Жыл басынан бері қазақстандық мұнай экспорты ақшалай мәнде 19%-ға өсті, сандық жеткізілімдер төмендеді
ҚР Ұлттық Банкінің ақпараты бойынша, тауарлар экспорты 20,4%-ға 43,1 млрд АҚШ долларына дейін артты.
Сурет: ашық көздерден
ҚР Ұлттық Банкінің ақпараты бойынша, тауарлар экспорты 20,4%-ға 43,1 млрд АҚШ долларына дейін артты.
Бұл өсім, біріншіден, әлемдік мұнай бағасының қалпына келуіне байланысты. Мұнай мен газ конденсатының экспорты, сандық жеткізілімдердің 9,2%-ға азаюына қарамастан, 19%-ға немесе 3,6 млрд АҚШ долларына артты. Алайда, III тоқсандағы мұнай бағасы өсуінің жалғасуы статистикада толыққанды IV тоқсанда ғана көрініс табатындығын айта кету керек", - деп түсіндірді Азат Өскенбаев.
Ол эспорттың өсуіне қара және түсті металдар да айтарлықтай әсер еткенін атап өтті. Жиынтық есеппен өткен жылдың сәйкес кезеңімен салыстырғанда металл экспорты 2,4 млрд АҚШ долларына артты.
Сонымен қатар, тауарлар импорты 2,7%-ға ғана 28,0 млрд АҚШ долларына дейін өсті.
Пандемияға дейінгі кезеңде импорттың негізгі драйверлері инвестициялық және аралық тауарлар болса, 2021 жылдың 9 айының қорытындысы бойынша, олардың көлемі өткен жылдың сәйкес кезеңімен салыстырғанда 4,9%-ға қысқарды", - деп түсіндірді маман.
Осылайша, жоғарыда аталып өткен импорттың өсуі тұтыну тауарлары импортының өсуімен түсіндіріледі, олар 2021 жылдың 9 айы бойынша 21,4%-ға немесе 1,5 млрд АҚШ долларына өсті. Тұтыну импортының көп бөлігін азық-түлікке жатпайтын тауарлар құрайды, автомобильдер, телефондар, дәрі-дәрмек, киім-кешек сияқты тауарларды – шетелдік сатып алулар 25,9%-ға немесе 1,3 млрд АҚШ долларына өсті.
Шетелдік инвесторлардың кірісі 53,7%-ға артып, 15,7 млрд АҚШ долларын құрады. Бұл шикізат тауарларына деген бағалардың өсуімен айқындалған төленетін дивидендтердің 53,2%-ға және қайта инвестицияланған кірістердің 2 еседен астам шамаға өсуімен түсіндіріледі.
Алдын ала бағалау бойынша, 2021 жылдың 9 айында ағымдағы шот (-)3,0 млрд АҚШ доллар тапшылығымен қалыптасты.
Ағымдағы шот тапшылығының өткен жылдың сәйкес кезеңімен салыстырғанда 40,9%-ға қысқаруы тауар балансы жағдайының жақсаруына байланысты. Тауар балансы профициті 15,1 млрд АҚШ долларын құрап, өткен жылдың сәйкес кезеңімен салыстырғанда 76,8%-ға өсті. Бұл жақсару импорт ағындарының өсуі жағдайында экспорттың едәуір өсуіне байланысты", - деп түсіндірді Өскенбаев.
Естеріңізге сала кетейік, Қазақстан ОПЕК+ келісімі аясында мұнай өндіруді ұлғайтуды жалғастырады.
Ақпаратты пайдаланған жағдайда Kazakhstan Today ақпараттық агенттігіне гиперсілтеме жасау міндетті. Kazakhstan Today Ақпараттық агенттігінің материалдарына авторлық құқық.
тақырып бойынша жаңалықтар
Қазақстанда 1 шілдеден бастап газ бағасы көтеріледі
Жұма күні, 2 маусымда Энергетика министрі Алмасадам Сәтқалиев Мәжілісте өткен жиын барысында 1 шілдеден бастап Қазақстанда газдың көтерме және бөлшек саудадағы бағасын көтеру жоспарланып отырғанын мәлімдеді.
