НҰР-СҰЛТАН. 12 ТАМЫЗ - Ағымдағы жылдың бірінші жартыжылдығында дизель отынын өндіру көлемі рекордтық көрсеткішке жетті: 2,7 миллион тонна. Бұл өткен жылдың сәйкес кезеңімен салыстырғанда 13,9 пайызға артық. Өндірістің өсімі екінші жыл қатарынан жалғасуда.
Дизельдік отын өндірісінің едәуір бөлігі дәстүрлі түрде Павлодар мен Атырау облыстарына, сондай-ақ мұнай өңдеу зауыттары орналасқан Шымкент қаласына тиесілі, деп хабарлайды
energyprom.kz.
Өкінішке орай, бұл өңірлер бойынша деректер биыл құпия болып табылады. Ақмола, Түркістан және Маңғыстау облыстары бойынша деректер жария етілмейді, ал Жамбыл, Ақтөбе және Батыс Қазақстан облыстары небәрі 66,9 мың тоннаны құрады", - дейді сарапшылар.
2022 жылдың қаңтар-мамыр айларының қорытындысы бойынша қазақстандық мұнай өңдеу зауыттары ішкі нарықтағы сұранысты 99%-ға жауып, бір жылда импорттың үлесі 4,2%-дан 1%-ға төмендеді.
Импорт азайды
Импорт көлемі 2021 жылғы қаңтар-мамырмен салыстырғанда 3,6 есеге азайып, 23,2 мың тоннаны құрады, оның ішінде Қырғызстан мен Ресейдің үлесіне тиісінше 11,8 мың және 11,4 мың тонна; Тағы 57,8 тонна Беларуське түсті.
Ішкі нарықтағы сату көлемі бір жылда бірден 21%-ға өсіп, 2,2 млн тоннаны құрады. Экспорт бірден 7,8 есеге қысқарып, 24,2 мың тоннаны құрады, оның 10,6 мың тоннасы Әзірбайжанға, 5,7 мың тоннасы Ресейге, 4 мың тоннасы Тәжікстанға, 2,7 мың тоннасы Өзбекстанға, 1,2 мың тоннасы Қырғызстанға тиесілі.
Ішкі нарықта дизель отынын сату көлемі көрші елдермен салыстырғанда төмен бағаға байланысты өсіп отыр, бұл орташа айлық тұтынудың 120 мың тоннаға артуына алып келеді.
Осыған байланысты Энергетика министрлігі тұрғылықты жеріне, тұтыну көлеміне және көлік түрлеріне байланысты дизель отынының сараланған бағасын көздейтін бұйрық жобасын әзірлеуде.
Бұйрық жобасы қазірдің өзінде Ашық НҚА порталында жарияланды, онда жазғы және маусымнан тыс дизельдік отынға шектеулер белгіленген.
Қазақстан Республикасының азаматтарына Қазақстан Республикасында берілген жеке куәлігін көрсеткен кезде тәулігіне 100 литрге дейін, Қазақстан Республикасының азаматтары үшін жеке куәлігі мен техникалық төлқұжатын көрсеткен кезде Қазақстан Республикасында шығарылған жүк көліктеріне, арнайы, мамандандырылған көліктерге және автобустарға литріне 230 теңге немесе 260 теңге бағамен тәулігіне 300 литрге дейін. Лимиттен асып кетсе немесе сатудың басқа жағдайлары үшін, соның ішінде шетелдіктер үшін жазғы және маусымаралық дизельдік отынның құны литріне 450 теңгені құрайды.
Сонымен қатар, ағымдағы жылдың шілде айында дизель отынының бағасы өткен аймен салыстырғанда өзгерген жоқ, тіпті жыл басынан бері 2,3%-ға төмендегенімен, өткен жылдың шілдесімен салыстырғанда бірден 36,3%-ға қымбаттады", - деп атап өтті сарапшылар.
Егер қысқы дизель отыны жыл басынан бері өзгермеген болса (әзірше қажеттілік болмағандықтан), жазғы дизель отыны шілдеде жыл басынан бері 3,7%-ға арзандады. Бұл ретте өткен жылдың шілде айымен салыстырғанда қысқы дизельдік отын бірден 56,6%-ға, ал жазғы 19,1%-ға қымбаттады.
Ағымдағы жылдың шілде айының соңында Қазақстан Республикасының қалаларында жазғы дизель отынының орташа бағасы литріне 235 теңгені құрады. Ең төмен баға Ақтауда (литріне 225 теңге), сондай-ақ Шымкент пен Түркістанда (литріне 226 теңге) тіркелді.
Дизель отынының ең жоғары бағасы Петропавл мен Қостанайда (литріне 260 теңге), сондай-ақ Көкшетауда (литріне 258 теңге) байқалды", - деп қосты сарапшылар.
