Қазақстандық мектептерде ЖИ, жаңа бағдарламалар мен сапа стандарттары енгізілуде
Сурет: primeminister.kz
Мемлекет басшысының білім саласына қатысты берген тапсырмаларына сәйкес, әкімдіктер маусым айынан бері жаңа оқу жылына дайындықты қарқынды жүргізуде, олар қыркүйекте балабақшаға, мектеп пен колледждерге білім алуға келетін балаларды таза, жарық, жөндеуден өткен, жаңа білім ошақтарында қарсы алуға күш салуда. Бұл туралы ҚР Премьер-министрі Олжас Бектеновтің төрағалығымен өткен Үкіметі отырысында оқу-ағарту министрі Ғани Бейсембаев мәлімдеді, деп хабарлайды Үкіметтің баспасөз қызметінен.
Оның айтуынша, өткен аптада Оқу-ағарту министрлігі өкілдері өңірлерде болып, әкімдіктердің оқу жылын бастауға дайындығы барысымен танысып қайтқан. Биылғы оқу жылында 11,8 мың мектепке дейінгі ұйымда 1 млн-нан астам бала тәрбиеленіп, білім алады.
Жыл басынан бері балабақшаларды ваучерлік қаржыландыру пилоттық жобасы еліміздің 20 қаласы мен 7 ауданында сәтті іске асырылғаны белгілі. Пилоттық кезеңде 461 мың ваучер беріліп, балабақшаға кезек 93 мыңға қысқарды. Нәтижесінде, жергілікті бюджеттерден 7,7 млрд теңге үнемделді. Қыркүйек айынан бастап, биылғы жылдың соңына дейін балабақшалардың барлығы кезең-кезеңімен толықтай осы ваучерлік қаржыландыру жүйесіне өтеді", - деп мәлімдеді спикер.
Министрдің айтуынша, 135 балабақшада 7 мыңнан аса бүлдіршіннің мемлекеттік тілді қолдану дағдысын арттырған "Тілге бойлау" және ата-аналарға 5 жасқа дейінгі балаларды отбасы жағдайында дамытуға көмекші болған "Беске дейін үлгер" жобалары жаңа оқу жылынан бастап, мектепке дейінгі білім беру деңгейіне жаппай енгізілмек.
Мектеп жасына дейінгі балаларды адал еңбекке баулу мақсатында 12 мың баланы қамтитын жаңа жоба қыркүйек айынан бастап, еліміздегі 100 балабақшаға пилот ретінде енгізіледі.
Қазіргі таңда елімізде 8 мыңан аса мектепте 4,1 млн оқушы білім алуда. Биыл 341 мың бүлдіршін 1-ші сыныпқа қабылданады. 11-ші - бітіруші сыныпқа 232 мың оқушы өтті. Жаңа оқу жылының ерекшелігі - орта білім беру жүйесіне жасанды интеллект енгізіледі", - деп түсіндірді министр.
Сонымен қатар "Цифрлық сауаттылық" және "Информатика" пәндеріне жасанды интеллект интеграцияланды, этикалық стандарттары бекітілді. 1-11-сынып оқушыларына арналған Day of Al онлайн курстары және педагогтерге арналған курстар әзірленді.
Сондай-ақ жаңа оқу жылынан бастап, Мемлекет басшысының тапсырмасына сәйкес, "Келешек мектептері" моделін басқару жүйесі іске қосылады. Осы мақсатта "Келешек мектептерін" басқарудың және аккредиттеудің стандарттары әзірленді, онда үш деңгейлі курстардан өткен 3 мыңнан астам педагог жаңа оқу жылында жаңаша жұмыс бастайды.
Мектеп құрылысы жұмыстарына тоқталсақ, қазіргі таңда 267 мың орынға арналған 232 мектеп салынуда. 1 қыркүйекте 115 мың оқушыға арналған 83 жаңа мектеп ашылады. Жыл соңына дейін 140 мың орынға арналған 111 мектептің құрылысы аяқталады. Сондай-ақ, биыл 190 мың оқушы оқитын 245 мектепті жаңарту жұмыстары жүргізілуде, оның 145-і - ауылдық жерлерде, 100-і - қала мектебі. 1 қыркүйекте 99 мың оқушыға арналған 127 мектепте реновация аяқталады", - деді спикер.