Энергетика министрінің айтуынша, газ саласының инвестициялық тартымдылығын арттыру және еліміздің энергетикалық қауіпсіздігін қамтамасыз ету мақсатында оның ведомствосы Ұлттық экономика министрлігімен келісе отырып, 2023 жылы көтерме сауда көлемін кезең-кезеңімен арттыруды жоспарлап отыр. бес жылдағы газ бағасы.
2023 жылдың 1 шілдесінен бастап 2024 жылдың 30 маусымына дейін халық үшін бөлшек саудадағы газ бағасының өсуі республика бойынша 1 текше метр үшін 1-3 теңгені құрайды. Ал ірі коммерциялық тұтынушылар мен цифрлық өндірумен айналысатын тұлғалар үшін газдың орташа бөлшек сауда бағасы 1 текше метр үшін 33 теңгені құрайды. Бүгінде газ бағасы 25 теңгені ғана құрайды", - деді Сәтқалиев.
Ақпаратты пайдаланған жағдайда Kazakhstan Today ақпараттық агенттігіне гиперсілтеме жасау міндетті. Kazakhstan Today Ақпараттық агенттігінің материалдарына авторлық құқық.
ҚР аумағында ақша аудару жүйелері (ААЖ) арқылы жіберілген қаражат көлемі 24 пайыз5а азайған
Сурет: shutterstock.com
Биыл бірінші тоқсанда ҚР аумағында ақша аудару жүйелері (ААЖ) арқылы жіберілген қаражат көлемі 15 млрд теңгені құрады, бұл 2022 жылдың сәйкес кезеңімен салыстырғанда 23,9% аз. Бір жыл бұрын көрсеткім бірден үштен бірге өскен.
Ел ішінде ААЖ арқылы жасалған транзакциялар саны бірден 3,5 есе, яғни 45,1 мыңға дейін қысқарды. Бір жыл бұрын транзакциялар саны азайғанымен, бар болғаны 3% ғана кеміген. Осының барлығы ел ішіндегі бір аударымның орташа түбіртегін 2022 жылғы қаңтар-наурыздағы 123,6 мың теңгеден 2023 жылғы қаңтар-наурызда 331,9 мың теңгеге дейін ұлғайтты", - деп хабарлайды Ranking.
Қазақстандықтарды алдағы уақытта мобильді банк аударымдарына салық салу мәселесі алаңдатады. Ал ҚР Қаржы министрі Ерұлан Жамаубаев жұртты жұбатады: "Ешқандай тексеру болмайды, дүрлігу болмайды және халық пен бизнеске қысым болмайды. Сіздерге кепілдік беремін", - дейді, деп хабарлайды inbusiness.kz.
Қазақстандағы ақша аудару жүйелерінің ішінде көлемі бойынша көшбасшы "Золотая Корона" ғана өсті: 2023 жылғы қаңтар-наурызда 5,2% көбейіп, 3,3 млрд теңгеге жетті. ҚР-дағы "Золотая Корона" үлесі бір жылда 16%-дан 22,1%-ға дейін өсті.
Одан кейінгі орында Western Union ҚР аумағында 59,9 млн теңге аударым жасады, бұл 2022 жылдың қаңтар-наурызымен салыстырғанда 4,7 есе аз.
Юнистрим" және Contact үлесіне небәрі 8 млн және 7,4 млн теңге тиесілі, 2022 жылдың бірінші тоқсанымен салыстырғанда осы жүйелер арқылы жасалған аударым тиісінше 5,2 және 5,6 есе азайды.
2023 жылғы қаңтар-наурызда басқа ақша аудару жүйелері арқылы 11,6 млрд теңге аударылды. Бұл былтырғы сәйкес кезеңмен салыстырғанда 28,3% аз.
Золотая Корона" транзакциялар саны бойынша да көш бастады: 2023 жылдың қаңтар-наурызында 3 мың аударым жасалды, бұл 2022 жылдың сәйкес кезеңімен салыстырғанда 6,2% аз. Салыстыру үшін: ҚР аумағында Western Union арқылы ақша аудару операцияларының саны бірден 67,5 есе, 40 транзакцияға дейін, "Юнистрим" арқылы - 2,1 есе, 140 транзакцияға дейін қысқарды. Басқа жүйелер арқылы 41,9 мың транзакция жасалды, бұл былтырғы бірінші тоқсанмен салыстырғанда бірден 3,6 есе аз.
