Қазақстандықтардың өмір сүру ұзақтығы өсті
Алматы қаласында өмір сүру ұзақтығы ең жоғары, ең төмені - Ұлытау облысында
Астана. 25 ақпан. KAZAKHSTAN TODAY - 2022 жылы туған кездегі халықтың күтілетін өмір сүру ұзақтығы 74,4 жасты құрады, осылайша көрсеткіш бір жылдың ішінде бірден 4,2 жасқа өсті, деп хабарлайды ҚР СЖРА Ұлттық статистика бюросының ресми телеграм-арнасы.
Айта кетейік, 2020-2021 жылдары өмір сүру ұзақтығы көп жылғы өсімнен кейін алғаш рет төмендеген болатын, тиісінше 71,3 және 70,2 жас.
Гендерлік тұрғыдан алғанда әйелдердің өмір сүру ұзақтығы 78,4 жасты құрады, 2021 жыл 74 жас болған. Ал ерлер арасында бұл көрсеткіш 70,2 жасқа дейін өсті, бұған дейін соңғы 5 жылда ол 68,8 жас деңгейінен көтерілмеген болатын.
Өңірлік бөліністе Алматы қаласында өмір сүру ұзақтығы ең жоғары - 77,3 жас, ең төмені Ұлытау облысында - 71,4 жас.
Айта кетейік, туған кезде халықтың күтілетін өмір сүру ұзақтығы - бұл ұрпақтың бүкіл өмірінде әр жас тобындағы өлім-жітім деңгейінің көрсеткіші есептік жылдағыдай деңгейде өзгеріссіз қалатын жағдайда осы ұрпақтан туған бір адамның өмір сүретін жасы.
Ақпаратты пайдаланған жағдайда Kazakhstan Today ақпараттық агенттігіне гиперсілтеме жасау міндетті. Kazakhstan Today Ақпараттық агенттігінің материалдарына авторлық құқық.
тақырып бойынша жаңалықтар
Батыр- панфиловшылар шыңына жаппай көтерілу мерзімін ағымдағы жылдың 7 мамырынан 12 мамырына ауыстырылды
Сурет: gov.kz
Қар көшкіні қаупіне байланысты "Алматы-2024" альпиниадасының ұйымдастыру комитеті Батыр- панфиловшылар шыңына жаппай көтерілу мерзімін ағымдағы жылдың 7 мамырынан 12 мамырына ауыстыру туралы хабарлайды.
Іс-шараны ауыстыру туралы шешім Алматы қаласы ТЖД, құтқару қызметі, Алматы альпинизм Федерациясы және Шымбұлақ көшкін станциясының ұсынысы бойынша қабылданды. Тұйықсу альпагерінен 2024 жылғы 27-28 сәуірдегі Мәншүк Мәметова асуына дейінгі маршрутты барлау ауа температурасы төмендеген кезде қар жамылғысы 20 см-ге ұлғайғанын, бұл ретте көшкін қаупі деңгейі едәуір артқанын көрсетті.
Осылайша, өрмелеу бағыты 12 мамырда сағат 05:30-да Медеу биік таулы мұз айдынынан (1600 м) басталады. "Шымбұлақ" ТШК-на дейін және одан әрі Тұйықсу,Мыңжылқы шатқалдары (3000м) - Мәншүк Мәметова мұздығы (3600м) - Мәншүк Мәметова асуы (3900м) - Батыр- панфиловшылар шыңы (4120м). Шыңның биіктігі 4120 метр. Бағыттың альпинистік күрделілігі ретінде 1А қиындық санаттары ретінде бағаланады.
Альпиниадаға қатысуға барлық ниет білдірушілер шақырылады, алайда қатысушылар ауа-райына сәйкес жабдықталуы және таулы туристік тәжірибесі болуы тиіс. Альпиниаданың қауіпсіздігін Алматы қаласы альпинизм федерациясының, Тау құтқарушылар қауымдастығының, Алматы қаласы әкімдігінің құтқару қызметі қамтамасыз етеді. Қатысушыларды тіркеу, өткізу ережесі мен шарттары - "Алматы 2024" альпиниадасының сайтында (turclub.kz).
