Мемлекеттік бюджеттің кірістер көлемі 17,3 трлн теңгені құрады - Қаржы министрлігі
2025 жылдың 9 айының қорытындысы бойынша мемлекеттік бюджеттің кірістер көлемі 17,3 трлн теңгені құрап, жоспар 102%-ға орындалды. Бұл туралы Үкімет отырысында ҚР қаржы министрі Мәди Такиев мәлімдеді, деп хабарлайды Үкіметтің баспасөз қызметінен.
Оның сөзінше өткен жылмен салыстырғанда, өсу қарқыны 116%-ға жетіп, 2,4 трлн теңгені құрады. Республикалық бюджеттің түсім көлемі 10,5 трлн теңгені құрап, жоспар 97,3%-ға орындалды. Өсім қарқыны өткен жылмен салыстырғанда шамамен 1,4 трлн теңгеге немесе 116% -ға жетті.
Жоспардың орындалмауының негізгі факторлары: біріншіден, әлемдік мұнай бағасының құбылмалылығы; екіншіден, бизнестің логистикалық шығыстарына әсер ететін, тұрақсыз геосаяси жағдайдың жалғасуы. Бұл, өз кезегінде, экспорт көлемінің 5,1%-ға төмендеуінде және соның салдарынан, бизнестен түсетін салық түсімдерінің азаюына алып келді. Жергілікті бюджет кірістері көлемі, сыртқы факторларға тәуелсіз салықтар есебінен 6,8 трлн теңгені құрады. Жоспар 704 млрд теңгеге артығымен орындалды. Салық және кедендік әкімшілендіру шеңберінде, 653 млрд теңгеге қосымша резервтер қамтамасыз етілді", - деді Мәди Такиев.
Ведомство басшысының сөзінше осы жылдың 9 айында, экспорттаушыларға жалпы сомасы 1 трлн теңгеге жуық қосылған құн салығы қайтарылды. Нәтижесінде экономикаға нақты өтімді қаражаттың түсімі қамтамасыз етіледі.
Мемлекеттік бюджет шығыстары - 94%-ға, республикалық бюджет шығыстары - 93%-ға, жергілікті бюджет шығыстары 97%-ға атқарылды.
Республикалық бюджеттің негізгі шығыстары:
- әлеуметтік салаға - 6,5 трлн теңге;
- өңірлерді қолдауға - 5,6 трлн теңге;
- нақты секторға - 1,2 трлн теңге бағытталды.
Айта кету керек, бүгінгі күні өңірлерді қолдауға бағытталған қаржат көлемі - 74%-ды құрады. Бұл еліміздің теңгерімді әлеуметтік-экономикалық дамуына ықпал етеді. Жергілікті бюджеттер жалпы 9 трлн теңгеге әлеуметтік сала мен негізгі қызметтерге басымдық бере отырып қаржыландырылды. Әлеуметтік-экономикалық жобаларды қаржыландыруда, Арнаулы мемлекеттік қорға қайтарылған қаражат, айтарлықтай қолдау болды. Мәселен жалпы сомасы 392 млрд теңгеге - 443 жоба қаржыландырылды. Бұл жобалардың ішінде сумен жабдықтауға байланысты 248 жобаға - 193 млрд теңге, оның ішінде ауылдық елді мекендердегі 196 жобаға - 141 млрд теңге бөлінді. Денсаулық сақтау саласында 129 млрд теңге сомасына - 177 жоба, оның ішінде 33,6 млрд теңгеге - Өскемен қаласында гематологиялық орталық салу, және 28,1 млрд теңгеге - Риддер қаласында көпбейінді аурухана салу жобалары да бар. Сондай-ақ спорт саласында 4 жоба - 33,1 млрд теңге сомасына қаржыландырылды", - деді Мәди Такиев.
Министрдің сөзінше биылғы жылдан бастап "Мемлекеттік сатып алу туралы" жаңа Заң қолданысқа енгізілді, мұнда бұрындары ұзақ уақытқа созылатын сатып алу рәсімдерінің мерзімдерін қысқартуға басымдық берілген. Бүгінгі күні мерзімдер ең төменгі деңгейге дейін қысқартылып, отандық тауар өндірушілерді қолдауға бағытталған ережелер енгізілді.
