Тоқаев Қазақстанның тәуелсіздігі туралы мақала жариялады
Мақала Қазақстан Тәуелсіздігінің 30 жылдығына арналған. Онда Мемлекет басшысы еліміздің үш онжылдықтағы қалыптасуы мен дамуының негізгі кезеңдерін атап өтті, сондай-ақ болашаққа міндеттерді айқындады.
Қазақстан – біртұтас мемлекет. Еліміз оңтүстік, солтүстік, батыс, шығыс деп бөлінбейді. Бұл – тек бағытты білдіретін шартты атаулар. 2018 жылы Елбасының Жарлығымен Оңтүстік Қазақстан облысына Түркістан атауы берілді. Тарихи әділдікті қалпына келтірген орынды шешімді халық бірауыздан қолдап, өте жылы қабылдады. Өйткені, мұндағы шежірелі шаһар ғана емес, тұтас өңір көне замандардан бері Түркістан деп аталған. Осы игі үрдісті еліміз бойынша жалғастыруға болады. Біз мұндай қадамдарды байыппен жасаймыз", - деп жазды Мемлекет басшысы.
Президент қазақтың жері ешбір шетелдіктің меншігіне берілмейтініне және ешқашан сатылмайтынына тағы да сендірді.
Осыны әр азаматымыз санасына берік сіңіруі қажет. Келесі жылы Жер кодексінің жекелеген нормаларына қатысты енгізілген мораторийдің мерзімі аяқталады. Ауыл шаруашылығы мақсатындағы жерлерді айналымға енгізіп, халықтың игілігіне жарату – өте маңызды мәселе. Сондықтан, биыл Жер мәселесі жөніндегі комиссияны құрып, соның аясында бір байламға келген жөн", - деді ол.
Бабалардан мұра болған қасиетті жеріміз – ең басты байлығымыз. Қазаққа осынау ұлан-ғайыр аумақты сырттан ешкім сыйға тартқан жоқ. Бүгінгі тарихымыз 1991 жылмен немесе 1936 жылмен өлшенбейді. Халқымыз Қазақ хандығы кезінде де, одан арғы Алтын Орда, Түрік қағанаты, Ғұн, Сақ дәуірінде де осы жерде өмір сүрген, өсіп-өнген. Қысқаша айтқанда, ұлттық тарихымыздың терең тамырлары көне заманның өзегінде жатыр. Жалпы, тарихпен саясаткерлер емес, тарихшылар айналысуы керек", - деп жазды Президент.
Сонымен қатар, Мемлекет басшысы қазақ тілінің қазақстандық қоғамдағы рөлі туралы айтты.
Мемлекеттік тілді білу – Қазақстанның әрбір азаматының парызы. Міндеті деп те айтуға болады. Осы орайда мен барша қазақстандықтарға, оның ішінде қазақ тілін әлі жете меңгермеген отандастарыма үндеу тастағым келеді. Жастар ағылшын тілін немесе басқа да тілдерді аз ғана уақытта меңгере алатынын көріп отырмыз. Тұтас буын алмасқан осы жылдарда қазақ тілін үйренгісі келген адам оны әлдеқашан біліп шығар еді. Халқымызда "Ештен кеш жақсы" деген сөз бар. Ең бастысы, ынта болуы керек. Ана тілімізді кеңінен қолдану – басқа тілдерге, әсіресе орыс тіліне шектеу қойылады деген сөз емес. Барша этнос өкілдерінің ана тілін, салт-дәстүрін дамытуға мүмкіндік жасала береді", - деп атап өтті Мемлекет басшысы.
Төртінші онжылдықтың мақсаттары туралы айта отырып, Президент басты міндет – қуатты елдің иесі және кемел халық болу екенін баса айтты. Бұл жолда саяси-экономикалық реформаларды және сананы жаңғырту үдерісін жалғастырып, заман талабына бейімделген ұлттың жаңа болмысын қалыптастыру қажет.
Біз әділетті қоғам мен тиімді мемлекет құруды көздеп отырмыз. Кез-келген істе әділдік қағидатын басшылыққа алсақ, бұған анық қол жеткіземіз", - деді Тоқаев.
Мақалада Мемлекет басшысы құзырлы органдар мен отандық телеарналарға мемлекеттік тапсырыстың белгілі бір бөлігін міндетті түрде тарихи тақырыптарға бағыттауды тапсырғанын айтты.
