамасыз етілу болжамдары негізінде егіс құрылымын жоспарлауы;
- суармалы жерлердің мелиоративтік жай-күйін жақсарту бойынша жұмыстарды уақтылы жүргізуі қажет.
Экология, геология және табиғи ресурстар министрлігі:
- су шаруашылығы жүйелері мен құрылыстарды салу және реконструкциялау бойынша жоспарланған жұмыстардың уақтылы қаржыландырылуын қамтамасыз етуі;
- 2023 жылғы вегетация кезеңінде ауыл шаруашылығы тауарын өндірушілердің өтінімдері бойынша уақытылы су берілуін қамтамасыз етуі;
- өңірлердегі әкімдіктер мен ауыл шаруашылығы тауарын өндірушілерге алдағы вегетация мерзіміне арналған сулылық болжамын уақтылы жеткізуі қажет.
Бұған дейін Қазақстанда 1 млн гектардан астам жер су шығынымен суарылатыны хабарланған болатын.
Ақпаратты пайдаланған жағдайда Kazakhstan Today ақпараттық агенттігіне гиперсілтеме жасау міндетті. Kazakhstan Today Ақпараттық агенттігінің материалдарына авторлық құқық.
тақырып бойынша жаңалықтар
Ұлттық Банк мамыр айында Ұлттық қордан 850 млн долларға дейін сатуды жоспарлап отыр
Сәуір айының қорытындысы бойынша, теңге бағамы 1,1%-ға, яғни 1 АҚШ доллары үшін 442,05 теңгеге дейін нығайды. Қазақстан қор биржасында сауда-саттықтың орташа күндік көлемі бір айда 225 млн АҚШ долларынан 234 млн АҚШ долларына дейін ұлғайды. Сауда-саттықтың жалпы көлемі 5,1 млрд АҚШ долларын құрады, деп хабарлайды ҚР ҰБ баспасөз қызметінен.
Ұлттық қордан республикалық бюджетке трансферттерді қамтамасыз ету үшін сәуірде 1 056 млн АҚШ долларына валюта сатылды. Ұлттық қордан сату үлесі жалпы сауда-саттық көлемінің 21%-ын және күніне 48 млн АҚШ долларынан аспайтын мөлшерді құрады. Ұлттық Банк Ұлттық қордың қаражатымен операциялар жүргізу кезінде нарықтағы бейтарап қағидатын сақтайды. Бұл шетел валютасын біркелкі қалыпта сатуды білдіреді. Мұндай тәжірибе Ұлттық қордағы операциялардың валюта нарығына әсерін барынша азайтуға мүмкіндік береді.
Ұлттық Банк сәуірде БЖЗҚ зейнетақы активтерінің валюталық үлесін 30% деңгейінде ұстап тұру мақсатында биржадағы сауда-саттықта шетел валютасын сатып алуды жалғастырды. Оның жалпы сомасы 500 млн АҚШ долларын немесе нарықтың жалпы көлемінің шамамен 10%-ын құрады.
Ұлттық Банк сәуірде валюталық интервенциялар жүргізген жоқ.
Республикалық бюджетке трансферттер бөлуге Үкіметтің алдын ала болжамды өтінімдері бойынша 2024 жылғы мамырда Ұлттық Банк Ұлттық қордан 750 млн АҚШ долларынан 850 млн АҚШ долларына дейінгі мөлшерде валюта сатылуын күтеді.
2024 жылғы мамырда БЖЗҚ зейнетақы активтерінің валюталық үлесін ұстап тұру үшін 450 млн АҚШ долларынан 500 млн АҚШ долларына дейінгі мөлшерде валюта сатып алу көзделген.
Ұлттық Банк ашықтық қағидаты аясында валюта нарығында жүргізілетін барлық операция туралы ақпаратты толық ашып көрсетеді. Қысқамерзімді перспективада теңгенің динамикасы нарыққа қатысушылардың күтулеріне, тоқсандық салық төлемдеріне, әлемдік нарықтардағы ахуалға және геосаяси жағдайдың өзгеруіне байланысты болады. Ұлттық Банк теңгерімсіздіктің жинақталуын болдырмайтын және алтын-валюта резервтерінің сақталуын қамтамасыз ететін икемді бағам белгілеу режимін ұстана береді.
Ақпаратты пайдаланған жағдайда Kazakhstan Today ақпараттық агенттігіне гиперсілтеме жасау міндетті. Kazakhstan Today Ақпараттық агенттігінің материалдарына авторлық құқық.
Сингапур Қазақстан экономикасына 1,4 млрд астам инвестиция салды
Сурет: akorda
Президент Қасым-Жомарт Тоқаев Ақордада Сингапур Парламентінің спикері Сеа Киань Пен бастаған делегацияны қабылдады, деп хабарлайды Ақорданың баспасөз қызметінен.
Қазақстан мен Сингапур арасындағы тығыз қарым-қатынасты одан әрі кеңейтуді көздейтін кездесу достық рәуіште әрі нәтижелі өтті.
Біз - уақыт сынынан өткен сенімді серіктеспіз. Өзара байланыстарды нығайту үшін ауқымды жұмыс жүргізілді. Дегенмен алдымызға екі елдің ынтымақтастығын одан әрі дамытуға бағытталған биік мақсат қойып отырмыз", - деді Президент.
Қасым-Жомарт Тоқаевтың пікірінше, халықаралық ынтымақтастықты арттыруда және мемлекеттер арасындағы диалогқа ықпал етуде парламенттік дипломатия аса маңызды рөл атқарады.
