Сарапшы Тұңғыш Президент туралы нормаларды Конституциядан алып тастауға қатысты пікір білдірді
Сурет: Depositphotos
Марат Бәшімов жұртшылық конституциялық реформаның барлық дерлік тармақтарын, соның ішінде Тұңғыш Президентке қатысты кейбір нормаларды Конституциядан алып тастау туралы түзетулерді қолдағанын атап өтті. Бұл – Тұңғыш Президенттің қатарынан екі реттен артық сайлану құқығы туралы ереже және оның мәртебесі мен өкілеттігі Конституциямен және конституциялық заңмен айқындалатыны туралы ереже.
Сонымен бірге 91-бапта Тұңғыш Президенттің тәуелсіз Қазақстанның негізін қалаушы мәртебесінің өзгермейтіндігі туралы норманың сақталуы қоғамда өте күрделі дау тудырды. Сондықтан әзірлеген жұмыс тобының кейбір мүшелері Конституцияға өзгертулер мен толықтырулар енгізу жобасы Мемлекет басшысына Тұңғыш Президенттің тарихи рөлін негізгі заңнан алып тастау туралы ұсыныс жолдады, сондықтан ол ешқандай құқықтық жүк көтермейді. Нұрсұлтан Назарбаевтың Тұңғыш Президент болғаны тарихи шындық. Тәуелсіз Қазақстанның Президенті арнайы құқықтық консолидацияны қажет етпейді", – деп жазады Бәшімов.
Жұмыс тобы мүшелерінің пікірін ескере отырып, Конституциялық Кеңеске қосымша үндеу жолданды. Қорытынды отырыстың қорытындысы бойынша кеңес Конституцияға өзгерістер мен толықтырулар енгізу жобасының Конституцияға сәйкестігі туралы шешім қабылдады.
Осылайша, түзетулер жобасына сәйкес, Тұңғыш Президент, оның мәртебесі мен өкілеттіктері туралы барлық нормалар Конституциядан толығымен алынып тасталды. Бұл жүргізіліп жатқан конституциялық реформаның мемлекеттің демократиялық бағытын тағы бір рет көрсетеді", – деп жазды Марат Бәшімов.
Бұған дейін Конституциялық Кеңес ҚР Президенті Қасым-Жомарт Тоқаевтың "Қазақстан Республикасының Конституциясына өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы" еліміздің заң жобасын ҚР Конституциясының 2-тармағында белгіленген талаптарға сәйкестігі тұрғысынан қарау туралы өтініші бойынша шешім қабылдаған болатын.
Қазақстанда Назарбаевтың кепілдіктері мен артықшылықтары туралы заңды жою жоспарлануда.
Ақпарат көзі: stan.kz
Ақпаратты пайдаланған жағдайда Kazakhstan Today ақпараттық агенттігіне гиперсілтеме жасау міндетті. Kazakhstan Today Ақпараттық агенттігінің материалдарына авторлық құқық.
тақырып бойынша жаңалықтар
Еріктілер қоғамдағы сенім мен ынтымақты нығайту арқылы маңызды миссия атқарып келеді - Президент
Сурет: Akorda
Президент Қасым-Жомарт Тоқаевтың Біріккен Ұлттар Ұйымы Бас Ассамблеясының орнықты даму мақсаттарына орай Халықаралық еріктілер жылын жариялауға арналған сессиясына жолдаған үндеуі жарияланды, деп хабарлайды Ақорданың баспасөз қызметінен.
Жоғары мәртебелі! Құрметті делегаттар!
Орнықты даму мақсаттарына сай Халықаралық еріктілер жылын жариялауға арналған алқалы жиында сөз сөйлеу - мен үшін зор мәртебе.
Бұл айтулы уақиға еріктілердің рөлін күшейтуге, олардың ұлттық және жаһандық прогреске қосатын үлесін еселеуге бағытталған ортақ ұмтылысымызды көрсетеді.
Қазақстан халықаралық серіктестермен тығыз ынтымақтастық жасай отырып, осы бастаманы көтерді.
