Қазақстан экономикасының өсу қарқыны 3,3% құрады
Есепті кезеңде негізгі трендтер бойынша нақты сектордағы жоғары өсу, қызмет көрсету секторындағы өсіудің жеделдеуі, оң сауда балансының сақталуы байқалуда. Нақты сектордағы өсім 3,4%-ды құрады. Қызмет көрсету саласында іскерлік белсенділік 2,5%-ға дейін ұлғайды (қаңтар-маусымда 2,1%)", - деп хабарлады ҚР Ұлттық экономика министрі Әлібек Қуантыров ҚР Үкіметі отырысында.
Оның айтуынша, салалар арасында құрылыс (8,6%-ға өсу), ақпарат және байланыс (6,5%-ға), сауда (6,2%-ға), көлік және қоймалау (5,6%-ға), өңдеу өнеркәсібі (4,9%-ға), ауыл шаруашылығы (2,1%-ға), тау-кен өндіру өнеркәсібі (1,0%-ға) оң өсім көрсетуде.
Негізгі капиталға салынған инвестициялардың өсу қарқынының 4,5%-ға дейін жеделдеуі байқалады (қаңтар-маусымда 2,6%).
Инвестициялар мемлекеттік басқару мен әлеуметтік қамсыздандыруда – 99,2%-ға, білім беруде – 74,8%-ға, саудада – 26,4%-ға, денсаулық сақтауда – 26,3%-ға, жылжымайтын мүлікпен операцияларда – 19,9%-ға, қаржы және сақтандыру қызметінде – 17,3%-ға, құрылыс саласында – 14,8%-ға өсті.
Өңірлер арасында ең жоғарғы көрсеткіш Шымкент (28,6%-ға өсу) және Алматы (24,3%-ға) қалаларында, сондай-ақ Алматы (14,9%-ға) және Жетісу (14,4%-ға) облыстарында белгіленді.
Төмендеу Ұлытау (35,3%-ға), Абай (12,9%-ға), Атырау (5,9%-ға) және Қарағанды (1,9%-ға) облыстарында тіркелді.
Сыртқы саудаға тоқталсақ, биыл І жартыжылдықта тауар айналымы 39,4%-ға өсіп, $63,7 млрд-ты құрады. Оның ішінде экспорт бойынша көрсеткіш 56,3%-ға өсіп, $42,2 млрд-қа жетті. Өңделген тауарлар экспорты 33,5%-ға артып, $12 млрд болды. Тауарлар импорты $21,5 млрд-ты (14,8%-ға өсу) құрады. Жалпы, оң сауда балансы $20,8 млрд-ты құрады (2,5 есеге өсу)", - деп атап өтті ҰЭМ басшысы.
Өңдеу өнеркәсібінде оң өсу қарқыны сақталуда. Осы жылдың қаңтар-шілде айларында өндіріс көлемі 4,9%-ға өсті.
17 өңір бойынша оң өсу көрсеткіші тіркелді. Ең жоғарғы өсу Шығыс Қазақстан, Абай және Қостанай облыстарында, сондай-ақ Алматы және Шымкент қалаларында байқалуда. Аталған өңірлерде азық-түлік тауарлары, мұнай өнімдері, құрылыс материалдары, дәрі-дәрмек, түсті металлдар, тракторлар, жүк және жеңіл автокөліктер өндірісінің өсуі қамтамасыз етілді.
Министрдің айтуынша, төмендеу Жетісу (7,5%-ға төмендеу), Павлодар (3%-ға) және Түркістан (0,2%-ға) облыстарында, негізінен ұн, алкогольсіз сусындар, тауар бетоны, уран, металл конструкциялары, аккумулятор, бензин, дизель отыны, феррохром, өңделмеген алюминий өндірісінің қысқаруы есебінен байқалуда.
Өңдеу өнеркәсібі салалары бойынша машина жасау өндірісінің 7,7%-ға, оның ішінде автомобиль жасаудың – 19,6%-ға, компьютер, электронды және оптика құралдар жасаудың – 13,8%-ға, азық-түлік тауарлары – 2,8%-ға, сусындар – 9,1%-ға, пластмасса бұйымдары – 5,3%-ға, дайын металл бұйымдары – 3,0%-ға, химия өнеркәсібі тауарларының – 10,6%-ға, киім өндірісінің – 5,5%-ға өсуі қамтамасыз етілді.