Президент бүгінде Қазақстанда 140-тан астам сингапурлық компания мен бірлескен кәсіпорын жұмыс істейтінін, олардың ел экономикасына құйған инвестициясының жалпы көлемі 1,4 миллиард доллардан асқанын атап өтті.
Өз кезегінде Сеа Киань Пен қонақжайлық танытқан Қасым-Жомарт Тоқаевқа ризашылығын білдіріп, екі елдің ынтымақтастығын тереңдету үшін мол әлеует бар екенін айтты.
Кездесуде экономикалық және инвестициялық ықпалдастық перспективаларына баса назар аударылды. Сонымен қатар өңірлік және халықаралық күн тәртібіндегі мәселелер талқыланды.
Ақпаратты пайдаланған жағдайда Kazakhstan Today ақпараттық агенттігіне гиперсілтеме жасау міндетті. Kazakhstan Today Ақпараттық агенттігінің материалдарына авторлық құқық.
Қазақстан трансауған темір жол құрылысына қатысуға дайын
Қазақстан трансауған темір жол құрылысына қатысуға дайын, деп хабарлайды ҚР Премьер-министрінің баспасөз қызметінен.
Қазақстандық делегацияның Ауғанстанға сапарындағы негізгі мәселелердің бірі - бірлескен көлік мүмкіндіктерін кеңейту. Қазақстан және Ауғанстан премьер-министрлерінің орынбасарлары Серік Жұманғарин мен Абдулании Барадардың 24 сәуірде өткен кездесуінде тараптар Орталық және Оңтүстік Азияны интеграциялау жобаларындағы ынтымақтастықты дамытуға өзара мүдделілік танытты.
Атап айтқанда, қазақстандық тараптың трансауғандық дәлізді дамыту жобаларын: Термез - Мазари-Шариф - Кабул - Пешавар және Герат - Кандагар - Спин-Булдак темір жолдарын салу жөніндегі жобаларды іске асыруға қатысуға дайындығы белгіленді. Жоба Орталық және Оңтүстік Азия елдері арасында жүктерді жеткізу уақытын 10 есеге қысқартуға, сондай-ақ жүктерді тасымалдау құнын төмендетуге мүмкіндік береді. Қазақстан темір жолдың жоғарғы құрылысына арналған материалдарды, өз өндірісінің шпалдары мен бекіткіштерін жеткізу арқылы трансауған магистралінің құрылысына қатысуға дайын.
Соңғы үш жылда Қазақстаннан Ауғанстанға экспорттық тасымалдау көлемі тұрақты түрде өсіп келеді: 2023 жылы темір жол арқылы тасымалдау көлемі 2,7 млн тоннаны құрады, оның 1,5 млн тоннасы - ұн және астық. Бұл 2021 жылғы деңгеймен салыстырғанда 14%-ға көп. Алдағы жылдарға арналған болжам - экспорттың 40%-ға ұлғаюы. Бұл ретте 2030 жылға қарай тасымалдардың 3 есе өсуі күтілуде.
Тараптар сондай-ақ елдер арасындағы әуе қатынасын қалпына келтіру мүмкіндіктерін талқылады. Қазақстан мен Ауғанстанның авиациялық билігі арасындағы өзара түсіністік туралы меморандум шеңберінде Тараптардың авиатасымалдаушылары аптасына 3 тұрақты жолаушылар жүк рейстерін орындауға құқылы. Қазақстандық тарап бұл мәселені Ауған авиакомпанияларынан өтінімдер түскен кезде қарауға дайын.
Өткен кездесуде "ҚТЖ" ҰК" АҚ өкілдері экспорттық және транзиттік жобаларды таныстырды.
Бүгінде Қазақстаннан Өзбекстан, Ауғанстан, Пәкістан арқылы және одан әрі теңіз арқылы БАӘ-дегі Джебель-Али портына дейін жаңа мультимодальды экспорттық бағыттарды ұйымдастыру бойынша пилоттық жоба басталды. Жаңа бағыт KTZ Express-тің қатысуымен ұйымдастырылды. Экспорттаушы - қазақстандық Bio Synergy co, жүктерді жеткізу бойынша серіктес - пәкістандық National Logistics Cell (NLC). Қазіргі уақытта Павлодар облысында жүк тиеу басталды. Бұл - алюминий силикатты қуыс микросфера. Алматыда жүк контейнерлерге тиеліп, пәкістандық серіктес машиналарына ауыстырылады. Әрі қарай автокөлікпен Өзбекстан мен Ауғанстан арқылы Пәкістанның Карачи портына дейін жеткізіледі. Ол жерден екі контейнер теңіз арқылы БАӘ-дегі Джебель-Али портына дейін жөнелтіледі", - деді "ҚТЖ" ҰК" АҚ басқарушы директоры Бауыржан Орынбасаров.
Оның айтуынша, жүктерді межелі жерге жеткізудің күтілетін мерзімі-шамамен 20-25 күн. Пилоттық жобаны сәтті іске асыру кезінде осы бағыттың белсенді дамуы және жаңа бағыт бойынша жүк ағынының едәуір көлемін тарту күтіледі.
Сол күні Серік Жұманғариннің Ауғанстанның Сыртқы істер министрі Амир Муттакимен және сауда және өнеркәсіп министрі Нұриддин Азизимен кездесулері өтті.
Ақпаратты пайдаланған жағдайда Kazakhstan Today ақпараттық агенттігіне гиперсілтеме жасау міндетті. Kazakhstan Today Ақпараттық агенттігінің материалдарына авторлық құқық.