Еріктілер қозғалысы Орнықты даму мақсаттарына жету жолындағы азаматтық белсенділік пен прогреске ықпал ететін ізгі амалдың жасампаздық қуатына айналарына кәміл сенеміз.
Қазіргідей алмағайып заманда еріктілер адам өмірін сақтау, қиындыққа душар болған жандарға жәрдемдесу, қоғамдағы сенім мен ынтымақты нығайту арқылы аса маңызды миссия атқарып келеді.
БҰҰ Еріктілер бағдарламасы дүние жүзінің әр қиырында қызмет етеді. Әлемнің түкпір-түкпіріндегі адамдарды бір мақсатқа жұмылдырады.
Жер-жаһандағы миллиондаған адам Ұйымнан бөлек те волонтерлік қызметке атсалысады.
Қазақстанда еріктілер қозғалысы қоғамдық өмірдің ажырамас бөлшегіне айналды.
Таза Қазақстан" жалпыұлттық акциясы қоршаған ортаны қалпына келтіруге, экологиялық жауапкершілік мәдениетін дәріптеуге үлес қосқысы келетін мыңдаған азаматты біріктірді. Бұл жоба БҰҰ-ның орнықты даму саласындағы жаһандық бастамаларымен үндеседі.
Осы орайда Алматы қаласын Біріккен Ұлттар Ұйымының қолдауымен халықаралық ынтымақтастық хабына айналдыру ниетін құптаймыз. Орталық Азия мен Ауғанстанға арналған Орнықты даму мақсаттары жөніндегі БҰҰ Өңірлік орталығының құрылуы осындай мүмкіндікке жол ашты.
Бұл ретте Алматыда БҰҰ Еріктілер бағдарламасының субөңірлік кеңсесінің ашылуы Қазақстанның азаматтық белсенділікті және жаһандық серіктестікті дамытуға бейіл екенін көрсетеді.
Аталған бастамалар әлемдегі сын-қатерлерді бірлескен күш-жігер мен өзара сенімнің арқасында еңсеруге болатынын растайды.
Барша елдің еріктілерін БҰҰ-ның қоршаған ортаны қорғау, әлеуметтік интеграция және жастарды қолдау бағытындағы бастамаларына қосылып, өзара тәжірибе алмасуға және бірлескен жобаларды жүзеге асыруға шақырамыз.
Қазақстан БҰҰ Еріктілер бағдарламасына ризашылығын білдіреді. Сонымен қатар жастардың, әйелдердің және шалғай аймақ тұрғындарының мүмкіндіктерін кеңейту үшін серіктестік аясын кеңейтуге үндейді.
Биыл Біріккен Ұлттар Ұйымының құрылғанына 80 жыл толды. Осы маңызды кезеңде баршаңызды әділ әрі жасыл әлем қалыптастыру жолында ынтымақ-бірлігіміздің берік екенін көрсетіп, адамзат игілігі үшін бірлесіп әрекет етуге шақырамын.
Қазақстан айтулы жыл аясында және одан кейінгі кезеңдерде де әлеуметтік маңызы бар еріктілер қызметін қолдау үшін БҰҰ-ға мүше барлық мемлекетпен және азаматтық қоғаммен ынтымақтаса жұмыс істеуге әрдайым дайын.
Ақпаратты пайдаланған жағдайда Kazakhstan Today ақпараттық агенттігіне гиперсілтеме жасау міндетті. Kazakhstan Today Ақпараттық агенттігінің материалдарына авторлық құқық.
Тоқаев "Алтын сапа" және "Парыз" сыйлығының иегерлерін марапаттады
Сурет: Akorda
Президент Қасым-Жомарт Тоқаев "Алтын сапа" және "Парыз" байқауларына қатысқан кәсіпкерлердің барлығына алғыс айтып, лауреаттарды марапаттады, деп хабарлайды Ақорданың баспасөз қызметі.