Мәселен, осы жылдың 9 айының қорытындысы бойынша өткен жылдың осы кезеңімен салыстырғанда:
- жасалған шарттар сомасы мен отандық тауар өндірушілерден сатып алу сомасы 2 есеге өсті;
- шағымдар саны 25%-ға қысқарды;
- жасалған шарттар саны 28%, оның ішінде отандық тауар өндірушілермен жасалған шарттар саны 30%-ға өсті.
Бүгінде Министрлік мемлекеттік сатып алуда, жасанды интеллект элементтерін енгізуде. Мәселен, конкурстар рейтингтік-баллдық жүйені пайдалана отырып өткізіледі: мұнда конкурстық комиссия құрылмайды, жеңімпазды таңдау автоматты түрде жүзеге асырылады, нәтижелерге шағым жасалмайды. Үнемделген қаражат көлемі 781 млрд теңгені құрады.
Есепті кезеңде бюджет қаражаты мен мемлекет активтерін тиімді пайдалануға бақылауды күшейту шеңберінде, келесі шаралар атқарылды:
- 2 трлн теңгеден астам бюджет қаражаты бойынша 791 тексеру жүргізілді;
- 348 млрд теңгеге қаржылық бұзушылықтар анықталды, оның 310 млрд теңгеге бұзушылықтар жойылды;
- әлеуметтік салада 6 мыңнан астам нысан онлайн мониторингпен қамтылды.
Нақты секторда бақылауды күшейту шеңберінде кірістерді жасыруға және бухгалтерлік деректерді бұрмалауға жол бермеу үшін тәуекел бейіндері әзірленуде. Сонымен қатар Мемлекеттік аудит бюджетті бекітуге дейін, мемлекеттік органдардың шығыстарын жоспарлау барысында талдау жүргізді. Нәтижесінде 1,5 трлн теңгеге сапасыз жоспарлау анықталды.
Министрдің айтуынша цифрлық трансформация аясында бюджеттік онлайн мониторинг енгізілген, ол бюджет қаражатының жұмсалуына бақылауды күшейтуге бағытталған. Қазіргі уақытта, білім беру саласының өзінде, қаражатты жұмсау кезіндегі бұзушылықтардың алдын алу, және тәуекелдерді анықтауда, айтарлықтай нәтижелер алынды. Жасанды интеллект элементтерін қолдану нәтижесінде, тәуекелді төлемдерінің сомасы 2024 жылы 307 млрд теңгеге және 2025 жылы 132 млрд теңгеге анықталды.
Мәселен, аудандық білім бөлімдерінің қызметкерлеріне бір айда 65 млн теңгеге дейін төлем жасалған немесе 10 млн теңгеден астам сыйақы аударылған. Тағы бір мысал, бір шот немесе бір жеке сәйкестендіру нөмірін көрсете отырып, әр түрлі адамдардың аты-жөнімен айына 66 төлем жасалған. Сонымен қатар мониторинг жүйесі кеңейіп келеді - ол тек білім беру саласын ғана емес, сонымен бірге денсаулық сақтау, мәдениет, туризм және спорт салаларын да қамтыды. Бұл жерде мемлекеттік мекемелердің бухгалтерлеріне, бюджет шығыстарын мақсатқа сай пайдаланып, үлкен жауапкершілікпен қарау керектігін атап өтемін. Бұдан басқа, жүргізілген тексерулердің нәтижелері, мемлекеттік қолдау жүйесінің жекелеген қатысушылары бюджет қаражатын мақсатына сай пайдаланбай отырғанын көрсетті", - деді министр.
Сонымен қатар ведомство басшысы өткізу пункттерін жаңғырту бойынша жүргізіліп жатқан жұмыстарға жеке тоқталып өтті. Оның сөзінше еліміздің транзиттік әлеуетін дамыту және көршілес елдермен тауар айналымын арттыру мақсатында Еуразиялық экономикалық одақтың кедендік шекарасындағы 9 автокөлік өткізу пункттеріне толық ауқымды жаңғырту жұмыстары жүргізілуде.
Бүгінгі таңда 4 өткізу пункті пайдалануға берілді. Қалған 5 автомобиль өткізу пункті осы жылдың соңына дейін іске қосылады деп жоспарланған. Бұл ретте, өткізу пункттері маңындағы шекаралық және сервистік инфрақұрылымды дамыту қажет. Сонымен қатар сәуір айында "Жібек жолы" жаяу жүргіншілер өткізу пунктін реконструкциялау жұмыстары басталды. Оның жобалық қуаты тәулігіне 70 000 жеке тұлға, 2 000 жеңіл автокөлік және 200 автобусты құрайды. Келесі жылдың бірінші жарты жылдығында іске қосу жоспарлануда.