Сондай-ақ аталған жұмыстарды уақтылы әрі сапалы жүргізу әкімдіктердің жауапкершілігінде. Қазіргі уақытта Алматы, Атырау және Абай облыстарында жұмыстар күшейтуді қажет етеді.
2025 жылы 69 мыңнан астам оқушы білім алатын 1 мың ауыл мектебін модернизациялау жоспарланған. Қазіргі таңда бұл жоспар 733 мектепте немесе 73,3%-ға орындалды. Алматы, Жамбыл, Маңғыстау, Түркістан, Батыс Қазақстан және Шығыс Қазақстан облыстарында модернизациялау жоспарының толық орындалмау қаупі бар.
Сонымен қатар биыл 680 мектепке 1,1 мыңға жуық пәндік кабинет сатып алу жоспарланып отыр.
Бүгінде 853 мектепте пәндік кабинет сатып алынып, жоспардың 77,5%-ы орындалған. Алматы, Жамбыл, Түркістан, Батыс Қазақстан облыстарында сондай-ақ Астана, Алматы қалаларында пәндік кабинеттерді сатып алу жоспарының толық орындалмау қаупі байқалады. Әкімдіктерден тиісті қаражат бөліп, межеленген жоспарларды жыл соңына дейін толық орындауды сұраймыз", - деді министр.
Қосымша білім беруге тоқталған Ғани Бейсембаев, тамыз айынан бастап қаржыландырудың ашықтығы мен тиімділігін қамтамасыз етуге бағытталған қосымша білімге бірыңғай мемлекеттік тапсырысты енгізу бойынша пилоттық жоба іске қосылатынын мәлімдеді.
Пилоттық жоба Астана, Ақтөбе, Атырау, Қарағанды, Қызылорда және Шымкент қалаларында ваучерлік қаржыландыру форматында іске асырылады.
Қазіргі уақытта төрт министрліктің бірлескен бұйрығы қабылданып, пилотқа қосылған өңірлерде дайындық жұмыстары жүргізілді. Осы тетікті 2026 жылдан бастап, барлық өңірде масштабтау жоспарлануда.
Адал азамат" біртұтас тәрбие бағдарламасын кеңейту мақсатында:
- ата-аналар қауымдастығының тәрбие процесіндегі жауапкершілігін арттыру үшін ата-аналар комитеттерін трансформациялау қолға алынады;
- бағдарлама жекеменшік мектептерге енгізіледі. Сондай-ақ мектептерді бағдарламаның құндылықтары негізінде әзірленген бірыңғай дизайн-кодқа сәйкес безендіру кезең-кезеңімен іске асырылады.
Мемлекет басшысы ұсынған "Заң және тәртіп" қағидатын өскелең ұрпақтың бойына сіңіру мақсатында оқушылар арасында "Заң және тәртіп" пилоттық жобасы қыркүйек айынан бастап, Алматы облысында іске асырыла бастайды. Биыл қорғаншылық органдары мамандарының нормативі 5 мың балаға 1 маман есебімен заңмен белгіленді. Бүгінде мамандар саны 303-тен 896-ға дейін өсті. Жыл соңына дейін барлық өңір нормативтің орындалуын қамтамасыз етуі тиіс", - деп түсіндірді спикер.
Келтірілген ақпаратқа сәйкес, былтыр тестілеу кезеңінде тиімділігін дәлелдеген Kiva және "ДосболLIKE" буллингке қарсы бағдарламалары қыркүйектен бастап барлық мектепке енгізіледі.
Президент тапсырмасымен жыл соңына дейін "Қазақстан балалары" бірыңғай бағдарламасы қабылданады. Қазіргі уақытта бағдарламаның жобасы әзірленуде. Ол балалардың мүддесін жан-жақты ескеретін: отбасы, білім беру, медициналық қамтамасыз ету, әлеуметтік қорғау, құқықтық қорғау, қауіпсіз орта құру, бос уақытын ұйымдастыру және спорт сынды стратегиялық 7 бағытты қамтиды.
Білім беру ұйымдарында қауіпсіздікті қамтамасыз ету бағытында 11,8 мыңға жуық білім беру ұйымы қауіпсіздік жүйелерімен қамтамасыз етілуі тиіс.