Шағын және орта бизнес субъектілері арасында "Парыз" сыйлығы Солтүстік Қазақстан облысының "Ақ-Ниет-Агро" жауапкершілігі шектеулі серіктестігіне табысталды.
Ал ірі бизнес өкілдері ішінен Ұлытау облысындағы "Қазақмыс" корпорациясы лайық деп танылды.
Алтын сапа" сыйлығына "Үздік индустриалдық жоба" аталымы бойынша "Karlskrona LC AB" (Шымкент қаласы), "Үздік инновациялық жоба" аталымы бойынша "AG TECH" (Астана қаласы) компаниялары ие болды.
Шара соңында Мемлекет басшысы "Алтын сапа" және "Парыз" сыйлығының лауреаттарымен, "Қазақстанның үздік тауары" республикалық көрме-конкурсының жеңімпаздарымен суретке түсті.
Ақпаратты пайдаланған жағдайда Kazakhstan Today ақпараттық агенттігіне гиперсілтеме жасау міндетті. Kazakhstan Today Ақпараттық агенттігінің материалдарына авторлық құқық.
Үкіметтің алдында сапалы экономикалық өсімді қамтамасыз ету міндеті тұр - Мемлекет басшысы
Сурет: Akorda
Президент Қасым-Жомарт Тоқаев соңғы жылдары бәсекелестіктегі артықшылықтарымызды толық ашуға, экономикалық өсімнің тың мүмкіндіктерін табуға, инвестиция тартуға және кәсіпкерлік бастамаларды ынталандыруға бағыт алғанымызды айтты, деп хабарлайды Ақорданың баспасөз қызметі.
Тоқаев инфляцияның шарықтауына жол беруге болмайтынын баса айтты, себебі олхалықтың әл-ауқатын арттыруға бағытталған барлық әрекетті жоққа шығарады.
-Жолдауда инфляцияның шарықтауына жол беруге болмайтынын айттым. Өйткені инфляция азаматтардың әл-ауқатын арттыруға бағытталған барлық шешім мен әрекетті жоққа шығарады. Бұл орайда өте қатаң бюджет тәртібін орнатпаса болмайды. Қаржы тек ішкі жалпы өнімнің өсуіне, Қазақстанның әлемдік аренада лайықты орнын алуына ықпал ететін басым жобалар мен бағдарламаларға ғана жұмсалуы тиіс,- деді ол.
Президент ауыл шаруашылығы өнімдерімен, халық күнделікті тұтынатын тауарлармен қамтамасыз ету мәселесі толық шешілмей келе жатқанын алға тартты.
-Импорт өте көп. Олкөзге анық көрініп тұр. Бірқатар тауар номенклатурасы бойынша сырттан келетін өнімге тым тәуелдіміз. Қазақстанда бұған жол беруге болмайды. Оның үстіне биыл мемлекет тарапынан ауыл шаруашылығына 1 триллион теңге қолдау жасалды. Бұл- рекордтық көрсеткіш. Алеліміз шығаратын өнім көлемі 2024 жылдың қорытындысы бойынша 8,5 триллион теңгеге бағаланды,- деді Қасым-Жомарт Тоқаев.
Мемлекет басшысы "Қазақта "Жақсылық жүрген жерде тапшылық болмайды" деген сөз бар екенін еске салды. Оның сөзінше, биылғы "Парыз" байқауына қатысушылар түрлі қайырымдылық шараларға 37 миллиард теңгеден астам қаржы салған.
- Бұл отандық бизнестің қоғам игілігі үшін аянбай адал қызмет етуге дайын екендігін көрсетеді.Осында отырған әр азаматтың туған елге деген ықылас-пейілі жас кәсіпкерлерге үлгі-өнеге болары сөзсіз. Сіздерге тағы да шынайы ризашылығымды білдіремін! Кәсіптеріңіз алға баса берсін! Баршаңызға амандық, табыс тілеймін! - деп түйіндеді Президент.