Бақылау бекеттерін жаңғырту жұмыстрының нәтижесінде, шекарада өткізу қабілеті, өткен жылмен салыстырғанда 20%-ға артты және кедендік төлемдердің түсімі 518 млрд теңгеге ұлғайды. Қабылданған жедел шешімдер өткізу қабілетін арттыруға мүмкіндік берді. Атап айтқанда: "Нұр Жолы" өткізу пунктін тәулік бойы жұмыс режиміне көшіру; Майқапшағай және Алакөл өткізу бекеттерінің жұмыс уақытын тәулігіне 12 сағатқа дейін ұлғайту; Бақты пунктін аптаның жеті жұмыс күніне көшіру. Жалпы, жаңғыртудан кейін, жиынтық өткізу қабілеті 6 есеге немесе жылына 5 млн автокөлік құралына дейін артады", - деді министр.
Ақпаратты пайдаланған жағдайда Kazakhstan Today ақпараттық агенттігіне гиперсілтеме жасау міндетті. Kazakhstan Today Ақпараттық агенттігінің материалдарына авторлық құқық.
тақырып бойынша жаңалықтар
Соңғы 25 жылда электр энергиясын тұтыну 2,5 есеге өсті: Үкімет Президент тапсырмасы бойынша жаңа қуат көздерін іске қосуда
Үкімет жұмысының 2025 жылғы қорытындысы бойынша өткен баспасөз мәслихаты барысында энергетика министрі Ерлан Ақкенженов электр энергиясын өндірудің айтарлықтай өсуі және қуаттарды одан әрі арттыру жоспарлары туралы айтты, деп хабарлайды Үкіметтің баспасөз қызметінен.
Оның айтуынша, 2000 жылдардың басында Қазақстанда электр энергиясын өндіру жылына шамамен 50 млрд кВт/сағ құрады. Өткен жылдың қорытындысы бойынша бұл көрсеткіш 117,9 млрд кВт/сағ жетті, ал осы жылы шамамен 122 млрд кВт/сағ өндіру жоспарланған. Осылайша, елімізде 25 жыл ішінде электр энергиясын тұтыну 2,5 есеге өсті.
Энергетика министрлігі қуаттарды арттыру және электр қуатын өндіруді ұлғайту бойынша нақты жоспар әзірледі. 2035 жылға дейін электр энергиясын өндіру көлемін іс жүзінде екі есеге арттыра отырып, жаңа қуаттарды енгізу және қолданыстағы қуатты жалпы 26,4 ГВт-қа реконструкциялау жоспарлануда.
Ерлан Ақкенженов тұтынудың өсуі технологиялық ілгерілеуге байланысты екенін атап өтті.
Үдеріс бір орында тұрмайды. Бүгінде елімізде екі суперкомпьютер жұмыс істейді - AlemAI және AI Farabium. Жасанды интеллект, суперкомпьютерлер дамуы, деректер орталықтарының құрылысы және өнеркәсіптік өндірістің өсуі нәтижесінде электр энергиясын тұтыну көлемі сөзсіз артады.
Президенттің Қазақстан халқына Жолдауында қойған міндетке сәйкес қазіргі заманғы және экологиялық таза технологияларды қолдана отырып, көмір генерациясын дамыту жалғастырылады.
Жақында Павлодар облысы, Екібастұз қаласының маңында салынатын қуаты 2 600 МВт ГРЭС-3 заманауи станса құрылысына конкурс өткізілді, онда қазірдің өзінде екі ірі электр стансасы жұмыс істейді. Жаңа ГРЭС-тің бір бөлігі маневрлік генерациямен жабдықталады - заманауи технологиялар мұндай шешімдерді көмір стансаларында да тиімді жүзеге асыруға мүмкіндік береді.
Сондай-ақ Көкшетау, Семей және Өскеменде үш ЖЭО салу жоспарлануда", - деп атап өтті министр.
Сонымен қатар газ генерациясында жобалар жүзеге асырылуда. Шымкентте қуаты 1 000 МВт бу-газ қондырғысының құрылысы жүргізілуде. Сонымен қатар биыл Мемлекет басшысы жалпы қуаты 270 МВт болатын үш "Түркістан" бу-газ қондырғысы блогын іске қосуға қатысты. Бұл маневрлік генерациялау нысандары электр жүйесін тұрақтандыруға мүмкіндік береді.