Ақша аудару жүйелерінің ішінде ҚР аумағында бір аударым бойынша ең үлкен орташа түбіртек Contact ААЖ-де болды: 1,9 млн теңге. Western Union орташа түбіртегі: 1,5 млн теңге - 2022 жылдың қаңтар-наурызымен салыстырғанда 14,4 есе көп.
Золотая Коронада" бір аударымның орташа түбіртегі 1,1 млн теңге, бір жыл ішінде 12,2% өскен. "Юнистрим" жүйесіндегі орташа түбіртек бар болғаны 57,1 мың теңге, бұл 2022 жылдың қаңтар-наурызымен салыстырғанда 2,4 есе аз.
Басқа ақша аудару жүйелері арқылы бір аударым бойынша орташа түбіртек бір жылда 105,7 мың теңгеден 275,9 мың теңгеге дейін өсті.
Ақпаратты пайдаланған жағдайда Kazakhstan Today ақпараттық агенттігіне гиперсілтеме жасау міндетті. Kazakhstan Today Ақпараттық агенттігінің материалдарына авторлық құқық.
Қазақстанда мамырда жылдық инфляция 15,9%-ды құрады
Сурет: ?лтты? статистика бюросы
2023 жылғы мамырда тұтыну бағаларының бір айлық мәндегі индексі баяулап, сәуірдегі 0,9%-бен салыстырғанда 0,6% құрады. Ақылы қызметтердің бағасы - 0,7%, азық-түлік және оған жатпайтын тауарлардың әрқайсының бағасы 0,5%-дан өсті, деп хабарлайды Ұлттық статистика бюросының баспасөз қызметі.
Бағаның өсуі әуе жолаушылар көлігі қызметтеріне 11,5%, теміржолға - 2,5% байқалды. Санаторий қызметтерінің бағасы 5,6%, демалыс және спорттық іс-шаралар саласындағы қызметтер - 2,9%, мектепке дейінгі балалар мекемелерінің қызметтері - 1,7%, денсаулық сақтау қызметтері 1,4% өсті.
Азық-түлік тауарлары арасында мамырда көкөністер мен жемістердің бағасы өскен, қырыққабат 23,8%, пияз 9,9%, жүзім 9,6%, сәбіз 8,6%, алма 5,3%, картоп 4% қымбаттаған. Бағаның өсуі, сондай-ақ күріш - 2,5%, салқындатылған сусын - 1,9%, сүт - 1,8%, шай - 1,6% бойынша байқалды. Осы ретте қияр 39,6%, қызанақ 23,7%, тәтті бұрыш 7,6%, қарақұмық жармасы 4%, банан 3,8% арзандаған.
Мамырда бағаның өсуі баллондағы сұйытылған газға - 1,7%, бензинге - 1,2%, дизель отынына - 0,7% байқалды. Алдыңғы аймен салыстырғанда киім және аяқ киім 1,3%, жеке қолдану тауарлары 1,2%, ыдыс-аяқ 0,9%, жуу және тазалау құралдары 0,8% көтерілді.
Өңірлер арасында ең жоғары айлық инфляция Шымкент қаласында - 1% (орташа республикалық деңгейден 0,4 п.т. жоғары), ең төменгісі Павлодар облысында тіркелді - 0,1%.
Өңірлер бойынша азық-түлік тауарларының ең жоғары бағасы Ұлытау облысында - 1,4%, азық-түлікке жатпайтын тауарлар бойынша Алматы қаласы және Солтүстік-Қазақстан облысында - әрқайсында 1%-дан, ақылы қызметтер бойынша Шымкент қаласында, өсім - 2,7%.
Ақпаратты пайдаланған жағдайда Kazakhstan Today ақпараттық агенттігіне гиперсілтеме жасау міндетті. Kazakhstan Today Ақпараттық агенттігінің материалдарына авторлық құқық.