Ақпаратты пайдаланған жағдайда Kazakhstan Today ақпараттық агенттігіне гиперсілтеме жасау міндетті. Kazakhstan Today Ақпараттық агенттігінің материалдарына авторлық құқық.
Үлкен ауылында Қазақстанда екінші АЭС салу жобасы бойынша жария тыңдау өтті
Сурет: Depositphotos
Бүгін Үлкен ауылында екінші атом электр станциясының құрылыс ауданын талқылауға арналған жария тыңдау өтті. Іс-шараға ауыл тұрғындары, қоғам қайраткерлері, мәслихат, ҚР Атом энергиясы жөніндегі агенттігі, "Қазақстандық атом электр станциялары" ЖШС, "Ядролық физика институты" РМК-ның өкілдері қатысты, деп хабарлайды Қазақстан Республикасының Атом энергиясы жөніндегі агенттігінің баспасөз қызметінен.
ҚР Атом энергиясы жөніндегі агенттігі, "Қазақстандық атом электр станциялары" ЖШС-мен бірлесіп негізгі жүктеме қуатына энергия қажеттілігін, геологиялық факторларға, электр желілерінің инфрақұрылымына және елдің өсіп келе жатқан экономикасын тұрақты электр энергиясымен қамтамасыз етуге қажеттілікті ескере отырып, екінші атом электр станциясының ықтимал орналасу орындарына талдау жүргізілді.
Бұл талдау Қазақстан Республикасының атом саласын дамыту мәселелері жөніндегі ведомствоаралық комиссияның отырысында қаралды, оның қорытындысы бойынша екінші АЭС салу үшін аудан ретінде Алматы облысының Жамбыл ауданын айқындау ұсынылды.
Қатысушыларға екінші АЭС салу ауданының таңдалуы бойынша жүргізілген зерттеулер, оның негізгі техникалық мәселелері, ядролық реактордың қауіпсіз жұмысын қамтамасыз ету шаралары, сондай-ақ күтілетін әлеуметтік-экономикалық әсерлер туралы ақпарат ашық және қолжетімді форматта ұсынылды.
Мамандар тұрғындардың сұрақтарына жауап беріп, заманауи реакторлық технологиялар халықаралық стандарттарға сәйкес келетінін және көп деңгейлі қорғаныс жүйелерімен жабдықталғанын атап өтті.
Қазақстанда 3+ буын реакторлары пайдаланылатын болады, онда қауіпсіздік көп деңгейлі резервтеу, пассивті және белсенді қорғау жүйелерін біріктіру қағидаты бойынша іске асырылады. Қазіргі заманғы реакторларды әлемдік қоғамдастық экологиялық және қауіпсіз деп таныды", - деп атап өтті ҚР Атом энергиясы жөніндегі агенттігі Ядролық энергетика департаментінің директоры Гүлмира Мұрсалова.
Екінші АЭС құрылысы жергілікті өндірісті елеулі дамытуды қамтамасыз етіп, өңірдегі шағын және орта бизнестің дамуы үшін жағдай жасайды. Дүниежүзілік тәжірибе көрсеткендей, АЭС-тегі бір жұмыс орны экономиканың аралас салаларында 10 жаңа жұмыс орнын құруға ықпал етеді", - деп атап өтті ҚР Атом энергиясы жөніндегі агенттігінің Қазақстандық қамту департаментінің директоры Данияр Жансейтов.
Төмен көміртекті энергияға жаһандық ауысу жағдайында атом генерациясы сенімді және экологиялық таза энергия көзі ретінде қарастырылады.
Жергілікті тұрғындар жобаға қолдау білдіріп, оның жаңа жұмыс орындарын құру, инфрақұрылымды дамыту, өңірде және жалпы ел бойынша энергия тапшылығын азайту үшін маңыздылығын атап өтті.
Тыңдау қорытындысы Алматы облысы мәслихатының қарауына жіберіледі.
Біз екінші АЭС құрылысын қолдаймыз, өйткені ол тұрғындарымызға жаңа мүмкіндіктер ашып, жұмыс орындарын құрып, энергиямен қамтамасыз ету мәселелерін шешуге көмектеседі.