Тау-кен өнеркәсібінде өндіріс көлемі 1%-ға ұлғайды (қаңтар-маусымда – 1,9%).
Салалар бөлінісінде өсім тау-кен өнеркәсібінде қызмет көрсетуде – 18,7%-ды, газ өндіруде – 2,2%-ды, көмір өндіруде – 1,3%-ды, металл кендерін өндіруде – 0,9%-ды, шикі мұнай өндіруде – 0,3%-ды құрады.
Өзге де пайдалы қазбаларды өндіруде 6,6%-ға төмендеу тіркелді.
Қаралып отырған кезеңде орындалған құрылыс жұмыстарының көлемі 8,6%-ға ұлғайды (қаңтар-маусымда – 9,2%).
Көрсеткіштің оң өсімі 17 өңір бойынша тіркелген. Құрылыс-монтаждау жұмыстарының ең жоғары өсуі Алматы (29,6%-ға өсу), Ақмола (25,9%-ға) және Ұлытау (23,0%-ға) облыстарында, сондай-ақ Шымкент (20,5%-ға) қаласында байқалуда.
Құрылыс жұмыстары көлемінің төмендеуі Маңғыстау (22,1%-ға төмендеу), Абай (18,9%-ға) және Жетісу (10,8%-ға) облыстарында тіркелді.
Биыл қаңтар-шілде айларында 7,7 млн шаршы метр тұрғын үй пайдалануға берілді, бұл 2021 жылдың сәйкес кезеңінен 0,8%-ға төмен болып отыр.
Оң өсу 14 өңір бойынша тіркелді. Ең жоғары көрсеткіштер Түркістан (20,3%-ға өсу), Павлодар (16,6%-ға) және Қостанай (13,2%-ға) облыстарында, сондай-ақ Шымкент қаласында (15,0%-ға) байқалуда.
Төмендеу Ұлытау (42,3%-ға төмендеу), Маңғыстау (20,7%-ға), Атырау (8,7%-ға), Жетісу (3,9%-ға) облыстарында, сондай-ақ Алматы (13%-ға) және Нұр-Сұлтан (0,7%-ға) қалаларында тіркелді.
Ауыл шаруашылығының жалпы шығарылымы 2,1%-ға ұлғайды (қаңтар-маусымда – 1,4%).
Саладағы өндірістің оң өсуі 16 өңірде тіркелді. Ең жоғарғы өсуді Маңғыстау (13,9%-ға өсу), Солтүстік Қазақстан (5,5%-ға) және Жамбыл (4,9%-ға) облыстары көрсетті.
Төмендеу Қостанай облысында (7,2%-ға төмендеу) байқалды.
7 экономикалық көрсеткіш бойынша өңірлер арасында жалпы жағдай мынадай.
Барлық көрсеткіштер бойынша оң өсу 3 өңірде – Шымкент қаласы, сондай-ақ Қарағанды және Солтүстік Қазақстан облыстарында байқалуда.
6 көрсеткіш бойынша оң өсуді 8 өңір көрсетті. Олар Алматы және Нұр-Сұлтан қалалары, сондай-ақ Алматы, Қызылорда, Шығыс Қазақстан, Павлодар, Ақмола және Ақтөбе облыстары.
Ақпаратты пайдаланған жағдайда Kazakhstan Today ақпараттық агенттігіне гиперсілтеме жасау міндетті. Kazakhstan Today Ақпараттық агенттігінің материалдарына авторлық құқық.
тақырып бойынша жаңалықтар
Қазақстан трансауған темір жол құрылысына қатысуға дайын
Қазақстан трансауған темір жол құрылысына қатысуға дайын, деп хабарлайды ҚР Премьер-министрінің баспасөз қызметінен.