12.05.2024 ж. Альпиниаданың барлық қатысушылары үшін Медеу-Шымбұлақ-Медеу гондолалық жолында жол жүру құны 05:30-дан 08:30-ға дейін 1000 теңгені құрайды.
Іс-шара халықты және жастарды туризмнің белсенді түрлеріне тарту, тау альпинизмін дамыту мақсатында өткізіледі. Биылғы жылы Альпиниада "Алматы - біздің ортақ үйіміз" науқанына орайластырылған және табиғатқа саналы экологиялық көзқарасқа назар аударуға арналған.
Осылайша, өрмелеу бағыты 12 мамырда сағат 05:30-да биік Медео мұз айдынынан (1600 м) басталады. "Шымбұлақ" ГЛК-ге дейін және одан әрі Тұюк - Су шатқалы арқылы көтерілу - Мыңжылқы шатқалы (3000м) - Мәншүк Мәметова мұздығы (3600м) - Мәншүк Мәметова асуы (3900м) - Панфиловшылар батырларының шыңы (4120м). Шыңның биіктігі 4120 метр. Маршруттың альпинистік күрделілігі ретінде бағаланады 1А қиындық санаттары.
Анықтама:
Иван Панфилов басқарған даңқты дивизияның атымен аталған Панфилов батырларының шыңы-кеңес жауынгерлерінің батылдығының және жанқиярлығының символы. Шыңды алғаш рет 1942 жылы Бүкілодақтық тау-кен даярлау мектебінің курсанттар тобы бағындырды. Батырлар- панфиловшылар шыңына жыл сайынғы Альпиниадалар 2012 жылдан бері өткізіліп келеді және Кішіалматы шатқалының ең әдемі шыңдарының біріне қауіпсіз көтерілуге ниет білдіргендердің барлығын жинайды.
Ақпаратты пайдаланған жағдайда Kazakhstan Today ақпараттық агенттігіне гиперсілтеме жасау міндетті. Kazakhstan Today Ақпараттық агенттігінің материалдарына авторлық құқық.
Негізгі ҰБТ-ға өтініш қабылдау басталды
Негізгі ҰБТ-ға өтініштерді қабылдау 6-14 мамыр аралығында жүзеге асырылады. Тестілеудің өзі 16 мамырда басталып, 5 шілдеге дейін жалғасады, деп хабарлайды ҚазАқпарат.
Дегенмен, төтенше жағдай режимі жарияланған 6 өңірде (Ақмола, Ақтөбе, Атырау, Батыс Қазақстан, Қостанай, Солтүстік Қазақстан облыстары) тіркелу уақыты ұзартылады және 6-20 мамыр аралығында, ҰБТ 25 мамыр мен 12 шілде аралығында өткізіледі.
Ғылым және жоғары білім министрлігінің шешімімен 2024 жылы талапкерлер негізгі ҰБТ-ны екі рет тапсырып, ең үздік нәтижемен грант конкурсына қатыса алады.
ҰБТ-ға қатысу үшін Ұлттық тестілеу орталығының app.testcenter.kz сайты немесе UTO қосымшасы арқылы тіркелуге болады.
Талапкерлер тестілеу күнін, уақытын және пунктін өздері таңдайды.
Бұл ретте олар екі мүмкіндік үшін бейіндік пәндердің бір ғана комбинациясын белгілейді.
Талапкерлердің негізгі ҰБТ-ға дайындығын жақсарту мақсатында осыған дейін әр пән бойынша жеке тақырыптық талдау енгізілді.
Яғни, әр ҰБТ-дан кейін (қаңтар, наурыз) түлектерге жеке тақырыптар бойынша білімдерін арттыру ұсынылады. Сонымен қатар, бірінші мүмкіндікті тапсырғаннан кейін олар екінші мүмкіндікке дейін дайындықтарын жақсарта алады.
Одан бөлек, онлайн байқау сынақтары іске қосылған. Білім орталықтарымен бірлесіп ұйымдастырылған тегін онлайн сабақтар жалғасуда.
Ал оқу жылының басында ҰТО сайтында тест тапсырмалары құрастырылған оқулықтар тізімі мен тест жоспары; "Қазақстан тарихы" және "Дүниежүзі тарихы" бойынша 100 тарихи дата тізімі; "Информатика" пәнінен терминдер тізімі; "Қазақ әдебиеті" және "Орыс әдебиеті" бойынша әдеби шығармалар тізімі жарияланды.