Бұл жобалардың барлығы ұлттық энергия жүйесінің тұрақты жұмысын қамтамасыз етуге бағытталған. Яғни, Қазақстанның мақсаты - 2035 жылға қарай электр энергиясын өндіруді екі есеге арттыру", - деп қорытындылады сөзін Ерлан Ақкенженов.
Ақпаратты пайдаланған жағдайда Kazakhstan Today ақпараттық агенттігіне гиперсілтеме жасау міндетті. Kazakhstan Today Ақпараттық агенттігінің материалдарына авторлық құқық.
Қазақстанда мұнай-газ химиясы өнімдерін өндіру көлемі 12%-ға ұлғайды
Сурет: Depositphotos
Қазақстан Республикасының энергетика министрі Ерлан Ақкенженовтің БАҚ өкілдерімен кездесуі аясында Үкіметтің 2025 жылғы терең өңдеу және мұнай-газ химиясы секторындағы жұмысының қорытындысы шығарылды, деп хабарлайды Үкіметтің баспасөз қызметінен.
Мұнай-газ химиясы саласында экономиканың шикізатқа тәуелділігін әртараптандыруға және төмендетуге арналған дәйекті бағыт жүзеге асырылуда. Отандық мұнай-газ химиясы тұрақты екі таңбалы өсім қарқынын көрсетіп отыр және шикізат емес экспорттың негізгі драйверлерінің бірі ретінде қалыптасуда.
Мұнай-газ химиясындағы өнім өндірісінің көлемі 12%-ға өсті. Қазақстан терең өңделген полипропилен, бензол және параксилол сынды өнімдерді сыртқы нарықтарға жүйелі түрде жеткізуді бастады", - деп атап өтті Ерлан Ақкенженов.
Саланың стратегиялық дамуы ауқымды құрылыс кезеңімен тығыз байланысты. Елімізде әлемдік деңгейдегі ерекше мұнай-химиялық кешендер салынып жатыр. Атырау облысында полиэтилен зауытының болашақ пиролиз қондырғысының құрылысы 30%-дан астамына орындалды. Павлодарда алкил шығаратын кәсіпорынның құрылысы басталды.
Ақпаратты пайдаланған жағдайда Kazakhstan Today ақпараттық агенттігіне гиперсілтеме жасау міндетті. Kazakhstan Today Ақпараттық агенттігінің материалдарына авторлық құқық.
Қазақстанда мұнай өңдеу көлемі зауыттарды жаңғырту есебінен 40 млн тоннаға жетпек
Сурет: Depositphotos
Astana HUB алаңында Энергетика министрі Ерлан Ақкенженовтің бұқаралық ақпарат құралдарының өкілдерімен кездесуі өтті. Кездесу барысында 2025 жылғы саланың қорытындылары шығарылып, келесі жылға арналған басымдықтар талқыланды, деп хабарлайды Қазақстан Республикасы Энергетика министрлігнің баспасөз қызметінен.
Есептік кезеңде министрлік Мемлекет басшысы бастамашы болған ауқымды реформаларды іске асыруды жалғастыруда. Бұл реформалар мұнай-газ секторын, жанар-жағармай материалдары нарығын және мұнай өңдеу саласын қамтиды. Мұнай-газ саласындағы жылдың басты оқиғасы Теңіз кен орнындағы Болашақ кеңейту жобасының толық аяқталуы болды.
Үшінші буын зауытының пайдалануға берілуі мұнай өндіру көлемін жылына 12 миллион тоннаға арттыруды қамтамасыз етіп, экспорттық түсімнің тұрақты көзін қалыптастырды және ұлттық экономиканың әлеуетін күшейтті. Ішкі жанар-жағармай нарығын реттеу аясында Министрлік бағаны қолмен басқарудан нарықтық тетіктерге көшу үдерісін жүзеге асырды. Қабылданған шаралар нарықты тұрақтандыруға, оны отынмен толық қамтамасыз етуге және тапшылық қаупін барынша азайтуға мүмкіндік берді.