Әрине, қаржы мәселесі шешілуі керек", - деп атап өтті ол.
Президенттің айтуынша, бүгінде әлемдік киноиндустрияда тарих тақырыбындағы сценарийлерге сұраныс жоғары. Американың да, Еуропаның да айтулы оқиғалары туралы фильмдер өте көп. Қазір Netfliх, HBO және басқа да алпауыт кинокомпаниялар Азияға бет бұруда.
Осы орайда біздің де шежіремізде ауқымды фильмдерге арқау болатын маңызды белестер мен оқиғалар баршылық. Мысалы, әлемдегі ең қуатты империялардың бірі болған Алтын орда тарихы дайын тұрған жоқ па?! Бұл мәселеге болашақта кино саласының мамандары баса назар аударғаны жөн", - деді Тоқаев.
Оның айтуынша, көркем және деректі тарихи туындыларда мемлекеттілік және мемлекетшілдік идеясы әрдайым көрініс табуы қажет.
Сонымен қатар, Тоқаев Тәуелсіздік жылдарында бірнеше рет қолға алынғанына қарамастан, ұлттық мүддемізге сай келетін көп томдық жаңа тарихымыз әлі толық жазылмағанын атап өтті. Оның тұжырымдамасын бұған дейінгі олқылықтарды ескере отырып қайта қарап, жаңа ғылыми ұстанымдар мен жаңалықтардың негізінде тыңнан жазатын уақыт әлдеқашан келді. Барлық оқулықтар осындай іргелі еңбекке негізделіп әзірленеді. Сонымен қатар, шетел аудиториясына арналған Қазақстанның қысқаша тарихын жазылып, әлемнің негізгі тілдеріне аударылуы тиіс.
Сонымен қатар, Тоқаев әкімдер сайлауын енгізу мүмкіндігі туралы да айтты.
Соңғы кезде қазақстандықтардың ел өміріне белсенді араласуға, шешім қабылдау үдерісіне қатысуға ынтасы артып келеді. Менің "Халық үніне құлақ асатын мемлекет" тұжырымдамам және Ұлттық қоғамдық сенім кеңесі – осы сұранысқа тікелей жауап. Біз қазақтың қанына сіңген қасиет – келелі істі ақылдасып бірге шешу дәстүрін жалғастыра береміз", - деп атап өтті ол.
Ол саяси реформа бір күннің немесе бір жылдың шаруасы емес екенін айтты.
Мұны ел іргесін шайқалтпай, береке-бірлігін бұзбай, байыппен және біртіндеп іске асыруымыз керек. Бірақ, реформаны соза беруге де болмайды. Билік халықтың алдындағы өз жауапкершілігін сезінгені жөн. Сол себепті біз ауыл және кент әкімдерін сайлауға көшеміз. Осы арқылы ең төменгі деңгейден бастап жергілікті өзін-өзі басқару жүйесін нығайтамыз. Бұл қадам өзекті мәселелерді тұрғындар мен жергілікті биліктің бірлесіп шешуі үшін қажет. Содан кейін аудан әкімдерін сайлаймыз. Жаңа жүйе өзінің тиімділігін көрсетсе, бұдан да жоғары деңгейдегі әкімдерді сайлайтын боламыз", - деп жазды Мемлекет басшысы.
Ақпаратты пайдаланған жағдайда Kazakhstan Today ақпараттық агенттігіне гиперсілтеме жасау міндетті. Kazakhstan Today Ақпараттық агенттігінің материалдарына авторлық құқық.
тақырып бойынша жаңалықтар
Ағымдағы жылы елімізде 1,5 млн га жерге егін егілді
ҚР Үкіметінің отырысы барысында ҚР ауыл шаруашылығы министрі Айдарбек Сапаров көктемгі егіс жұмыстарының барысы туралы баяндады, деп хабарлайды Үкіметтің баспасөз қызметінен.
Министрдің айтуынша, көктемгі дала жұмыстарын уақытылы әрі сапалы жүргізу мәселелері ерекше бақылауға алынған. Облыс әкімдіктерінің деректері бойынша биыл жалпы егіс алаңы 23,8 млн гектарды құрайды.