Қазақстандық делегацияның Ауғанстанға сапарындағы негізгі мәселелердің бірі - бірлескен көлік мүмкіндіктерін кеңейту. Қазақстан және Ауғанстан премьер-министрлерінің орынбасарлары Серік Жұманғарин мен Абдулании Барадардың 24 сәуірде өткен кездесуінде тараптар Орталық және Оңтүстік Азияны интеграциялау жобаларындағы ынтымақтастықты дамытуға өзара мүдделілік танытты.
Атап айтқанда, қазақстандық тараптың трансауғандық дәлізді дамыту жобаларын: Термез - Мазари-Шариф - Кабул - Пешавар және Герат - Кандагар - Спин-Булдак темір жолдарын салу жөніндегі жобаларды іске асыруға қатысуға дайындығы белгіленді. Жоба Орталық және Оңтүстік Азия елдері арасында жүктерді жеткізу уақытын 10 есеге қысқартуға, сондай-ақ жүктерді тасымалдау құнын төмендетуге мүмкіндік береді. Қазақстан темір жолдың жоғарғы құрылысына арналған материалдарды, өз өндірісінің шпалдары мен бекіткіштерін жеткізу арқылы трансауған магистралінің құрылысына қатысуға дайын.
Соңғы үш жылда Қазақстаннан Ауғанстанға экспорттық тасымалдау көлемі тұрақты түрде өсіп келеді: 2023 жылы темір жол арқылы тасымалдау көлемі 2,7 млн тоннаны құрады, оның 1,5 млн тоннасы - ұн және астық. Бұл 2021 жылғы деңгеймен салыстырғанда 14%-ға көп. Алдағы жылдарға арналған болжам - экспорттың 40%-ға ұлғаюы. Бұл ретте 2030 жылға қарай тасымалдардың 3 есе өсуі күтілуде.
Тараптар сондай-ақ елдер арасындағы әуе қатынасын қалпына келтіру мүмкіндіктерін талқылады. Қазақстан мен Ауғанстанның авиациялық билігі арасындағы өзара түсіністік туралы меморандум шеңберінде Тараптардың авиатасымалдаушылары аптасына 3 тұрақты жолаушылар жүк рейстерін орындауға құқылы. Қазақстандық тарап бұл мәселені Ауған авиакомпанияларынан өтінімдер түскен кезде қарауға дайын.
Өткен кездесуде "ҚТЖ" ҰК" АҚ өкілдері экспорттық және транзиттік жобаларды таныстырды.
Бүгінде Қазақстаннан Өзбекстан, Ауғанстан, Пәкістан арқылы және одан әрі теңіз арқылы БАӘ-дегі Джебель-Али портына дейін жаңа мультимодальды экспорттық бағыттарды ұйымдастыру бойынша пилоттық жоба басталды. Жаңа бағыт KTZ Express-тің қатысуымен ұйымдастырылды. Экспорттаушы - қазақстандық Bio Synergy co, жүктерді жеткізу бойынша серіктес - пәкістандық National Logistics Cell (NLC). Қазіргі уақытта Павлодар облысында жүк тиеу басталды. Бұл - алюминий силикатты қуыс микросфера. Алматыда жүк контейнерлерге тиеліп, пәкістандық серіктес машиналарына ауыстырылады. Әрі қарай автокөлікпен Өзбекстан мен Ауғанстан арқылы Пәкістанның Карачи портына дейін жеткізіледі. Ол жерден екі контейнер теңіз арқылы БАӘ-дегі Джебель-Али портына дейін жөнелтіледі", - деді "ҚТЖ" ҰК" АҚ басқарушы директоры Бауыржан Орынбасаров.
Оның айтуынша, жүктерді межелі жерге жеткізудің күтілетін мерзімі-шамамен 20-25 күн. Пилоттық жобаны сәтті іске асыру кезінде осы бағыттың белсенді дамуы және жаңа бағыт бойынша жүк ағынының едәуір көлемін тарту күтіледі.
Сол күні Серік Жұманғариннің Ауғанстанның Сыртқы істер министрі Амир Муттакимен және сауда және өнеркәсіп министрі Нұриддин Азизимен кездесулері өтті.
Ақпаратты пайдаланған жағдайда Kazakhstan Today ақпараттық агенттігіне гиперсілтеме жасау міндетті. Kazakhstan Today Ақпараттық агенттігінің материалдарына авторлық құқық.