Хакерлер ҚР мемлекеттік ведомствосынан биткойндер талап еткен
Дербес компьютерлердің біреуі толық шифрланған, ал жүйелік логтар тазартылған болатын
Сурет: vietnews.ru
Астана. 2 наурыз. KAZAKHSTAN TODAY - Хакерлер Қазақстан Республикасының мемлекеттік ведомствосынан биткойндерді талап етті, деп хабарлайды Мемлекеттік техникалық қызмет.
"Мемлекеттік техникалық қызмет" АҚ Қазақстанның квазимемлекеттік секторы ұйымдарының бірінде желінің шифрлаушы вируспен зақымдалғаны анықталғанын хабарлайды. Шифрді ашу үшін зиянкестер ақысын биткойнмен төлеуді талап еткен", - деп хабарлады баспасөз қызметі.
Мамандар дербес компьютерлердің біреуі толық шифрланғанын, ал жүйелік логтар тазартылғанын анықтады.
Ұйымның барлық пайдаланушылары үшін бір ғана есептік жазба жасалған - "X". Зиянкес RDP хаттамасын (Microsoft қашықтағы жұмыс үстелінің хаттамасы) пайдалана, парольдерді теру арқылы инфрақұрылымға қолжетімділік алып, әрбір жұмыс станциясындағы вирусқа қарсы бағдарламалық қамтылымды жойған. Вирусқа қарсы БҚ жойылғаннын кейін барлық құрылғыларға шифрлаушы жүктелген", - деп қосты МТҚ.
Бұған дейін хакерлер ҰҚШҰ сайтын бұзғаны туралы хабарланған болатын.
Ақпаратты пайдаланған жағдайда Kazakhstan Today ақпараттық агенттігіне гиперсілтеме жасау міндетті. Kazakhstan Today Ақпараттық агенттігінің материалдарына авторлық құқық.
тақырып бойынша жаңалықтар
22 желтоқсанда қаңтар айында өтетін ҰБТ-ға қатысу үшін өтініш қабылдау басталады
Сурет: gov.kz
Қаңтар айында өтетін ҰБТ-ға қатысу үшін өтініш қабылдау 22 желтоқсанда басталып, 30 желтоқсанға дейін жалғасады. ҰБТ-ға тіркелу Ұлттық тестілеу орталығының app.testcenter.kz сайтында немесе UTO қосымшасы арқылы жүргізіледі. Тестілеудің өзі 10 қаңтар мен 10 ақпан аралығында өтеді, деп хабарлайды Қазақстан Республикасы Ғылым және жоғары білім министрлігінің баспасөз қызметінен.
Естеріңізге сала кетсек, қаңтардағы ҰБТ-ға шартты түрде ақылы негізде күндізгі оқу нысаны бойынша жоғары оқу орындарына қабылданған, жазғы ҰБТ нәтижелері бойынша шекті балл жинамағандар, шығармашылық білім беру бағдарламаларының топтарынан ақылы негізде басқа дайындық бағыттарына, педагогикалық бағытқа ақылы негізде ауысқысы келетіндер, өткен жылғы мектеп және колледж түлектері, ҚР азаматы болып табылмайтын ұлты қазақ тұлғалар, шетелде білім алған ҚР азаматтары, сондай-ақ мектеп бітіретін түлектер жоғары оқу орындарына ақылы негізде түсу үшін қатысады.
Өтініш беру барысында қатысушылар тестілеу өткізілетін орынды, күнді және уақытты өздері таңдайды.
2026 жылы Ұлттық бірыңғай тестілеудің форматы өзгеріссіз сақталады. ҰБТ құрылымы бұрынғы қалпында қалады: талапкерлер үш міндетті пәнді және таңдауы бойынша екі бейіндік пәнді тапсырады. ҰБТ тапсырмаларының жалпы саны - 120. Оның ішінде "Қазақстан тарихы" пәні бойынша 20 тапсырма, "Оқу сауаттылығы" мен "Математикалық сауаттылық" пәндерінен 10 тапсырмадан, сондай-ақ екі бейіндік пәннің әрқайсысынан 40 тапсырмадан беріледі. ҰБТ бойынша ең жоғары балл да өзгермейді және 140 балды құрайды.