Тестілеу форматында өзгеріс жоқ. 2024 жылғы талапкерлер үш міндетті және таңдау бойынша екі пәннен тест тапсырады.
Оқу сауаты" мен "Математикалық сауат" міндетті пәндерінен тапсырмалар саны 5 сұраққа қысқарды.
Бұл бейіндік пәндер бойынша сұрақтар санын 40-қа дейін арттыруға мүмкіндік берді. Сондай-ақ бейіндік пәндерде берілген тізімнен сәйкестікті анықтауға арналған 5 тапсырма қосылды.
Осылайша, ҰБТ тапсырмалар саны өзгеріссіз қалады, жалпы 120 сұрақ.
Оның ішінде "Қазақстан тарихынан" 20 тапсырма, "Оқу сауатынан" 10 тапсырма, "Математикалық сауаттан" 10 тапсырма және екі бейіндік пән бойынша 40 тапсырма. Жоғары балл - 140, ол да өзгеріссіз қалды.
Тестілеудің жалпы уақыты - 4 сағат (240 минут). Сонымен қатар ерекше білім беру қажеттіліктері бар балаларға қосымша 40 минут уақыты сақталады.
Академиялық адалдықты қамтамасыз ету мақсатында тест нұсқалары таңбаланғанын атап өткен жөн.
Яғни, ҰБТ-ға қатысушылардың әрқайсысының жеке тест нұсқасы болады. Сонымен қатар, калькулятор, Химиялық элементтердің периодтық жүйесі мен тұздардың ерігіштік кестесі компьютер экранында қолжетімді етіледі.
Талапкерлердің пікірі мен қалауын ескере отырып, оларға кестелердің қағаз нұсқасы беріледі.
Тест тапсырушылар тестілеу аяқталғаннан кейін 30 минут ішінде апелляцияға өтініш бере алады. Сертификат аппеляциялық комиссияның шешімінен кейін талапкердің жеке кабинетінде қолжетімді болады.
Шекті балл өзгерген жоқ: "Құқық" және "Педагогикалық ғылымдар" білім салалары үшін кемінде 75 балл, "Денсаулық сақтау және әлеуметтік қамтамасыз ету (медицина)" кемінде 70 балл, "Ауыл шаруашылығы және биоресурстар", "Ветеринария" кемінде 60 балл (ұлттық жоо үшін); ұлттық жоғары оқу орындарына түсу үшін кемінде 65 балл, басқа жоғары оқу орындарына кемінде 50 балл жинау керек.
Тестілеуге кіргізу кезінде қол және рамалық металл іздегіштер пайдаланылады.
Бұл талапкерлердің қауіпсіздігін қамтамасыз етіп, ережелерді бұзу мен тыйым салынған заттарды (ұялы телефон, шпаргалка және т. б.) алып өтудің алдын алу үшін қажет.
Тестілеу барысында аудиторияның және бейнебақылаудың ауданына байланысты рұқсат етілген магниттік толқындар шегінде ұтқыр және радиоэлектрондық байланыс сигналдарын басатын құрылғылар қолданылады.
Ақпаратты пайдаланған жағдайда Kazakhstan Today ақпараттық агенттігіне гиперсілтеме жасау міндетті. Kazakhstan Today Ақпараттық агенттігінің материалдарына авторлық құқық.
Астана әуежайы түнде жұмыс істемейді
Әлеуметтік желілердегі жеке парақшаларда пайда болған күрделі жөндеудің болмайтындығы туралы ақпараттың БАҚ-та таралуына байланысты елорда әуежайы бұл ақпараттың шындыққа жанаспайтынын хабарлайды.
1 мамырдан бастап Астана қаласының әуежайында ("Mabetex Group") бас мердігерімен бірлесіп ұшу-қону жолағында күрделі жөндеу жұмыстарын жүргізу бойынша іс-шаралар басталды.
Асфальтбетон жұмыстарын жүргізу үшін бас мердігер Астана, Ақтөбе, Шымкент, Қызылорда, Тараз, Талдықорған, Орал және Петропавл қалаларының әуежайларында әуеайлақ жабындарын қайта жаңартуда тәжірибесі бар "К-Дорстрой" АҚ компаниясын жұмысқа тартты.