Бүгінде республика бойынша мемлекеттік және жеке білім беру ұйымдарын қауіпсіздік жүйелерімен жарақтандырудың орташа көрсеткіші келесідей:
- 98% ұйымдарда турникеттер;
- 96%-ында дабыл түймесі орнатылған;
- 81%-ы полицияның жедел басқару орталықтарына қосылған.
- 97%-ында лицензияланған күзетпен шарт жасалған. Биыл күзетшілерге қойылатын біліктілік талаптары күшейтілді.
Аталған көрсеткіштердің орындалуы Ішкі істер министрлігі тарапынан тексеріліп отырады. Осы орайда Жамбыл, Түркістан, Алматы және Атырау облыстарының әкімдері жұмысты күшейту қажет.
Балаларды мектепте қауіпсіз тамақтандырумен қамтамасыз етуге қатысты өзіңіздің тапсырмаңызға сәйкес жаңа оқу жылынан бастап бірқатар оң өзгеріс қабылданды. Мәселен, білім ұйымдарында тамақтандыруды ұйымдастырудың жаңа стандарты бекітілді, мәзір әзірлеу құзыреті білім басқармаларынан денсаулық сақтау басқармаларына өтті, тағамды дайындау барысын қадағалау міндеті мектептердегі медицина қызметкеріне жүктелді", - деп мәлімдеді министр.
Оның айтуынша, биыл колледждерге мемлекеттік білім беру тапсырысы аясында 150 мың студент қабылдау жоспарлануда. Бұл жұмысшы мамандықты таңдаған мектеп түлектерін сұранысқа ие мамандықтар бойынша 100% тегін оқытумен қамтуға мүмкіндік береді. Мемлекеттік тапсырыстың 70%-ы техникалық салада кадрлар даярлауға бағытталады.
2022 жылдан бері кәсіпорындардың өтінімдері бойынша, жұмысқа орналастыру міндеттемесімен мақсатты мемлекеттік тапсырыс арқылы оқитын студенттер саны үш есеге артып, 30 мың адамды құрады. Жаңа оқу жылында бұл көрсеткішті 45 мыңға дейін арттыру жоспарлануда.
Сондай-ақ жаңа оқу жылында мектептермен қатар, техникалық және кәсіптік білім беру деңгейінде де оқу үдерісінде жасанды интеллект технологиясын енгізу басталады.
Колледждерде онлайн білім алу мүмкіндігі заңнамалық тұрғыда бекітілген болатын. Бұл бастама IT мамандықтары бойынша кадр даярлауда қолданыла бастайды. Жаңа оқу жылында отандық 5 колледжді интернацияландыру жоспарланып отыр. Жұмысшы мамандықтар жылының ауқымды іс-шарасының бірі ретінде қазан айында Ақтау қаласында түркітілдес елдер арасында алғашқы TurkicSkills халықаралық кәсіби шеберлік чемпионатын өткіземіз. Бұл шара жас кадрлардың бәсекеге қабілеттілігін, жұмысшы мамандықтары мәртебесін арттырады", - деп атап өтті Ғани Бейсембаев.
Өз кезегінде министр техникалық және кәсіптік білім беру жүйесін трансформациялау аясында жұмыс берушілермен колледждер арасындағы әріптестікті нығайтуға басымдық берілетінін айтты.
Осы мақсатта:
- дуальды оқыту технологиясы кеңейтіліп, кәсіпорындар базасында тәжірибеден өтетін студенттер санын 135 мыңға жеткізу жоспарланды;
- бүгіннің өзінде колледждерге шефтік қамқорлық көрсететін кәсіпорындар саны 7 есе артып, 4 мыңға жетті;
- жұмыс берушілермен бірлесіп 10 мың білім беру бағдарламасы әзірленді;
- жаңа оқу жылында колледждердің 1 500 педагогі кәсіпорындар базасында біліктіліктерін арттырады.
Сонымен қатар Жұмысшы мамандықтары жылы аясында 110 колледжді заманауи жабдықтармен қамтамасыз ету жоспарланған, бірінші жарты жылдықта оның 74-і орындалды.
Министрлік жергілікті атқарушы органдармен бірлесіп, жаңа оқу жылына дайындық жұмыстарын күнделікті бақылауда ұстайды", - деп түйіндеді сөзін министр.