Қазақстанның Энергетика министрлігі автомобиль көлігімен бензин мен дизель отынын экспорттауға тыйым салуды ұзартуды жоспарлап отыр
ҚР Энергетика министрлігі "Қазақстан Республикасы аумағынан мұнай өнімдерін әкетудің кейбір мәселелері туралы" бірлескен бұйрықтың жобасын әзірледі. Құжат Open NLA порталында жарияланды.
Мұнай өнімдерін өндіру саласындағы уәкілетті органның келісімі және жоғарыда көрсетілген жұмыстарды жүргізуге уәкілетті ұйыммен шарт және осы мақсаттар үшін авиациялық отын үлгілерінің (сынамаларының) және көлемдерінің қажетті саны көрсетілген хат болған жағдайда, авиациялық отынды (реактивті қозғалтқыштарға арналған отынды) өнеркәсіптік өндіріске қою, оны өнеркәсіптік өндірудің технологиясын бекіту және/немесе қайта бекіту мақсатында тәжірибелік-өнеркәсіптік партиядан қоспаларды іріктеу, үлгілерді біліктілік және зертханалық сынау жөніндегі ғылыми-зерттеу жұмыстарын жүргізу үшін авиациялық отынды әкетуді қоспағанда, автомобиль көлік құралдарын дайындаушы зауытпен көзделген бензин бактарында әкетуді, жағармайды (ЕАЭО СЭҚ ТН коды 2710 19 820 0, 2710 19 840 0, 2710 19 860 0, 2710 19 880 0, 2710 19 920 0, 2710 19 940 0, 2710 19 980 0, 3403 19 900 0, 3403 91 000 0) қоспағанда, бензиндерді, дизель отынын және мұнай өнімдерінің жекелеген түрлерін (ЕАЭО СЭҚ ТН коды 2709 00, 2710, 2902, 3403, 3811, 3826 00) Қазақстан Республикасының аумағынан автомобиль көлігімен әкетуге алты ай мерзімге тыйым салу енгізілсін", деп айтылған құжатта.
Бұйрық жобасы 2023 жылғы 13 маусымға дейін қоғамдық талқылауда.
Ақпаратты пайдаланған жағдайда Kazakhstan Today ақпараттық агенттігіне гиперсілтеме жасау міндетті. Kazakhstan Today Ақпараттық агенттігінің материалдарына авторлық құқық.
1 шілдеден бастап БЖЗҚ салымшылары зейнетақы жинақтарының 50% жеке инвестициялық компанияларға бере алады
Әлеуметтік кодекс аясында 2023 жылғы 1 шілдеден бастап Бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қорының (бұдан әрі - БЖЗҚ) салымшыларына өзінің зейнетақы жинақтары сомасының 50%-на дейін өзінің дербес таңдауы бойынша жеке басқарушы инвестициялық компанияларға беру құқығы беріледі. Бұл азаматтарға зейнетақы активтерін басқаруға қатысуға, өздерінің зейнетақы жоспарын құруға, жинақтарын инвестициялаудың балама саясатын таңдауға мүмкіндік береді, деп мәлім етті Gov.kz.
Жинақтарды жеке басқаруға беру кезінде әртүрлі инвестициялық стратегияларды пайдалану салымшылардың тәуекелдерін әртараптандыруға, неғұрлым жоғары инвестициялық табыстылықты алуға және тиісінше зейнетақы жинақтарының ұлғаюына ықпал ететін болады.
Салымшы зейнетақы жинақтарын жеке басқарушы компанияға аударған кезде оның жинақтарын басқа басқарушы компанияға аудару не Ұлттық Банктің, яғни БЖЗҚ-ның басқаруына қайтару құқығы сақталады.
Мемлекет Ұлттық Банктің басқаруындағы, яғни БЖЗҚ-дағы жинақтар бойынша ғана зейнетақы жинақтарының сақталуына кепілдік береді.
Инвестициялық портфельді басқарушының (бұдан әрі - ИПБ) басқаруына берілетін зейнетақы жинақтарының сақталуына салымшы таңдаған ИБП жауапты болады.