Мемлекет басшысының ауыл шаруашылығы дақылдарын әртараптандыру жөніндегі тапсырмасына сәйкес, бидайдың егістік алаңдары өткен жылмен салыстырғанда 426 мың гектарға қысқарып, 13,3 млн гектарды құрайды", - деді А. Сапаров.
Сонымен қатар, оның айтуынша, майлы дақылдар алаңын 373 мың гектарға және азықтық дақылдарды 66 мың гектарға ұлғайту жоспарлануда.
Тапсырма шеңберінде, суды көп қажет ететін дақылдарды қысқарту бойынша жұмыстар жүргізілуде, мақта алаңдарын 16 мың гектарға, күрішті 12 мың гектарға қысқарту көзделген.
Бүгінгі таңда еліміздің кейбір өңірлерінде егіс жұмыстары жүргізілуде, 1,5 млн га егілді. Ал жаппай егіс науқаны осы жылдың мамыр айының екінші онкүндігінде басталады", - деді А. Сапаров.
Оның айтуынша, көктемгі егіс жұмыстары кезінде ауа райының қолайлы болуы маңызды мәселе болып табылады. "Қазгидромет" болжамдық деректеріне сәйкес, республиканың басым бөлігінде ылғал қоры оңтайлы. Сондай-ақ фермерлер ылғалды сақтау жұмыстарын жүргізуде.
Биылғы 29 сәуірде, аталған мәселелер Министрлік жанында өткен дөңгелек үстелде салалық одақтардың, ғылымның, Қазгидрометтің және облыс әкімдіктерінің қатысуымен талқыланды. Дөңгелек үстел қорытындысы бойынша шаруаларға ауа райын ескере отырып, егудің оңтайлы мерзімдері бойынша ұсыныстар жеткізілді. Сонымен қатар министрдің айтуынша, әкімдіктердің деректері бойынша, бүгінгі күні қажетті 2,4 млн тонна тұқымның 99%-і бар. Қалған көлем Азық-түлік корпорациясының резерві есебінен қамтамасыз етіледі.
Бүгінгі таңда тұқымдарды ауамен қыздыру және дәрілеу жұмыстары жүргізіліп жатыр.
Дала жұмыстарын сәтті жүргізудің негізгі факторларының бірі - минералды тыңайтқыштарды қолдану. Бұл бағытта, министрдің айтуынша, Мемлекет басшысының тапсырмаларына сәйкес, осы жылға арналған жоспар 1,5 млн тоннаны құрайды, оның ішінде 900 мың тоннасы отандық зауыттардың өніміне тиесілі.
Жалпы, бүгінгі таңда шаруаларға 453 мың тонна тыңайтқыш тиеп-жөнелтілді, бұл 2024 жылға арналған жоспардың 30%-ын құрайды. Аталған бағыттағы жұмыс тек Қызылорда облысында ғана толық аяқталды. Қалған әкімдіктерге жұмысты жеделдету қажет.
Сонымен қатар тыңайтқыш өндірушілермен бөліп төлеу мәселесі пысықталды. Әкімдіктер зауыттармен барлық мәселелерді тікелей пысықтап, шаруалармен тиісті жұмыстар жүргізуі керек.
Сондай-ақ Айдарбек Сапаров Өнеркәсіп министрлігіне ішкі нарықты қажетті көлемде тыңайтқыштармен қамтамасыз ету жөнінде шаралар қабылдауды және осыдан кейін ғана экспортқа жөнелтуді тапсыруды сұрады.
Егінді сақтау үшін егістіктерді химиялық өңдеуді уақытылы жүргізу қажет. Осы мақсаттар үшін мемлекет пестицидтердің құнын 50% мөлшерінде субсидиялау түрінде қолдау көрсетеді, бұл қолайлы фитосанитариялық жағдайды сақтауға мүмкіндік береді.
Сонымен қатар министр бұқаралық ақпарат құралдарында жиі кездесетін - ерекше қауіпті класқа жатпайтын түрлі зиянкестердің таралу ошақтарының пайда болу мәселесіне тоқталып өтті. Бұған мысал ретінде рапс жапырақ қоңызының ошағын айтуға болады. Мұндай зиянкестер бойынша күресті ауыл шаруашылығы өндірушілерінің өздері жүргізуі тиіс, бұл ретте препараттар субсидиялауға жатады. Осындай жағдайларда жергілікті атқарушы органдар түсіндіру жұмыстарын кеңінен жүргізуі қажет.