Ақпаратты пайдаланған жағдайда Kazakhstan Today ақпараттық агенттігіне гиперсілтеме жасау міндетті. Kazakhstan Today Ақпараттық агенттігінің материалдарына авторлық құқық.
тақырып бойынша жаңалықтар
Әсел Жанасова жаңа қызметке тағайындалды
Сурет: Akorda
Ақорда Әсел Жанасованың жаңа қызметке тағайындалғанын хабарлады.
-Мемлекет басшысының Жарлығымен Әсел Жұбанышқызы Жанасова Қазақстан Республикасы Президентінің Әкімшілігі Басшысының орынбасары болып тағайындалды, олбұрынғы атқарған лауазымынан босатылды,- делінген ресми құжатта.
Ақпаратты пайдаланған жағдайда Kazakhstan Today ақпараттық агенттігіне гиперсілтеме жасау міндетті. Kazakhstan Today Ақпараттық агенттігінің материалдарына авторлық құқық.
Мемлекет басшысы "Qarmet" АҚ директорлар кеңесінің төрағасы Андрей Лаврентьевті қабылдады
Сурет: Akorda
Қасым-Жомарт Тоқаевқа компанияның биыл атқарған жұмысының алдын ала нәтижелері мен инвестициялық бағдарламаларды іске асырудың негізгі бағыттары таныстырылды. Компания қызметінде оң динамика байқалады. Екі жылда болат өндірісі 22 пайызға, көмір концентраты 26 пайызға, темір кені 32 пайызға артты. Өнімнің өзіндік құны 28 пайызға арзандап, шығарылатын маркалардың түрі 260-тан 350-ге дейін ұлғайды, деп хабарлайды Ақорданың баспасөз қызметінен.
Андрей Лаврентьев 9 ірі инвестициялық жобадан тұратын кешенді бағдарламаны жүзеге асыру жайында баяндады. Бұл бастама елдегі болат өндірісін жүйелеп, металл прокаты импортын төмендетуді көздейді. Бұдан бөлек, болаттың жоғары сапалы жаңа маркаларын, соның ішінде атом электр станциясының құрылысына арналған өнім шығару жолға қойыла бастады.
Президентке көмір және тау-кен бағытын дамыту бағдарламасы таныстырылды. Еңбек қауіпсіздігі мен әлеуметтік бастамаларға баса мән берілді. Qarmet компаниясына қарасты медициналық және білім беру ұйымдары жаңғыртылып жатыр. Компания мен кәсіподақтар арасында жаңа ұжымдық келісімшарт жасалды. Құжат 35 мың еңбеккерге әлеуметтік кепілдік беруді қарастырады.
Мемлекет басшысына Qarmet жанынан ірі металлургиялық кластер құрылып жатқаны туралы айтылды. Бұл шағын және орта кәсіпорындардың шикізатты терең өңдеумен айналысуына мүмкіндік береді. Бағдарлама "Бәйтерек" ұлттық инвестициялық холдингімен бірге іске асырылмақ. Сондай-ақ машина жасау зауыттарының өндіріс барысында отандық болатты пайдалануы бойынша жүйелі жұмыс жүргізіліп жатыр.
Кездесу соңында Президент Qarmet металлургия кешенінде атқарылған жұмысқа оң бағасын беріп, даму жоспарына қолдау білдірді. Сонымен қатар кәсіпорынды жан-жақты жаңғырту, әлеуметтік мәселелерді шешу, экологиялық жағдайды жақсарту, машина жасау өндірісін жандандыру шараларын жалғастырудың маңызына тоқталды.
Ақпаратты пайдаланған жағдайда Kazakhstan Today ақпараттық агенттігіне гиперсілтеме жасау міндетті. Kazakhstan Today Ақпараттық агенттігінің материалдарына авторлық құқық.
Өскемен арматуралық зауыты КҚК қажеттіліктері үшін жабдықтар шығарады
Сурет: Akorda
Үкімет үйінде Премьер-министрдің бірінші орынбасары Роман Склярдың қатысуымен "Өскемен арматура зауыты" АҚ ("ӨАЗ" АҚ) мен "Каспий Құбыр Консорциумы-Қ" АҚ ("КҚК-Қ" АҚ) арасында ынтымақтастық туралы келісімге қол қою рәсімі өтті, деп хабарлайды Ақорданың баспасөз қызметінен.