Бүгінгі таңда объектіде инженерлік-геодезиялық ізденістер жалғасуда, сонымен қатар арнайы техника тартылып, инертті материалдар жеткізілуде.
Осыған байланысты Астана халықаралық әуежайындағы авиарейстер кешкі 10-нан таңғы 6-ға дейін орындалмайды. "Қазаэронавигация" РМК арқылы күрделі жөндеуге байланысты әуеайлақта енгізілетін шектеулер туралы NOTAM электронды хабарламалары жіберілді. Бұл ретте жалпы шешімге қол жеткізуде қолдау көрсеткені үшін авиакомпанияларға алғысымызды білдіреміз.
Әуежайдың қолданыстағы ұшу-қону жолағы 20 жылдан астам уақыт бұрын пайдалануға берілгенін және ұшу-қону жолағына күрделі жөндеу жүргізу сенімгерлік басқару кезеңінде инвестордың бірінші кезектегі міндеті болғанын атап өткен жөн.
Әуежай әкімшілігі әрбір жолаушы мен отбасының саяхатын қауіпсіз әрі жайлы етуді жалғастыруда.
Рейстер кестесінің өзгеруіне байланысты осы уақытта жолаушылар ағыны 2 есеге ұлғаяды. Сондай-ақ, елорда әуежайы жолаушыларының қауіпсіздігі мен жайлылығын қамтамасыз ету үшін ұшу алдындағы тексеру аймақтарын ұлғайтты. Бұл ретте ұшу алдындағы тексеруде шамадан тыс жолаушылар ағыны және вокзал маңындағы тұрақта көлік саны ұлғаюы мүмкін. Осыған байланысты әуежай әкімшілігі жолаушылардан рейстерді сәтті орындау мақсатында әуежайға 3-4 сағатқа ерте келуін сұрайды. Сонымен қатар, жабық тұраққа қарама-қарсы орналасқан 300 көлікке арналған әуежайдың тегін тұрағы бар екенін еске саламыз. Сондай-ақ, әуежай әкімшілігі ерекше қажеттіліктері бар жолаушылар үшін бірінші қатарда тегін арнайы тұрақ орындары және PRM агенттерінің қызметтері бар екенін хабарлайды.
Әуежай басшылығы әуежай аумағында және терминалдарда жолаушыларды тәулік бойы ақпараттық қолдау үшін персоналды тағайындады.
Қазіргі уақытта әуежай жолаушыларды қабылдау қажеттіліктері мен мүмкіндіктерін анықтау мақсатында алдағы 30 жылға арналған Бас жоспарды қайта қарауда. Бұл өзгерістер Астана әуежайында биометриялық деректер мен технологияларды кеңінен қолдануды, жүк тасымалдаудың жаңа стратегиясын әзірлеуді және әуежайды арнайы экономикалық аймақ құра отырып, өз санатындағы әлемдегі ең үздік 10 әуежайдың қатарына қосуға бағытталған зерттеулерді қамтиды.
Ақпаратты пайдаланған жағдайда Kazakhstan Today ақпараттық агенттігіне гиперсілтеме жасау міндетті. Kazakhstan Today Ақпараттық агенттігінің материалдарына авторлық құқық.
Алматылық меценаттар жаңа буын жатақханаларын салып жатыр
Алматы әкімі Ерболат Досаев жеке инвестициялар есебінен салынған болашақ ұстаздарға арналған жаңа заманауи студенттер жатақханасына барды, деп хабарлайды Алматы қаласы әкімдігінің баспасөз қызметінен.
1 млрд 350 млн теңгенің жобасын "Karazhal operating", "Rise capital", "Daco Motors KZ", "San tyres", "Pine education", "Kazintel group" және т.б. 50-ден астам компанияны, меценат пен инвесторды біріктірген "Mugalim" қоғамдық бірлестігі жүзеге асырды.