Айта кету керек, биыл Ұлттық тестілеу орталығы талапкерлердің жеке архетипін ескере отырып, Қазақстанның оқу орындарындағы лайықты мамандық пен білім беру бағдарламасын таңдауға көмектесетін edunavigator.kz кәсіби бағдар беру платформасын іске қосты. Платформа болашақ мамандықты саналы түрде таңдауға мүмкіндік беріп, жоғары оқу орындарына түсу кезінде сенімділікті арттырады.
ҰБТ-ға дайындық сапасын арттыру мақсатында байқау сынақтары іске қосылды. Оқу жылының басында Ұлттық тестілеу орталығының ресми сайтында талапкерлерге арналған көмекші материалдар жарияланды. Атап айтқанда, ұсынылатын әдебиеттер тізімі, "Қазақстан тарихы" және "Дүниежүзі тарихы" пәндері бойынша 100 негізгі тарихи датаның тізімі, "Информатика" пәні бойынша терминдер тізімі, сондай-ақ "Қазақ әдебиеті" мен "Орыс әдебиеті" пәндері бойынша міндетті әдеби шығармалардың тізбесі ұсынылды.
Сонымен қатар тестілеу бағдарламасында барлық талапкерлер үшін калькулятор, химиялық элементтердің периодтық кестесі және тұздардың ерігіштік кестесі қолжетімді болады.
Тестілеу уақыты - 4 сағат (240 минут). Бұл ретте ерекше білім беру қажеттіліктері бар балалар үшін ұсынылатын қосымша 40 минут уақыт сақталатынын айта кету керек.
Ақпаратты пайдаланған жағдайда Kazakhstan Today ақпараттық агенттігіне гиперсілтеме жасау міндетті. Kazakhstan Today Ақпараттық агенттігінің материалдарына авторлық құқық.
2026 жылғы ҰБТ-ның шекті балдары белгілі болды
Сурет: instagram/bilim_jane_gylym
Ұлттық тестілеу орталығы келер жылғы ҰБТ-ның шекті балдарын жариялады, деп хабарлайды Inform.kz.
Орталықтың мәліметінше, ҰБТ форматы: 5 пән (3 міндетті + 2 бейіндік).
Сонымен 2026 жылғы ҰБТ-ның шекті балдары төмендегідей болып белгіленді:
Математикалық сауаттылық — 10 тапсырма, шекті балл — 3;
Оқу сауатталығы — 10 тапсырма, шекті балл — 3;
Қазақстан тарихы — 20 тапсырма, шекті балл — 5;
1 бейіндік пән — 40 тапсырма, 50 балл, шекті балл — 5;
2 бейіндік пән — 40 тапсырма, 50 балл, шекті балл — 5.
Осыдан бұрын Қазақстанда ҰБТ форматы халықаралық стандарттарға сай жаңартылатыны анықталды.
Ақпаратты пайдаланған жағдайда Kazakhstan Today ақпараттық агенттігіне гиперсілтеме жасау міндетті. Kazakhstan Today Ақпараттық агенттігінің материалдарына авторлық құқық.
Қазақстан ЖИ саласында мамандар даярлаудың кешенді жүйесін қалыптастырып жатыр
Сурет: gov.kz
Астанада "Digital Bridge 2025: Generative Nation" форумы басталды. Ол - өңірдегі жасанды интеллект пен цифрлық трансформация мәселелеріне арналған басты алаң. Алғашқы күннің маңызды шарасы - Мемлекет басшысының қатысуымен өткен Жасанды интеллектіні дамыту жөніндегі кеңес болды. Жиында адами капиталға инвестиция салу, халықаралық ынтымақтастық және ұлттық жасанды интеллект экожүйесін қалыптастыру мәселелері талқыланды, деп хабарлайды Қазақстан Республикасы Ғылым және жоғары білім министрлігінің баспасөз қызметінен.
Кеңесте ҚР Ғылым және жоғары білім министрі Саясат Нұрбек "Интеллектке инвестицияларды тарту: ЖИ дәуіріндегі кадрлық капиталды қалыптастыру" тақырыбында баяндама жасады. Ол Қазақстанның мамандар даярлау, зерттеу инфрақұрылымын дамыту және қазақ тілін цифрлық дәуірде ілгерілету стратегиясын таныстырды.