Бұдан басқа, шегірткелермен күресуге де ерекше назар аудару керек.
2023 жылғы маусымда шегірткелердің таралу аумағының үлкен болуына байланысты, биыл 2,5 млн га алаңда химиялық өңдеу жұмыстарын жүргізу жоспарлануда", - деді А. Сапаров.
Оның айтуынша, ең көбі Ақтөбе облысында - 784 мың гектар, Қостанай облысында - 775 мың гектар және Түркістан облысында - 272 мың гектар алаңда таралады деп күтілуде.
Министрдің айтуынша, өңдеуді жүргізуге арналған барлық қажетті ресурстар бар. Биыл үйірлі шегірткелермен күресуге республикалық бюджеттен 8,1 млрд теңге бөлінді. Қазіргі уақытта шегірткелермен күресу үшін пестицидтер қоры уақытылы сатып алынды. Сонымен қатар шекара маңындағы аумақтардағы шегірткелер бойынша жағдай үнемі қадағаланып отырады.
Өткен жылғы жағдайды болдырмау мақсатында, әкімдіктер шегірткелерге қарсы күрес мәселелеріне өте мұқият және жауапкершілікпен қарауы керек", - деді А. Сапаров.
Министр егіс науқанын жүргізу үшін ауыл шаруашылығы құрылымдарында 150 мың трактор, шамамен 5 мың бірлік жоғары өнімді егіс кешені, 76 мың сепкіш, 219 мың топырақ өңдеу құралы бар екенін атап өтті.
Бүгінгі таңда өңірлердің ақпараты бойынша техниканың дайындығы шамамен 98%-ды құрайды, жаппай егіс жұмыстарының басталуына қарай бұл техника 100% дайын болуы керек", - деді ауыл шаруашылығы министрі.
Оның айтуынша, шаруаларды жеңілдетілген дизель отынымен қамтамасыз ету мақсатында бағасы литріне 250 теңгемен 376 мың тонна бөлінді, бұл нарықтық бағадан 15%-ға арзан.
Алайда, жергілікті жерлерде тиеп-жөнелту жұмысы өте баяу жүргізілуде, бүгінгі таңда 194 мың тонна жөнелтілді. Осыған байланысты, облыс әкімдіктері қысқа мерзімде жанар-жағармайды кестеге сәйкес жөнелтуді қамтамасыз етуі қажет.
Тағы бір маңызды мәселе - егіс жұмыстарын қаржыландыру. Премьер-Министрдің тапсырмаларына сәйкес, бюджетте көзделген қалған қаражатты аудару есебінен де, қосымша қаражат бөлу есебінен де көктемгі дала жұмыстарын қаржыландыру мәселелері шешілді.
Жалпы, биыл көктемгі дала жұмыстарын жеңілдетілген қаржыландыру 580 млрд теңгені құрайды, оның 400 млрд теңгесі қаржы институттарын тікелей субсидиялау тетігі бойынша жылдық таза 5%-бен шаруаларға несие ретінде берілетін қаражат", - деді Айдарбек Сапаров.
Министр Қаржы министрлігіне жоғарыда аталған субсидияларға Үкімет резервінен 60 млрд теңге көлемінде қаражат бөлу мәселесін жеделдетуді тапсыруды сұрады.
Көктемгі науқанды өткізудің барлық мәселелері ерекше бақылауда. Үкімет басшысының тапсырмасы бойынша, жаппай егіс науқаны кезеңінде жергілікті жерлерде жұмыстарды үйлестіру үшін министрліктің қызметкерлері өңірлерге барады. Тиісті график жасалды", - деді А. Сапаров.
Сонымен қатар барлық проблемалық мәселелер барлық мүдделі тараптарды тарта отырып, Министрліктің жедел штабының отырыстарында қаралады және шешіледі.
Қабылданған шаралар егіс науқанын сапалы әрі оңтайлы агротехникалық мерзімде жүргізуге мүмкіндік береді", - деп түйіндеді А. Сапаров.
Ақпаратты пайдаланған жағдайда Kazakhstan Today ақпараттық агенттігіне гиперсілтеме жасау міндетті. Kazakhstan Today Ақпараттық агенттігінің материалдарына авторлық құқық.