Бұған дейін Алматының Бостандық ауданындағы Жароков және Дунаевский көшелерінің бойындағы осы учаскеде 6 жылдан астам уақыт бойы иесіз қалған қараусыз қалған ғимарат болған. Ауданы 2 мың шаршы метр және жобалық қуаты 200 адамға дейінгі студенттердің жаңа үйі Йель, Оксфорд университеттері сияқты жоғары оқу орындарының жатақханаларының халықаралық стандарты бойынша салынған, мұнда тұратындар үшін коворкинг-орталық, конференц-зал, Study room, шатырдағы үлкен терраса және т.б. барлық жағдай жасалған.
Жатақхана Абай атындағы Қазақ ұлттық педагогикалық университеті, Қазақ ұлттық қыздар педагогикалық университеті, Қазақ ұлттық университеті, С. Демирель атындағы университет және т.б. жоғары оқу орындарының болашақ оқытушы-студенттеріне арналған.
Жаңа заманауи жағдайда жайлы өмір сүру мүмкіндігінің пайда болғанына қуаныштымыз. Мұнда жобалармен жұмыс істеуге, шығармашылықпен айналысуға болатын коворкинг орталығы бар, ол үшін барлық жағдай жасалған. Бұл пәтер жалдауға қалтасы көтермейтін студенттерге таптырмас дүние", - деді Абай атындағы Қазақ ұлттық педагогикалық университетінің студенті Жанерке Тоқтарова.
Сапар барысында Алматы әкімі Ерболат Досаев бұл нысандардың қаланың әлеуметтік инфрақұрылымын жақсарту үшін маңызы зор екенін атап өтті. "Мұғалімдердің мәртебесін көтеру үшін уақыт талабына сай қолайлы жағдай жасау маңызды. Заманау мұғалім тек мұғалім ғана емес, сонымен қатар әдіскер, тәлімгер, тәрбиеші. Қала атынан алғыс айтып, бизнеске, меценаттарға осындай маңызды әлеуметтік жобаларды іске асыруға белсенді қатысуға шақырамын", - деді Е.Досаев.
Mugalim" ҚБ-ның айтуынша, тағы бірнеше білім беру нысанын салу жоспарланған. Жыл соңына дейін Zhibek Dorm қоғамдық бірлестігінің меценаты тағы 100 орындық жатақхана салуды жоспарлап отыр. Сондай-ақ, "Mugalim" ҚБ 110 орындық студенттер үйін (меценат - Yamoto ЖК) және 135 орындық жатақхананы ("Кемел" жеке қоры) жүзеге асыруды жоспарлап отыр.
Ақпаратты пайдаланған жағдайда Kazakhstan Today ақпараттық агенттігіне гиперсілтеме жасау міндетті. Kazakhstan Today Ақпараттық агенттігінің материалдарына авторлық құқық.
Қазақстанда тағы күн суытады
Болжам бойынша, сәуірдің соңғы күні мен мамырдың басында ауа температурасы төмендейді деп күтілуде, деп хабарлайды "Zakon.kz "Қазгидромет" РМК сілтеме жасай отырып.
Батыс Ресей облыстарынан соққан антициклонның екпіні солтүстік, шығыс және орталық облыстарда ауа температурасының түнде 0+5°С, аяз -1-6°С, күндіз +5°С дейін төмендеуіне әкеледі. Сондай-ақ, +13°C суық фронт республиканың оңтүстік аймақтарына біртіндеп ауысып, ауа температурасы түнде +2+7°С, аяз -2°С, күндіз. +15+25°C".
Синоптиктер республиканың басым бөлігінде атмосфералық фронтальды бөліктердің өтуімен жауын-шашын күтілетінін атап өтті: 1-2 мамырда еліміздің солтүстігінде, шығысында, оңтүстік-шығысында және орталығында қатты жауын-шашын болады, түнде жауын-шашын болады. жаңбыр қарға айналуы мүмкін.
Елдің оңтүстік-шығысында да найзағай ойнап, бұршақ жаууы мүмкін. Республика бойынша екпінді жел күшейеді, түнде солтүстік және шығыс облыстарда тұман күтіледі".
Бұдан бұрын хабарланғандай, 2024 жылдың 29 сәуірінде Астанада және еліміздің 10 облысында дауылды ескерту жарияланған.
Ақпаратты пайдаланған жағдайда Kazakhstan Today ақпараттық агенттігіне гиперсілтеме жасау міндетті. Kazakhstan Today Ақпараттық агенттігінің материалдарына авторлық құқық.