Биыл мұнай өңдеу саласын 2040 жылға дейін дамытуға арналған ұзақмерзімді өндірістік бағдарлар бекітілді. Олар қуаттарды ұлғайту, өнім сапасын арттыру және ғылыми-технологиялық шешімдерді енгізу қағидаттарына негізделген. Негізгі мақсатты көрсеткіш - қолданыстағы мұнай өңдеу зауыттарын кеңейту және қуаттылығы жылына 10 миллион тоннаға дейінгі жаңа мұнай өңдеу зауытын салу жобасын іске асыру арқылы мұнай өңдеу көлемін 18 миллион тоннадан 39 миллион тоннаға дейін арттыру", - деп атап өтті Ерлан Ақкенженов.
Ағымдағы жылы CaspiBitum зауытын жаңғырту аяқталып, нәтижесінде кәсіпорынның мұнай өңдеу қуаты жылына 1,5 миллион тоннаға, ал битум өндіру көлемі 750 мың тоннаға дейін ұлғайды. Шымкент, Атырау және Павлодар мұнай өңдеу зауыттарын кеңейту жұмыстары жалғасуда, сондай-ақ жаңа мұнай өңдеу зауытын салу үшін әлеуетті инвесторларды тарту шаралары жүргізіліп жатыр. Экологиялық күн тәртібі мен саланың технологиялық дамуына ерекше көңіл бөлінуде. Көміртегі бейтараптығы стратегиясы аясында К5+ экологиялық стандарттарына сай мұнай өнімдеріне көшу бекітіліп, МӨЗ-рын техникалық жаңғырту мұнай өңдеу тереңдігін 94 пайызға дейін арттыруға және мұнай өңдеуді мұнай-химиямен ықпалдастыра отырып, жоғары қосылған құны бар өнімдер шығаруға мүмкіндік береді.
Ақпаратты пайдаланған жағдайда Kazakhstan Today ақпараттық агенттігіне гиперсілтеме жасау міндетті. Kazakhstan Today Ақпараттық агенттігінің материалдарына авторлық құқық.
Президент тапсырмаларын жүзеге асыру: ҚР Үкіметінің қорытынды баспасөз конференцияларының сериясы басталды
Сурет: primeminister.kz
2025 жылғы Үкімет қызметін қорытындылау аясында энергетика министрі Ерлан Ақкенженов Astana Hub алаңында бұқаралық ақпарат құралдары өкілдерімен кездесіп, энергетика саласын дамыту мәселелерін талқылауда, деп хабарлайды Үкіметтің баспасөз қызметінен.
Есепті кезеңде Үкімет Мемлекет басшысының бастамасымен мұнай-газ секторын, жанар-жағармай материалдары нарығын және мұнай өңдеуді қамтитын ауқымды реформаларды жүзеге асыру ісін жалғастырды.
Мұнай-газ саласындағы жылдың басты оқиғасы Теңіз кен орнындағы болашақ кеңейту жобасының толық аяқталуы болды. Зауыттың үшінші буынын пайдалануға беру мұнай өндірудің жылына 12 млн тоннаға өсуін қамтамасыз етті, бұл экспорттық кірістің тұрақты көзін қалыптастырады және ұлттық экономиканың әлеуетін арттырады.
ЖЖМ ішкі нарығын реттеу саласында бағаны қолдан басқарудан нарықтық тетіктерге көшу жүзеге асырылды. Қабылданған шаралар нарықты тұрақтандыруға, оны отынмен қанықтыруға және тапшылық қаупін азайтуға мүмкіндік берді.
2025 жылы қуаттылықты арттыру, өнім сапасын арттыру және ғылыми-технологиялық шешімдерді енгізу қағидаттарына негізделген мұнай өңдеу саласын дамытудың 2040 жылға дейінгі ұзақмерзімді өндірістік бағдарлары бекітілді. Нысаналы көрсеткіш жұмыс істеп тұрған мұнай өңдеу зауыттарын кеңейту және қуаты жылына 10 млн тоннаға дейін жететін жаңа МӨЗ жобасын жүзеге асыру есебінен мұнай өңдеу көлемін жылына 18 млн-нан 39 млн тоннаға дейін арттыруды көздейді", - деп атап өтті Ерлан Ақкенженов.
Биыл CaspiBitum зауытын жаңғырту аяқталды, нәтижесінде кәсіпорынның қуаты жылына 1,5 млн тоннаға дейін, ал битум өндірісі жылына 750 мың тоннаға дейін артты.