Шымкент және Қызылорда әуежайларында жаңа жолаушылар терминалдарының құрылысы аяқталуға жақын
Сурет: gov.kz
Шымкент және Қызылорда әуежайларында жаңа жолаушылар терминалдарының құрылысы аяқталуға жақын, деп хабарлайды ҚР Көлік министрлігінің баспасөз қызметінен.
Көлік министрі Марат Қарабаев ел өңірлеріне жұмыс сапары аясында Шымкент және Қызылорда әуежайларында жаңа жолаушылар терминалдарының құрылыс барысымен танысты. Құрылыс-монтаждау жұмыстары аяқталуға жақын. Құрылыс жұмыстарының соңғы кезеңі аяқталғаннан кейін жаңа терминалдар халық игілігіне пайдалануға беріледі.
Жаңа жолаушылар терминалдары жеке инвестициялар есебінен салынып жатыр.
Мәселен, Шымкент қаласы әуежайы жаңа терминалының қызмет көрсету аумағы 40 мың шаршы метрді құрайды. Ал өткізу қабілеті жылына 800 мыңнан 6 миллион жолаушыға дейін ұлғаймақ. Мұнда багажды тіркеу мен өңдеудің автоматтандырылған жүйесі, телескопиялық траптар және т.б. қызмет түрлері қарастырылған.
Қызылорда әуежайы жаңа терминалының жалпы ауданы 7,5 мың шаршы метрді құрайды. Терминал қолданысқа тапсырылған соң өткізу қабілеті жылына 300 мыңнан 2 миллион жолаушыға дейін артады. Жаңа жолаушылар терминалы сапа мен қауіпсіздіктің халықаралық стандарттарына сәйкес. Бұл халықаралық рейстердің ашылуына ықпал етпек.
Сонымен қатар, ҚР көлік министрі Марат Қарабаев Шымкент қаласындағы индустриялық аймақ аумағында орналасқан сауда-логистикалық орталығына барды. Бұл нысан "А+" классындағы кез-келген жүкті сақтауға мүмкіндік беретін заманауи қойма.
Ақпаратты пайдаланған жағдайда Kazakhstan Today ақпараттық агенттігіне гиперсілтеме жасау міндетті. Kazakhstan Today Ақпараттық агенттігінің материалдарына авторлық құқық.
Су тасқынынан зардап шеккен шағын және орта бизнес қандай өтемақы ала алатындығы белгілі болды
Сурет: gov.kz
Су тасқынынан зардап шеккен шағын және орта бизнес қандай өтемақы ала алатындығы белгілі болды, деп хабарлайды ҚР Экономика министрлігінің баспасөз қызметінен.
Ұлттық экономика министрлігі Қаржы министрлігімен, "Атамекен" ҰКП-мен және зардап шеккен өңірлердің әкімдіктерімен бірлесіп 2024 жылғы су тасқынының салдарынан шағын және орта бизнес субъектілеріне (бұдан әрі - ШОБ) келтірілген мүліктік шығындарды өтеу қағидаларын әзірледі.
Төлемдерін сақтандыру ұйымдары жүзеге асыратын сақтандырылған мүлікті қоспағанда, шағын және орта бизнес субъектілерінің жоғалған немесе бүлінген мүлкі үшін өтемақы беріледі.
Келесі шығындар өтелуге жатады:
Жылжымайтын мүлік (ғимараттар, құрылыстар, жабдықтар) - ұсынылған ақаулық ведомосі, жобалау-сметалық және сметалық құжаттама бойынша.
Тауарлық-материалдық құндылықтар, негізгі құралдар (жылжымайтын мүлікті қоспағанда) - айналымның не кәсіпкерлік субъектісі табысының орташа айлық сомасына байланысты Мемлекеттік кірістер органдарының мәліметтері негізінде.
Жылжымалы мүлік - қалпына келтіру жөндеу сметасына сәйкес, мүлікті бағалау туралы есеп бойынша.
Ақпаратты пайдаланған жағдайда Kazakhstan Today ақпараттық агенттігіне гиперсілтеме жасау міндетті. Kazakhstan Today Ақпараттық агенттігінің материалдарына авторлық құқық.