Өнеркәсіптік жабдықтың импортын алмастыру жөніндегі құжатқа "ӨАЗ" АҚ бас директоры Александр Будрис және Каспий құбыр консорциумының бас директоры Николай Горбань қол қойды.
Ынтымақтастық бекіткіш арматураның, сорғы агрегаттарының және электр қозғалтқыштарының жергілікті өндірісін дамытуға, магистралды мұнай құбыры нысандарында отандық жабдық қолдануды кеңейтуге, сондай-ақ құбыр арматурасының қазақстандық ірі өндірушісі мен мұнай тасымалдау инфрақұрылымындағы негізгі операторларының бірі арасында орнықты кооперацияны қалыптастыруға бағытталған.
Келісім шеңберінде тараптар "КҚК-Қ" АҚ-ны Қазақстаннан шыққан жоғары технологиялық материалдармен, жинақтаушы бөлшектермен және жабдықтармен қамтамасыз етуге, жабдыққа техникалық қызмет көрсетуді, жабдықты жаңғырту және сынақтан өткізуге, сондай-ақ инновациялық технологиялық шешімдерді бірлесіп әзірлеуге әрі енгізуге ниетті.
Ақпаратты пайдаланған жағдайда Kazakhstan Today ақпараттық агенттігіне гиперсілтеме жасау міндетті. Kazakhstan Today Ақпараттық агенттігінің материалдарына авторлық құқық.
БЖЗҚ зейнетақы жинағының ең төменгі жеткіліктілік шегін 10 пайыз көтерді
БЖЗҚ Әлеуметтік кодекстің талаптарына сәйкес жыл сайын келесі қаржы жылына арналған республикалық бюджет туралы Заң ресми жарияланғаннан кейін бес жұмыс күнінен кешіктірмей бұқаралық ақпарат құралдарында, сондай-ақ өзінің интернет-ресурсында алдағы жылға есептелген зейнетақы жинақтарының ең төменгі жеткіліктілік шегін (ТЖШ) орналастыру туралы міндетін орындай отырып, 2026 жылға арналған ТЖШ туралы хабарлайды, деп хабарлайды enpf.kz.
Естеріңізге сала кетейік, ТЖШ - бұл салымшыны ай сайынғы зейнетақының ең төменгі мөлшерінен төмен емес мөлшерде қамтамасыз ету үшін қажетті зейнетақы жинақтарының ең төменгі мөлшері (міндетті зейнетақы жарналары есебінен қалыптастырылған). Бұл ағымдағы және болжамды әлеуметтік-экономикалық көрсеткіштерге, ең төменгі зейнетақы мөлшеріне, ең төменгі жалақыға, ең төменгі күнкөріс деңгейіне, сондай-ақ инфляция мен инвестициялық кірістілікке сүйене отырып есептелетін зейнетақы жинақтарының бағалау сомасы. Басқаша айтқанда, ең төменгі жеткіліктілік шегі - салымшы зейнеткерлік жасқа жеткенде ең төменгі зейнетақы мөлшерінен кем емес зейнетақы төлемдерін (ең төменгі базалық зейнетақы төлемін ескере отырып) алуы үшін шотта қалуға тиіс ең төменгі көрсеткіш.
ТЖШ есептеу зейнетақы жинақтарының ең төменгі жеткіліктілік шегін айқындау әдістемесіне (бұдан әрі - әдістеме) (ҚР Үкіметінің 30.06.2023 №521 қаулысымен (бұдан әрі - №521 қаулы) бекітілген) сәйкес жүргізіледі.
Әдістемеге сәйкес, 2026 жылғы ТЖШ есептеу кезінде Қазақстан Республикасының "2026-2028 жылдарға арналған республикалық бюджет туралы" Заңында айқындалған 2026 жылға арналған келесі әлеуметтік-экономикалық көрсеткіштер пайдаланылды:
- ең төменгі жалақы мөлшері - 85 000 теңге;
- зейнетақының ең төменгі мөлшері - 69 049 теңге;
- ең төменгі күнкөріс деңгейі - 50 851 теңге.