Шымкент, Атырау және Павлодар мұнай өңдеу зауыттарын кеңейту, сондай-ақ жаңа МӨЗ салу үшін әлеуетті инвесторлар тарту жұмыстары жалғасуда.
Саланың экологиялық күн тәртібіне және технологиялық дамуына ерекше назар аударылады. Көміртекті бейтараптық стратегиясы шеңберінде К5 + мұнай өнімдерінің экологиялық стандарттарына көшу бекітіледі. МӨЗ-ді техникалық жаңғырту мұнайды өңдеу тереңдігін 94%-ға дейін арттыруға және қосылған құны жоғары өнім шығару үшін мұнай өңдеуді мұнай химиясымен біріктіруге мүмкіндік береді.
Ақпаратты пайдаланған жағдайда Kazakhstan Today ақпараттық агенттігіне гиперсілтеме жасау міндетті. Kazakhstan Today Ақпараттық агенттігінің материалдарына авторлық құқық.
Президенттің ШОБ-ты қолдау жөніндегі тапсырмасын жүзеге асыру: әрбір бесінші қазақстандық бизнес саласында жұмыс істейді
Сурет: Depositphotos
Президенттің шағын және орта бизнесті қолдау жөніндегі тапсырмаларын жүзеге асыру - Үкіметтің басым бағыттарының бірі. Қабылданған шаралардың арқасында соңғы жылдары елімізде ШОБ субъектілерінің ел экономикасына қосқан үлесі тұрақты түрде артып келеді. Primeminister.kz редакциясы еліміздің 2025 жылғы дамуы туралы жарияланымдар топтамасын жалғастыруда, деп хабарлайды Үкіметтің баспасөз қызметінен.
Мемлекет басшысы өзінің жыл сайынғы Қазақстан халқына Жолдауында шағын және орта кәсіпкерлікті экономикалық өсудің қозғаушы күші болуы тиіс екенін айқындап берді. Ұлттық статистика бюросының деректері бүгінде әрбір бесінші қазақстандық бизнес саласында жұмыс істейтінін, шағын және орта кәсіпкерліктің экономикадағы жалпы қосылған құнының үлесі қазірдің өзінде 40%-ға (39,8%) жақындағанын растайды.
2025 жылғы ІІ тоқсанның қорытындысы бойынша ЖІӨ-дегі орта бизнестің жалпы қосылған құнының үлесі 7,9%-ды құрады, бұл өткен жылғы деңгейден жоғары. Бұл - орта бизнес секторының нығайып, құндылық құруға қосқан үлесін арттыру деген сөз.
2022-2024 жылдар аралығында бойы орта бизнестің ЖҚҚ 6,7%-6,9% деңгейінде тұрақты болып қалады, ал кәсіпорындар саны 3 мыңнан астам деңгейде сақталады, бұл орта буынның жетілгендігі мен тұрақтылығын көрсетеді.
Бүгінгі таңда барлық кәсіпкерлік субъектісінің 99,9%-ы - микро және шағын компаниялар. Олар экономиканың "тірі тінін" қалыптастырады және 4,4 млн-нан астам адамды жұмыспен қамтамасыз етеді, бұл бір жыл бұрынғы деңгейден 3,9%-ға артық. Яғни, бір жыл ішінде секторда ондаған мың жаңа жұмыс орны пайда болды деген сөз. ШОБ еліміздегі барлық экономикалық белсенді халықтың жартысына жуығын құрайды - 45,5%, бұл саланың азаматтардың әл-ауқатын жақсарту және еңбек нарығының тұрақтылығын сақтаудағы маңыздылығын көрсетеді.
Үкімет Президент тапсырмасына сәйкес, кәсіпкерлікті қолдау шараларын дәйекті түрде кеңейтуде. Кәсіпкерлерге өндірісті дамытуға, технологияларды жетілдіруге, экспортты кеңейтуге және қаржыландыру көздерін тартуға мүмкіндік беретін 117 құралдан тұратын тізілім құрылды. Вaqylauda.qoldau.kz қызметі қолдау шараларына қол жеткізудің әмбебап нүктесіне айналды, оны қазірдің өзінде 222 мыңға жуық адам пайдаланған, бұл - аталған құралдардың қажеттілігі мен қолжетімділігінің дәлелі.
Елімізде 2024 жылдан бері бизнес жасауға тең жағдай туғызу, компанияларды ірілендіруге ынталандыру және орта бизнестің рөлін күшейту бағытында кешенді саясат жүзеге асырылуда. Мақсат - кәсіпкерлер үшін болжамды және әділ орта құру.