Жоба инфрақұрылымды дамуға үлес қосып, болашақ ұрпаққа тұрақтылық қамтамасыз етеді", - деп атап өтті Алиев Бағдат Байшалұлы Жамбыл аудандық Қоғамдық кеңес төрағасы.
Қазақстанның атом энергетикасын дамыту стратегиялық маңызды бағыт ретінде қарастырылады. Қазіргі уақытта жоспарланған "Балқаш" бірінші атом электр станциясының ауданында инженерлік-іздестіру жұмыстары жүргізілуде, ал екінші станция жобасын талқылау елдің энергетикалық қауіпсіздігін нығайтуға бағытталған ұлттық энергетикалық стратегияны іске асырудағы дәйекті қадам болып табылады.
Ақпаратты пайдаланған жағдайда Kazakhstan Today ақпараттық агенттігіне гиперсілтеме жасау міндетті. Kazakhstan Today Ақпараттық агенттігінің материалдарына авторлық құқық.
Түркістан облысында ылғалды көп қажет ететін дақылдарды егу лимиттері қайта қаралды
Сурет: Depositphotos
Түркістан облысында егінге қажетті суды тиімді бөлу мақсатында вегетация кезеңіндегі күтілетін су көлемін ескере отырып, ылғалсүйгіш дақылдарды егу лимиттері қайта қаралды, деп хабарлайды Үкіметтің баспасөз қызметінен.
Премьер-министрдің орынбасары Қанат Бозымбаев Түркістанда 2026 жылғы вегетация кезеңіне дайындық мәселелеріне арналған отырыс өткізді. Жиынға су ресурстары және ирригация министрі Нұржан Нұржігітов, ауыл шаруашылығы министрі Айдарбек Сапаров, су шаруашылығы ұйымдарының, жергілікті атқарушы және құқық қорғау органдарының, сондай-ақ аймақтың шаруа қожалықтары өкілдері қатысты.
Кездесуге қатысушылар келесі жылға арналған трансшекаралық судың келу болжамдарын және алдағы суару кезеңінде су ресурстарын тиімді пайдалануды қамтамасыз ету шараларын талқылады. Шаруаларға су тапшылығы қаупін азайту үшін су үнемдеу технологияларын енгізудің маңыздылығы және ылғалды көп қажет ететін дақылдарды азайту қажет екені айтылды.
Ашхабадта өткен Орталық Азия елдерінің Мемлекетаралық су шаруашылығын үйлестіру комиссиясының отырысында келесі жылы су келу көлемінің азаюы туралы болжам жасалды. Тоқтоғұл су қоймасының деңгейі рекордтық төмен көрсеткішке жету қаупі бар. Қазақстанның оңтүстігінде көктемнен бері жауын-шашын болған жоқ. Өкінішке қарай, бұл аймақтың барлық мемлекетінде кездесіп отырған табиғи процесс. Осыған байланысты, су үнемдеу технологияларын белсенді түрде енгізу және ылғалды көп қажет ететін дақылдарды егу лимиттерін қайта қарау өзекті болып отыр. Жаңа лимиттер 2026 жылғы вегетация кезеңіндегі күтілетін 10 млрд текше метр су көлемін ескере отырып есептеледі. Сонымен бірге лимиттердің сақталуы қатаң бақылауға алынады. Құқық бұзушылар кейін мемлекеттен мүмкін емес нәрсені талап етпеу үшін барлық жауапкершілікті түсінуі керек", - деді Қанат Бозымбаев.
Ауыл шаруашылығы министрлігінің мәліметі бойынша, Түркістан облысында алдағы вегетация кезеңінде күріш егілетін алқап 3,5 мың гектардан аспауға тиіс.
Вице-премьер Ауыл шаруашылығы мен Су ресурстары және ирригация министрліктеріне, сондай-ақ Түркістан және Қызылорда облыстары әкімдіктеріне жұмыс тобын құруды тапсырды. Олар екі аптаның ішінде облыстардағы су тұтыну лимиттерін анықтап, егіс алқаптарын лимиттерге сәйкес жоспарлап бекітуі тиіс.