Нәтижесінде 2026 жылы ТЖШ мөлшері орта есеппен 10%-ға өсті, бұл жалпы инфляцияның ағымдағы және болжамды мәндеріне сәйкес келеді.
Ақпаратты пайдаланған жағдайда Kazakhstan Today ақпараттық агенттігіне гиперсілтеме жасау міндетті. Kazakhstan Today Ақпараттық агенттігінің материалдарына авторлық құқық.
Қару иелері мен күзет қызметі ұйымдарына талаптар күшейтіледі - Мәжіліс
Сурет: Depositphotos
Бүгін Мәжілістің жалпы отырысында "Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне күзет қызметі мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы" Заңы екінші оқылымда қаралып, қабылданды, деп хабарлайды Inform.kz.
Заң жобасын күзет қызметі саласында мемлекеттік бақылауды жүзеге асыру тәртібін жетілдіру және қару иелері мен күзет қызметін жүзеге асыратын ұйымдарға қойылатын талаптарды күшейту мақсатында Парламент Мәжілісінің депутаттары әзірледі.
-Құжатта күзет қызметі субъектілерінің құқықтары мен қару айналымы және Мемлекеттік оқ-гильза қоймасын қалыптастыру саласындағы заңнаманың талаптары нақтыланады, сондай-ақ азаматтық және қызметтік ойық ұңғылы атыс қаруын бақылау мақсатында атысты уақтылы жүргізу жөніндегі міндеттеме енгізіледі,- деді Мәжіліс депутаты Магеррам Магеррамов.
Сонымен, заң жобасында мынадай негізгі түзетулер енгізу ескерілген:
- қару ұстайтын заңды тұлғалар үшін өз қызметі тоқтатыла тұрған жағдайда, 10 жұмыс күні ішінде қару мен оның патрондарын ішкі істер органдарына сақтауға тапсыру міндетін енгізу;
- күзет қызметі субъектілерінің олар жүзеге асыратын қызмет туралы есептілікті уәкілетті органға ұсыну міндетін заңнамалық деңгейде бекіту. Осы есептілікті ұсыну нысаны мен кезеңділігін уәкілетті орган бекітетін болады;
- жекеше күзет ұйымдары үшін уәкілетті органды өз қызметін тоқтата тұру, тоқтату немесе қайта бастау, сондай-ақ тіркеу орнынан тыс жерде күзет қызметтерін көрсету жағдайларында 5 жұмыс күні ішінде хабардар ету міндетін енгізу;
- жекеше күзет ұйымдарының филиалдары мен өкілдіктерінің басшыларына, күзетші лауазымын атқаратын қатардағы жұмыскерлерге қойылатын міндетті талаптарды енгізу;
- қару иелеріне бақылау атысын жүргізу үшін азаматтық және қызметтік ойық ұңғылы атыс қаруын беру міндетін енгізу;
- Қарулы Күштердің, басқа даәскерлер мен әскери құралымдардың, арнаулы мемлекеттік және құқық қорғау органдарының қаруындағы қару негізінде Мемлекеттік оқ-гильза қоймасын қалыптасуына мемлекеттік бақылау талаптарын нақтылау;
- құқық қорғау органдарының, сондай-ақ арнаулы мемлекеттік органдардың, азаматтық қорғау органдарының қызметкерлерін және әскери қызметшілерді тұрғынжаймен қамтамасыз ету және оларға тұрғын үй төлемдерін жүзеге асыру тәртібін жетілдіру;
- "Әскерилендірілген теміржол күзеті" деген ұғымды енгізу. Бұл акциялардың бақылау пакеті ұлттық басқарушы холдингке немесе Ұлттық теміржол компаниясына тиесілі заңды тұлға.
- Әскерилендірілген теміржол күзеті қызметінің негізгі мақсаты - транзиттік теміржол жүк тасымалдарына тартылған терминалдар аумақтарында жүктерді және теміржол көлігі объектілерін үздіксіз күзетуді қамтамасыз ету. Сонымен бірге, заң жобасын сапалы жақсартқан редакциялық сипаттағы және нақтылау сипатындағы басқа да түзетулер бар, - деді депутат.
Ақпаратты пайдаланған жағдайда Kazakhstan Today ақпараттық агенттігіне гиперсілтеме жасау міндетті. Kazakhstan Today Ақпараттық агенттігінің материалдарына авторлық құқық.