Бұған қосымша бизнеске қойылатын барлық талаптарды цифрландырып, бір ретке келтірген Міндетті талаптар тізілімі пайда болды. Бұл ашықтықты қамтамасыз етіп, кәсіпкерлерге міндетті нормаларды орындауды жеңілдетіп отыр. Нәтижесінде Қазақстанда ШОБ-ты қолдау бизнес-қоғамдастық үшін жүйелі әрі түсінікті бола түсті.
Соның ішінде:
- біліктілік талаптары қайта қаралуда және рұқсат беру процедуралары оңтайландырылуда, бұл бизнесті бастау мен жүргізуге кедергілерді азайтады;
- ірі кәсіпорындар ШОБ-пен ұзақ мерзімді шарттар жасасуға міндетелді, бұл шағын және орта бизнес үшін кепілді өткізу нарықтарын ашады және өсуге жаңа мүмкіндіктер туғызады;
- жаңа Салық кодексінде арнайы салық режимдерінің саны 7-ден 3-ке дейін қысқарды. Бұл тәсіл ұсақталу схемаларын шектейді және компанияларды дамуға және кең ауқымда қанат жая түсуге ынталандырады.
Орта бизнесті күшейту және ірілендіру мақсатында Ұлттық экономика министрлігі ЕҚДБ-мен бірлесіп кәсіпорындарды дамытудың нақты жоспарын әзірлеуде, ол өндіріс көлемін 2-3 есеге арттыруға бағытталған. Бұл кең ауқымда қанат жаю процесін сапалы жаңа деңгейге көтеруге және экономикадағы жоғары өнім шығаратын компаниялардың үлесін арттыра түсуге батыл қадам жасалып жатқанын білдіреді.
Осылайша, орта бизнес біртіндеп өңірлердің ғана емес тұтастай еліміздің де тұрақты дамуын қамтамасыз етуге қабілетті экономикалық өсімнің негізгі драйверлерінің біріне айналуда.
Мемлекет басшысының "Жасанды интеллект дәуіріндегі Қазақстан: өзекті мәселелер және оны түбегейлі цифрлық өзгерістер арқылы шешу" атты халыққа Жолдауын жүзеге асыру жөніндегі Жалпыұлттық іс-шаралар жоспарын орындау шеңберінде Үкімет ЕҚДБ-мен бірлесіп компаниялардың терең диагностикасын жүргізуде, олардың инвестициялық әлеуетін бағалай отырып, жеке-жеке өсу жоспарларын әзірлеуде. Қазірдің өзінде 20 кәсіпорынмен жұмыс басталды, ал 2030 жылға дейін бағдарламаға қатысушылардың саны кемінде 70-ке жетпек, бұл - өсуге дайын компаниялардың мықты тобын қалыптастырмақ.
Елде бизнесті реттеу қайта іске қосылуда. "Таза парақтан" реттеу қағидаты бойынша талаптар қайта қаралады, ескірген нормалар алынып тасталады және мемлекеттік бақылау жүйесі жаңартылады. Нәтижесінде Қазақстанда бизнесті жүргізу үшін жағдайлар айтарлықтай жеңілдетіледі.
Осы жылы "Өрлеу" жеңілдетілген қаржыландыру бағдарламасы іске қосылды. 482 млрд теңге сомасына 1 700-ден астам жоба қаржыландырылды, бұл осы құралдың жоғары сұранысы мен тиімділігін көрсетеді. "Даму" Қорының базасында кәсіпкерлердің қаржыландыруға қолжетімділігін кеңейтетін екі кепілдік қоры құрылды:
- Кепілдік қоры - 1 кепілдіктерді портфельдік әдіспен береді, несиелеу қаржыландыру сомасы 7 млрд теңгеге дейінгі жобалар бойынша екінші деңгейлі банктер арқылы жүргізіледі. Қазіргі уақытта Қор 417,7 млрд теңгеге 2 384 жобаны қолдап, 229,9 млрд теңгеге кепілдік берді;
- Кепілдік қоры - 2 ірі инвестициялық және инфрақұрылымдық жобаларға бағытталған. КҚ-2 бойынша құны 7,1 млрд теңге болатын алғашқы ірі жобаны жүзеге асырып, 2,8 млрд теңгеге кепілдік берді. Тағы бір жоба қол қою кезеңінде дайын тұр.