Жыл қорытындысы бойынша ИПБ алған номиналды табыс пен зейнетақы активтері табыстылығының ең төменгі мәні арасындағы теріс айырма туындаған жағдайда осы басқарушы компания аталған айырманы салымшыға өз қаражаты есебінен өтеуге міндетті.
Зейнетақы жинақтарын сенімгерлік басқаруға беру үшін салымшы БЖЗҚ-ға жүгінуі қажет.
Ақпаратты пайдаланған жағдайда Kazakhstan Today ақпараттық агенттігіне гиперсілтеме жасау міндетті. Kazakhstan Today Ақпараттық агенттігінің материалдарына авторлық құқық.
Президент қағаз өнімдерін шығаратын фабрикаға барды
Сурет: Akorda
Мемлекет басшысы Солтүстік Қазақстан облысына жұмыс сапары аясында "РимҚазАгро" ЖШС-нің қағаз өнімдерін шығаратын фабриканың жұмысымен танысты, деп хабарлайды Ақордадан.
Өндіріс орнын аралап көрген Қасым-Жомарт Тоқаевқа фабрика жұмысының алғашқы нәтижесі туралы баяндалды. "Қарапайым заттар экономикасы" бағдарламасы аясында жобаны субсидиялауға қаржы бөлінген.
Қағаз өнімдері фабрикасы - көпсалалы "Радуга" компаниясына қарасты кәсіпорындардың бірі ғана. Қазіргі кезде өңір халқын жыл он екі ай көкөніс өнімдерімен қамтамасыз ету үшін жылыжай құрылысы жүріп жатыр.
❗️Президент елімізде "қарапайым заттар экономикасын" дамытуға және халық тұтынатын тауарлар түрлерін кеңейтуге ерекше мән берілетінін атап өтіп, кәсіпорын басшылығына сәттілік тіледі.
Ақпаратты пайдаланған жағдайда Kazakhstan Today ақпараттық агенттігіне гиперсілтеме жасау міндетті. Kazakhstan Today Ақпараттық агенттігінің материалдарына авторлық құқық.
Қазақстанда 1,9 трлн теңгеге 280-нен астам инвестициялық жобаны іске қосу жоспарланып отыр
Сурет: Depositphotos
Сенбі, 27 мамырда, ҚР Премьер-Министрі Әлихан Смайылов Инвестициялық штаб отырысын өткізді, онда негізгі капиталға инвестициялар (НКИ) және тікелей шетелдік инвестициялар (ТШИ) тарту барысы қаралды, деп хабарлады ҚР Премьер-министрінің баспасөз қызметінен.
Ұлттық экономика министрі Әлібек Қуантыровтың айтуынша, биылғы қаңтар-сәуір айларында НКИ-дың жалпы көлемі 3,8 трлн теңгені құрады, бұл 2022 жылдың сәйкес кезеңімен салыстырғанда 18%-ға артық. Бұл орайда тау-кен және өңдеу өнеркәсібі, жылжымайтын мүлікпен жасалатын операциялар, көлік және қоймалау, ауыл шаруашылығы салаларының көрсеткіштері жоғары.
Қаңтар-сәуір айларында жалпы республикалық нысаналы индикаторға қол жеткізілді. 20 өңірдің 12-сі жоспарларын орындады немесе асыра орындады. Олардың қатарында Түркістан (148%), Қызылорда (137%), Қарағанды (122%), Маңғыстау (122%) және Ақмола (116%) облыстары бар. Орталық мемлекеттік органдар арасында Денсаулық сақтау (167%), Оқу-ағарту (153%), Ғылым және жоғары білім (152%), Сауда және интеграция (143%), Ауыл шаруашылығы (116%), Экология және табиғи ресурстар (108%) министрліктері белгіленген көрсеткіштерді асыра орындады.
Премьер-Министр 4 айдың қорытындысы бойынша облыстар мен орталық мемлекеттік органдардың дені НКИ бойынша көрсеткіштерді қамтамасыз еткенін, алайда 8 өңірдің нысаналы индикаторларға қол жеткізе алмағанын атап өтті. Аутсайдерлер – Ұлытау (52%), Абай (64%) және Жамбыл (65%) облыстары.