Сонымен қатар Қанат Бозымбаев Су ресурстары және ирригация министрлігінің "Достық" трансшекаралық каналы бойына күріш егуге тыйым салу ұсынысын қолдады. Күрішті тек "Қызылқұм" каналының бойында 3,5 мың гектар алқапта су үнемдеу технологияларын қолдана отырып өсіруге рұқсат етіледі.
Диқандарға ауыл шаруашылық дақылдарын әртараптандыруға және көп су қажет етпейтін құрғақшылыққа төзімді дақылдарды өсіруге ерекше көңіл бөлу ұсынылды. Бұл ауыл шаруашылық өнімділігін арттыруға, азық-түлік қауіпсіздігін қамтамасыз етуге және шектеулі су ресурстары жағдайында ауылдық жерлердің тұрақты дамуына мүмкіндік береді.
Суды үнемдеу және заманауи суару жүйелеріне көшуге ынталандыру мақсатында ұңғымаларды бұрғылау, инфрақұрылым тарту және су үнемдейтін жабдықтар сатып алу шығындарын өтеу үлесі 50%-дан 80%-ға дейін көтерілді. Егінге қажетті судың сараланған тарифі енгізілді: су үнемдеу технологияларын қолданатындарға субсидия мөлшері 60%-дан 85%-ке дейін артты, ал қолданбайтындар үшін субсидия жыл сайын 10%-ға азаяды.
2026-2028 жылдарға арналған жалпы трансферттер шеңберінде су үнемдеу технологияларын енгізуді және егінге қажетті су құнын субсидиялауды қолдауға бұрынғы үш жылдық кезеңмен салыстырғанда төрт есе көп қаражат бөлінді.
Бүгінде Түркістан облысында су үнемдеу технологиялары 82 мың гектар алқапта қолданылып жатыр, оның 18,7 мың гектарында жаңбырлатып суару, 63,3 мың гектарында тамшылатып суару жүйелері пайдаланылады. Қазақ су шаруашылығы ғылыми-зерттеу институтының есептеуінше, су үнемдеу технологияларын қолдану суды 20-30%-ға үнемдеуге мүмкіндік береді.
Сонымен қатар Мемлекет басшысының тапсырмасына сәйкес, "Ауыл аманаты" бағдарламасы жүзеге асырылып жатыр. Бұл бағдарлама ауыл тұрғындарының өмір сүру сапасын арттыруға бағытталған бюджеттегі микронесиелер ұсынады.
2026-2028 жылдары ауылды дамытуға 450 млрд теңге бөлу жоспарда бар, оның 68,7 млрд теңгесі Түркістан облысына ауыл кәсіпкерлігін кеңейту және кооперативтерді дамытуға бағытталған.
Қанат Бозымбаев "Ауыл аманаты" жобасын тек қаржылық қолдау механизмі ретінде емес, ауылды экономикалық жаңғыртудың маңызды құралы ретінде қарастыру керек екенін атап өтті. Келесі жылдан бастап ауылдық инфрақұрылымға қаржыландыру жалпы трансферттер арқылы жүзеге асырылады. Осыған орай "Ауыл - Ел бесігі" жобасы аясындағы барлық инфрақұрылымдық бастама облыстар мен аудандардың даму бағдарламаларына нақты енгізілуі керек. 2026-2028 жылдарға арналған жергілікті бюджеттерді жоспарлау кезінде әкімдіктерге өңірлік стандарттар жүйесі көрсеткіштерінің төмендеуіне жол бермеу үшін ауылдық инфрақұрылымды қаржыландыруды қамтамасыз ету тапсырылды.
Ақпаратты пайдаланған жағдайда Kazakhstan Today ақпараттық агенттігіне гиперсілтеме жасау міндетті. Kazakhstan Today Ақпараттық агенттігінің материалдарына авторлық құқық.