Болашақта салалық және өңірлік ерекшеліктерді ескере отырып, неғұрлым атаулы және нақты бағытты қолдауға көшу жоспарлануда, бұл бизнестің әртүрлі сегменттерінің әлеуетін тиімді ашуға мүмкіндік береді.
Осылайша, кәсіпкерлікті қолдау үздіксіз дамып және идеяның пайда болуынан кеңейтуге дейінгі барлық кезеңдерді қамтиды. "Өрлеу" бағдарламасы және басқа да шаралар өндіріс көлемінің өсуі үшін берік негіз қалыптастырады. Өз кезегінде бизнестің белсенділігі Қазақстанның кәсіпкерлік ортасы анағұрлым жетілген, тұрақты және серпінді болып келе жатқанын көрсетеді.
Ақпаратты пайдаланған жағдайда Kazakhstan Today ақпараттық агенттігіне гиперсілтеме жасау міндетті. Kazakhstan Today Ақпараттық агенттігінің материалдарына авторлық құқық.
Қазақстан Республикасының аумағына тауық жұмыртқаларын әкелуге уақытша тыйым салынды
Қазақстан Республикасының аумағына тауық жұмыртқаларын әкелуге тыйым салуды енгізу туралы" Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрінің 2025 жылғы 5 желтоқсандағы № 447 бұйрығымен Қазақстан Республикасының аумағына Қазақстан Республикасының аумағына барлық көлік түрлерімен үшінші елдерден және Еуразиялық экономикалық одақ елдерінен тауық жұмыртқаларын (СЭҚ ТН: 040721) әкелуге 1 ай мерзімге уақытша тыйым салынды, деп хабарлайды ҚР ҚМА баспасөз қызметінен.
Айта кету керек, тыйым Қазақстан Республикасының аумағы арқылы тауық жұмыртқаларының транзитін, сондай-ақ олардың Еуразиялық экономикалық одаққа мүше бір мемлекеттің аумағынан Еуразиялық экономикалық одаққа мүше екінші мемлекеттің аумағына Қазақстан Республикасының аумағы арқылы өтуіне қатысты қолданылмайды.
Тағамдық жұмыртқа импортына уақытша тыйым отандық тауар өндірушілерді қолдау мақсатында енгізілді.
Бұйрық 2025 жылғы 11 желтоқсанда күшіне енді.
Ақпаратты пайдаланған жағдайда Kazakhstan Today ақпараттық агенттігіне гиперсілтеме жасау міндетті. Kazakhstan Today Ақпараттық агенттігінің материалдарына авторлық құқық.
Қазақстанда мұнай өнімдеріне жаңа акциз мөлшерлемелері қабылданды
Сурет: Depositphotos
Биыл 5 желтоқсандағы Үкімет қаулысымен бензинге (ұшақ отынын қоспағанда), дизель отынына, газохолға, бензанолға, нефрасқа, жеңіл көмірсутектер қоспаларына және экологиялық отынға жаңа акциз мөлшерлемелері бекітілді, деп хабарлайды Inform.kz.
Атап айтқанда, көтерме сатуда бензинге тоннасына 38 134 теңге, дизель отынына 35 726 теңге, ал газохолға, бензанолға, нефрасқа, жеңіл көмірсутектер қоспаларына және экологиялық отынға 38 134 теңге мөлшерінде акциз салынады.
Сонымен қатар бөлшек саудада және өз өндірістік қажеттіліктері үшін пайдалану кезінде бензинге 38 634 теңге, дизель отынына 35 726 теңге, ал газохолға, бензанолға, нефрасқа, жеңіл көмірсутектер қоспаларына және экологиялық отынға 38 634 теңге мөлшерінде акциз бекітілген.
Ал импорт бойынша бензинге 38 134 теңге, дизель отынына 35 726 теңге, газохолға, бензанолға, нефрасқа, жеңіл көмірсутектер қоспаларына және экологиялық отынға 38 134 теңге мөлшерінде акциз қойылады.
Аталған қаулы 2026 жылғы 1 қаңтардан бастап күшіне енеді.
Ақпаратты пайдаланған жағдайда Kazakhstan Today ақпараттық агенттігіне гиперсілтеме жасау міндетті. Kazakhstan Today Ақпараттық агенттігінің материалдарына авторлық құқық.