«Ұлытау және Жамбыл облыстары өткен жылы да жоспарды орындамаған. Аталған облыстардың әкімдері бұған дейін Инвестициялық штаб отырысында жағдайды биыл түзейміз деп уәде берген болатын. Бірақ, көріп отырғанымыздай, бұл өңірлер барлық облыстың ішінде ең соңғы орындарда қалып отыр», — деді Әлихан Смайылов.
Қабылданып жатқан шаралар туралы Абай облысының әкімі Нұрлан Ұранхаев, Жетісу облысының әкімі Бейбіт Исабаев, Жамбыл облысының әкімі Нұржан Нұржігітов, Қарағанды облысының әкімі Ермағанбет Бөлекпаев және Ұлытау облысы әкімінің орынбасары Ұлантай Үсенов баяндама жасады.
Баяндамашыларды тыңдап болған соң, Үкімет басшысы бірінші жартыжылдықтың қорытындысы бойынша инвестицияларға жауапты лауазымды тұлғаларға қатысты тиісті шаралар қабылданатынын атап өтті.
Сонымен қатар Әлихан Смайылов Мәдениет және спорт (62%), Цифрлық даму, инновациялар және аэроғарыш өнеркәсібі (61%) министрліктерінің НКИ бойынша жұмыс қарқыны өте баяу екенін атап өтіп, IT саласындағы жобалар санын ұлғайту, сондай-ақ туризм саласына инвестициялар тарту жөніндегі жұмысты күшейту қажеттігін атап өтті.
Аталған мәселелер бойынша мәдениет және спорт министрі Асхат Оралов пен цифрлық даму, инновациялар және аэроғарыш өнеркәсібі вице-министрі Асқар Жамбакиннің есептері тыңдалды.
Премьер-Министр осы жылы Үкімет алдында НКИ деңгейін 18,5 трлн теңгеге жеткізу міндеті тұрғанын атап өтті. Осыған байланысты өңірлер мен ведомстволар кемшіліктерді ескере отырып, негізгі капиталға инвестициялар тарту жұмыстарын күшейтуі қажет.
Сонымен қатар отырыста тікелей шетелдік инвестицияларды тарту жөніндегі өткен жылғы жұмыс қорытындылары қаралды.
Сыртқы істер министрінің орынбасары Алмас Айдаровтың айтуынша, өткен жылы НКИ көрсеткіші $28 млрд құраған, бұл – соңғы 10 жылдағы рекордтық көрсеткіш. Экономиканың негізгі салаларында жалпы құны 2,3 трлн теңге болатын 199 инвестициялық жоба пайдалануға берілді. 2023 жылы 1,9 трлн теңгеге тағы 281 жобаны іске қосу жоспарланып отыр.
Өткен жылдың қорытындысы бойынша инвесторлардың үздік ондығына Нидерланды, АҚШ, Швейцария, Бельгия, Ресей, Оңтүстік Корея, Қытай, Франция, Ұлыбритания және Германия елдері кірді.
Әлихан Смайылов Мемлекет басшысы Үкімет алдына 2029 жылға дейін $150 млрд ТШИ тарту міндетін қойғанын атап өтті.
«Биыл экономикаға кем дегенде $24 млрд шетелдік капиталды тартуға тиіспіз. Министрлер мен әкімдер экономиканың басым секторларында шетелдік капиталдың қатысуымен жаңа әрі сапалы инвестициялық жобаларды жүзеге асыру үшін қажетті шараларды қабылдауы керек», — деді Премьер-Министр.
Одан бөлек отырысқа қатысушылар шетелдік инвесторлардың қатысуымен орындалатын ірі жобалар бойынша проблемалық мәселелерді қарады. Талқылау қорытындысы бойынша Әлихан Смайылов жауапты мемлекеттік органдар мен ұйымдарға оларды шешу бойынша түбегейлі шаралар қабылдауды тапсырды.
Ақпаратты пайдаланған жағдайда Kazakhstan Today ақпараттық агенттігіне гиперсілтеме жасау міндетті. Kazakhstan Today Ақпараттық агенттігінің материалдарына авторлық құқық.