Қазақстанның Ғылым және жоғары білім министрлігі жасанды интеллектіні дамыту үшін қажетті кадрларды даярлаудың кешенді жүйесін құруды қолға алды. Бұл - Қазақстанның жасанды интеллектіні енгізу ісінде өңірлік көшбасшы ретіндегі орнын нығайтуға бағытталған қадам. Біздің стратегия институционалдық және академиялық базаға, халықаралық әріптестікке, инфрақұрылым мен зерттеу әлеуетіне, сондай-ақ ірі тілдік модельдерді (LLM) әзірлеуге негізделген. Қазіргі таңда Қазақстанда жүзеге асып жатқан шетелдік 40 филиалдың 12-сі ЖИ мен киберқауіпсіздік бағытында білім беру бағдарламаларын ұсынады. Олардың қатарында Кардифф университеті, City University of Hong Kong, Миннесота университеті, SeoulTech, Heriot-Watt, Coventry University Kazakhstan және Аризона университетінің филиалдары бар", - деді министр.
Министрдің айтуынша, бүгінде еліміздегі барлық университеттерде ЖИ бойынша міндетті курс енгізілген, ондаған жаңа білім беру бағдарламалары іске қосылған, AI-Sana ұлттық бағдарламасы жүзеге асырылып жатыр. Сондай-ақ студенттер мен оқытушылар инновациялық ЖИ-шешімдерді әзірлеуге белсенді қатысып келеді.
Маңызды шаралардың бірі ҚР Ғылым және жоғары білім министрлігінің "AI-Sana: жоғары білімдегі ЖИ-трансформацияның драйвері" атты панельдік сессиясы болды. Оған әлемдік жетекші сарапшылар: Пол Ким (Дүниежүзілік банк), Пегор Папазян (TUMO), Олаф Грот (UC Berkeley, Cambrian Futures) және Гэвин Шаддик (Cardiff University) қатысты. Қатысушылар AI-Sana бағдарламасының жаңа буын мамандарын даярлаудағы, цифрлық кәсіпкерлікті дамытудағы және халықаралық тәжірибені Қазақстанның жоғары білім жүйесіне енгізудегі рөліне тоқталды.
Digital Bridge 2025 форумы Қазақстанның жасанды интеллект саласында өңірлік көшбасшы әрі мемлекет, бизнес, ғылым мен халықаралық әріптестерді біріктіретін ашық пікірталас алаңы ретіндегі мәртебесін тағы да айқындады.
Ақпаратты пайдаланған жағдайда Kazakhstan Today ақпараттық агенттігіне гиперсілтеме жасау міндетті. Kazakhstan Today Ақпараттық агенттігінің материалдарына авторлық құқық.
Алматы әкімі әл-Фараби атындағы ҚазҰУ-дың ғылыми инфрақұрылымымен танысты
Сурет: gov.kz
Алматы қаласының әкімі Дархан Сатыбалды әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университетіне барып, негізгі ғылыми орталықтармен, инновациялық жобалармен және кампусты дамыту жоспарымен танысты, деп хабарлайды Алматы қаласының әкімдігінің баспасөз қызметінен.
Ең әуелі қала басшысына Farabi Hub инновациялық өнімдер мен жоғары технологиялық жобалар орталығы көрсетілді. Ауданы 5 000 шаршы метр болатын бұл ғылыми-зерттеу алаңы студенттерді, зерттеушілерді және кәсіпкерлерді біріктіріп, креативті индустрия, жасанды интеллект және стартап саласындағы жобаларды жүзеге асыруға мүмкіндік береді. Дархан Сатыбалдының айтуынша, жастарға мүмкіндік беру мен ғылыми әзірлемелерді нақты экономикаға енгізу қаладағы басты басымдықтың бірі.
Әрі қарай әкім заманауи өндіріс пен жасанды интеллект технологиясына негізделген бес инновациялық платформаны қамтитын робототехника орталығының жұмысымен танысты. Бұл орталық студенттерге озық технологияларды меңгеруге және жаңа шешімдер әзірлеуге жол ашады.
Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университетінде ғылым мен білімді дамыту үшін барлық жағдай жасалған. Мұнда іргелі ғылым мен инновация тоғысып, жаңа идеялар дүниеге келеді. Президент Қасым-Жомарт Тоқаев өзінің соңғы Жолдауында жастарды қолдаудың, ғылымды дамытудың және жоғары оқу орындарының халықаралық бәсекеге қабілеттілігін арттырудың маңыздылығын ерекше атады. ҚазҰУ осы міндеттерді жүзеге асыруда көш бастап келеді", - деді Дархан Сатыбалды.
Әкім жаңа оқу ғимараттарының құрылысына да ерекше назар аударды. Жалпы аумағы 32 000 шаршы метр болатын үш жеті қабатты ғимаратта ғылыми зертханалар, дәрісханалар мен конференц-залдар, аудиториялар, сондай-ақ демалыс пен пікірталас алаңдары қарастырылған.
Дархан Сатыбалды Қытай ғылым академиясымен бірлесіп құрылған "Қашықтан зондтау технологиялары және олардың қолданылуы" атты қазақ-қытай зертханасына да барды. Мұнда Орталық Азиядағы жаһандық экологиялық және климаттық өзгеріс, соның ішінде қуаңшылық, жердің тозуы, су тапшылығы мен Каспий теңізінің тартылуы сынды тақырыптар зерттеліп жатыр. Зертхананың негізгі мақсаты - қоршаған ортаның жай-күйін бағалап, келешекке болжам жасауға мүмкіндік беретін ғылыми негіз құру.
Сапар соңы суперкомпьютерлер орталығына арналды. Оның өнімділігі 2 000 терафлопсқа тең, бұл Қазақстан мен Орталық Азияда теңдесі жоқ көрсеткіш. Сондай-ақ, ол әлемдегі ең мықты 600 суперкомпьютердің қатарына енген.
Ақпаратты пайдаланған жағдайда Kazakhstan Today ақпараттық агенттігіне гиперсілтеме жасау міндетті. Kazakhstan Today Ақпараттық агенттігінің материалдарына авторлық құқық.
Жасанды интеллектті қолдану бойынша мұғалімдерге тегін оқыту жүргізілуде
Сурет: Depositphotos
Қазақстандық педагогтердің цифрлық құзыреттілігін арттыруға бағытталған оқыту басталды. Жаңа оқу жылы қарсаңында мұғалімдердің кәсіби даярлығын заманауи талаптарға сай жетілдіру мақсатында ҚР Оқу-ағарту министрлігіне қарасты "Өрлеу" біліктілікті арттыру ұлттық орталығы ЮНЕСКО-мен бірлесіп жаңа бағдарламаны іске қосты. Бағдарлама халықаралық тәжірибе негізінде әзірленіп, қазақстандық оқу жүйесіне бейімделген, деп хабарлайды Қазақстан Республикасының Оқу-ағарту министрлігі.
Оқыту барысында педагогтер:
- жасанды интеллект құралдарын тиімді әрі этикалық тұрғыдан дұрыс қолдануды;
- промпт жазу әдістерін;
- сабақ жоспарлау тәсілдерін;
- тестілер мен оқу материалдарын әзірлеуді;
- иллюстрациялар жасауды;
- оқу мазмұнын жетілдіру және оқушылардың қызығушылығын арттыру жолдарын меңгереді.
Бағдарлама жасанды интеллектіні педагогтің орнын алмастырушы емес, кәсіби қызметін жеңілдететін сенімді құрал ретінде қолдануға бағытталған. Ол мұғалімге шығармашылыққа көбірек уақыт бөлуге мүмкіндік береді.
Өрлеу" біліктілікті арттыру ұлттық орталығы ұйымдастырған бұл оқуға мұғалімдер сайты арқылы тіркеліп, LMS платформасында тегін қатыса алады. Бір аптаның ішінде 100 мыңға жуық адам қатысып, соның жартысына жуығы сертификат алды.
Ақпаратты пайдаланған жағдайда Kazakhstan Today ақпараттық агенттігіне гиперсілтеме жасау міндетті. Kazakhstan Today Ақпараттық агенттігінің материалдарына авторлық құқық.